- Kế hoạch của Canberra trong việc mua tới 5 tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân từ Mỹ đã vấp phải sự chỉ trích gay gắt từ Bắc Kinh. Trung Quốc cáo buộc Washington và London bỏ bê nghĩa vụ của họ với tư cách là cường quốc hạt nhân và là thành viên của Hiệp ước Cấm phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT).

“Kế hoạch hợp tác tàu ngầm hạt nhân… là một hành động vi phạm trắng trợn tạo ra nguy cơ phổ biến vũ khí hạt nhân nghiêm trọng, làm suy yếu hệ thống không phổ biến vũ khí hạt nhân quốc tế, châm ngòi cho các cuộc chạy đua vũ trang, và làm tổn hại đến hòa bình cũng như ổn định trong khu vực”, phái đoàn của Trung Quốc tại Liên Hợp Quốc hôm 14/3 cho biết.

Phát biểu tại Căn cứ Hải quân Point Loma ở San Diego ngày hôm 13/3, Tổng thống Mỹ Joe Biden, Thủ tướng Anh Rishi Sunak và Thủ tướng Australia Anthony Albanese đã công bố kế hoạch cho một lớp tàu ngầm mới - SSN-AUKUS, sẽ được chế tạo ở Anh và Australia với công nghệ và sự hỗ trợ của Mỹ vào khoảng cuối những năm 2030 hoặc đầu những năm 2040.

Tuy nhiên, để có được năng lực mới càng sớm càng tốt, trước tiên Australia sẽ mua ít nhất 3 tàu ngầm lớp Virginia của Mỹ.

Kể từ khi liên minh AUKUS được thành lập vào năm 2021, Bắc Kinh đã nhiều lần chỉ trích liên minh ba nước Anh-Mỹ-Australia vì đã mở rộng giới hạn phổ biến vũ khí hạt nhân.

“Điều nực cười của AUKUS là hai quốc gia có vũ khí hạt nhân tuyên bố duy trì tiêu chuẩn không phổ biến vũ khí hạt nhân cao nhất đang chuyển hàng tấn uranium được làm giàu ở cấp độ vũ khí sang quốc gia phi vũ khí hạt nhân, vi phạm rõ ràng đối tượng và mục đích của NPT”, phái đoàn ngoại giao của Trung Quốc đã nói thêm như vậy. Theo phía Trung Quốc, kế hoạch chuyển giao công nghệ và vật liệu hạt nhân nói trên là một “ví dụ điển hình về tiêu chuẩn kép” và kêu gọi bộ ba “tôn trọng nghĩa vụ của họ với tư cách là thành viên của NPT.”