- Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken vừa lên tiếng cho rằng Ukraine có thể phải đàm phán với Nga trước khi nước này có thể giải quyết các vấn đề liên quan đến biên giới của mình, nhưng nhấn mạnh rằng những quyết định như vậy phải do chính Kiev đưa ra.

Trong phiên điều trần trước Quốc hội diễn ra ngày hôm qua (23/3), nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ đã nhận được câu hỏi về việc liệu Nhà Trắng có ủng hộ Tổng thống Ukraine Vladimir Zelensky trong lời thề chiếm lại bán đảo Crimea bằng vũ lực hay không. Ông Blinken chỉ đưa ra một câu trả lời gián tiếp cho câu hỏi nói trên.

“Tôi nghĩ rằng sẽ có vùng lãnh thổ ở Ukraine mà người Ukraine quyết tâm chiến đấu trên thực địa để giành lại; có thể có vùng lãnh thổ mà họ quyết định rằng họ sẽ phải cố gắng lấy lại bằng những cách khác,” Ngoại trưởng Blinken cho biết, dường như đề cập đến các nỗ lực ngoại giao.

Tuy nhiên, Ngoại trưởng Blinken tiếp tục lập luận rằng “đây phải là những quyết định do chính người Ukraine đưa ra. Họ sẽ quyết định về tương lai của họ sẽ như thế nào và vùng đất đó như thế nào xét về chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, độc lập của đất nước”. Tuy nhiên, người đứng đầu ngành ngoại giao Mỹ cũng nói thêm rằng Washington muốn tránh một tình huống mà ở đó “chỉ đơn giản là tạo điều kiện cho người Nga thiết lập lại, tái vũ trang và sau đó tấn công lại” sau bất kỳ cuộc đàm phán tiềm năng nào.

Câu hỏi dành cho Ngoại trưởng Blinken được đặt ra bởi Hạ nghị sĩ Đảng Cộng hòa Chris Stewart - người đã bày tỏ lo ngại rằng Washington sẽ “đem đến một thế giới bị tổn thương” nếu họ cố gắng đảm bảo “không có sự hiện diện nào của Nga ở bán đảo Crimea” như lời đề xuất liên tục được đưa ra bởi Tổng thống Ukraine Zelenskiy.

Bán đảo Crimea đã nằm trong sự kiểm soát của Moscow kể từ năm 2014, khi phần lớn người dân nói tiếng Nga của khu vực này bỏ phiếu thống nhất vùng đất này với Liên bang Nga ngay sau cuộc đảo chính Euromaidan ở Ukraine. Crimea trước đây là một phần lãnh thổ của Nga và chỉ được chính quyền Liên Xô chuyển giao quyền kiểm soát hành chính cho Kiev vào năm 1954.

Crimea đã đóng một vai trò trong cuộc xung đột hiện nay giữa Nga và Ukraine. Bán đảo này được xem là bàn đạp cho các lực lượng quân sự Nga tập trung vào phần lãnh thổ phía nam. Đầu tuần này, các tàu hải quân Nga trong khu vực đã bị máy bay không người lái tấn công, nhưng không chịu thiệt hại lớn gì sau khi các máy bay không người lái (UAV) bị các lực lượng phòng không đẩy lùi, Thống đốc Sevastopol Mikhail Razvozhayev cho hay. Thành phố Sevastopol là nơi đặt căn cứ chính cho Hạm đội Biển Đen của Moscow kể từ khi nó được thành lập vào năm 1783.

Trong khi các quan chức Mỹ dường như ủng hộ những lời thề trước đây của Tổng thống Zelensky về việc chiếm giữ bán đảo Crimea và phần lớn tránh bất kỳ hoạt động ngoại giao nào với Nga, thì những bình luận mới nhất vừa được Ngoại trưởng Blinken đưa ra ngày hôm qua có thể cho thấy lập trường đó sẽ dịu đi. Tuy nhiên, Moscow đã tuyên bố rằng Crimea sẽ không phải là một phần của bất kỳ cuộc đàm phán nào trong tương lai, đồng thời nhấn mạnh rằng khu vực này sẽ mãi mãi nằm dưới sự kiểm soát của Moscow.

Bán đảo Crimea đã chính thức trở thành một phần của nước Nga sau khi Tổng thống Putin ký sắc lệnh hoàn tất tiến trình sáp nhập hồi tháng 3/2014. Việc Crimea sáp nhập vào Nga xuất phát từ nguyên nhân là một cuộc đảo chính vũ trang ở Kiev, trong đó Tổng thống Viktor Yanukovich bị lật đổ. Crimea - một bán đảo tự trị thuộc Ukraine, đã từ chối không thừa nhận tính hợp pháp của chính phủ lâm thời mới ở Kiev . Chính vì thế, Crimea đã tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý để quyết định tương lai của họ với Ukraine và Nga. Kết quả cuộc trưng cầu dân ý cho thấy, hơn 96% người dân trên bán đảo Crimea lựa chọn ly khai khỏi Ukraine và sáp nhập trở lại Nga - nơi họ vẫn luôn coi là “mái nhà” của mình.

Sự kiện Nga sáp nhập bán đảo nhận được sự ủng hộ rộng khắp của người dân xứ sở Bạch Dương nhưng lại bị Mỹ và Liên minh Châu Âu (EU) ra sức phản đối. Mỹ và EU đã tung ra một loạt biện pháp trừng phạt nhằm vào Nga vì vụ sáp nhập nói trên.

Kể từ sau vụ sáp nhập, giới chức chính quyền Kiev luôn miệng khẳng định sẽ tìm mọi cách để lấy lại bán đảo Crimea. Tuy nhiên, Nga cũng cứng rắn không kém khi nhiều lần khẳng định sẽ không bao giờ có chuyện trả lại bán đảo Crimea cho Ukraine.