- Ngày 21/10/2022, Giám đốc ĐHQGHN đã ký Quyết định số 3638/QĐ -ĐHQGHN về việc ban hành Quy chế đào tạo Tiến sĩ tại ĐHQGHN. Nhân dịp này, PV đã phỏng vấn GS.TSKH Nguyễn Đình Đức, Trưởng Ban Đào tạo, Tổ trưởng Tổ biên soạn Quy chế của ĐHQGHN về những điểm mới trong Quy chế đào tạo Tiến sĩ này.

Thưa GS.TSKH Nguyễn Đình Đức, GS có thể giới thiệu tóm tắt về Quy chế đào tạo Tiến sĩ mới ban hành của ĐHQGHN?

Trả lời: Quy chế gồm 10 chương, 46 điều quy định về đào tạo bậc tiến sĩ tại Đại học Quốc gia Hà Nội, bao gồm: quy định chung; tuyển sinh; chương trình đào tạo; tổ chức và quản lý đào tạo; luận án và đánh giá luận án; công nhận học vị và cấp bằng tiến sĩ; tiêu chuẩn, trách nhiệm, quyền hạn của cá nhân và đơn vị tham gia đào tạo nghiên cứu sinh; tài chính trong quá trình đào tạo tiến sĩ; thanh tra, kiểm tra, giải quyết và xử lý vi phạm.

Quy chế này áp dụng đối với các đơn vị và cá nhân tham gia vào quá trình đào tạo tiến sĩ tại Đại học Quốc gia Hà Nội.

Thưa GS Nguyễn Đình Đức, vậy những điểm mới quan trọng nhất của Quy chế lần này là gì?

Trả lời: Quy chế này có một số điểm mới và 19 điểm quan trọng như: Về điều kiện tuyển sinh; Chương trình đào tạo gồm tối thiểu 90 tín chỉ đối với nghiên cứu sinh đã có bằng thạc sĩ và 120 tín chỉ đối với nghiên cứu sinh có bằng đại học; Về chuẩn đầu ra; Đào tạo trình độ tiến sĩ được tổ chức theo hình thức chính quy, tập trung, NCS phải đăng ký và hoàn thành 30 tín chỉ trong một năm học; Đơn vị đào tạo được tổ chức giảng dạy, đánh giá các học phần theo hình thức trực tuyến hoặc kết hợp giữa trực tuyến và trực tiếp nhưng phải bảo đảm chất lượng các lớp học này không thấp hơn chất lượng lớp học trực tiếp; Kế hoạch học tập, nghiên cứu toàn khóa của nghiên cứu sinh được thủ trưởng đơn vị đào tạo phê duyệt, ban hành kèm theo quyết định công nhận tên đề tài luận án và người hướng dẫn luận án cho nghiên cứu sinh;  Những thay đổi trong quá trình đào tạo: Nghiên cứu sinh và người hướng dẫn được đề xuất với đơn vị đào tạo về việc thay đổi đề tài luận án, bổ sung hoặc thay đổi người hướng dẫn và chuyển đơn vị đào tạo. Quy chế mới lần này không quy định thời gian được phép thay đổi, tuy nhiên, khi thay đổi phải điều chỉnh kế hoạch học tập, nghiên cứu toàn khóa và bảo đảm thời gian đào tạo tuân thủ theo quy định. Quy chế quy định cụ thể các trường hợp nghiên cứu sinh bị buộc thôi học và cũng quy định các trường hợp được bảo lưu, xem xét công nhận, chuyển đổi kết quả học tập, nghiên cứu. Trường hợp chuyển đơn vị đào tạo hoặc là nghiên cứu sinh mới, việc công nhận và chuyển đổi kết quả học tập, nghiên cứu tối đa không quá 50% tổng khối lượng của chương trình đào tạo; Luận án và tất cả các công trình nghiên cứu khoa học trước khi gửi xuất bản, công bố hoặc bảo vệ phải được kiểm tra sao chép, trùng lặp; Đánh giá tổng thể luận án ở đơn vị chuyên môn: Thủ trưởng đơn vị đào tạo ban hành quyết định thành lập tiểu ban chuyên môn đánh giá luận án gồm 05 đến 07 nhà khoa học đáp ứng các tiêu chí như đối với cán bộ hướng dẫn chính. Luận án được thông qua ở cấp đơn vị chuyên môn nếu có tối thiểu 3/4 số nhà khoa học trong tiểu ban chuyên môn có ý kiến đồng ý đưa luận án ra đánh giá luận án ở Hội đồng đánh giá luận án tiến sĩ; Phản biện độc lập luận án; Đặc cách bỏ qua phản biện độc lập với nghiên cứu sinh là tác giả chính của tối thiểu 03 bài báo đăng trên các tạp chí thuộc danh mục WoS hoặc 01 bằng phát minh sáng chế/giải pháp hữu ích và 02 bài báo đăng trên các tạp chí thuộc danh mục WoS có kết quả công bố phù hợp với đề tài nghiên cứu của luận án; Hội đồng đánh giá luận án; Đơn vị đào tạo có thể tổ chức đánh giá luận án trực tuyến nhưng phải bảo đảm có ít nhất 03 thành viên Hội đồng có mặt trực tiếp cùng nghiên cứu sinh;Về Công nhận học vị và cấp bằng tiến sĩ; Tiêu chuẩn đối với giảng viên giảng dạy trình độ tiến sĩ; Tiêu chuẩn người hướng dẫn nghiên cứu sinh; Số lượng NCS được hướng dẫn...

Thưa GS Nguyễn Đình Đức, GS đánh giá như thế nào về hiệu quả của Quy chế mới này?

Trả lời: Có thể thấy Quy chế mới ban hành của ĐHQGHN đặc biệt chú trọng đến chuẩn đầu ra, chất lượng luận án tiến sĩ và công bố quốc tế.

Chất lượng luận án, chất lượng nghiên cứu sinh, chất lượng của đội ngũ giảng viên hướng dẫn luận án là những yếu tố then chốt nhất.

Bên cạnh đó, Quy chế mới cũng cởi mở và thông thoáng hơn, trao quyền chủ động cho bộ môn, cho giảng viên hướng dẫn, tạo cơ hội cho các TS – giảng viên trẻ xuất sắc và nghiên cứu sinh trong các hoạt động chuyên môn; đồng thời coi trọng các yếu tố đảm bảo chất lượng và các chế tài để giữ kỷ cương và chất lượng trong đào tạo.

Theo thống kê của chúng tôi, có đến hơn 90% các công bố quốc tế có liên quan đến đào tạo nghiên cứu sinh. Đào tạo nghiên cứu sinh có ý nghĩa quan trọng và sống còn với đại học định hướng nghiên cứu tiên tiến, với các đại học ưu tú như ĐHQGHN.

Đào tạo nghiên cứu sinh bài bản, chỉn chu, nghiêm túc và chất lượng chúng ta mới có đội ngũ tiến sĩ có chất lượng, và từ đó mới có đội ngũ GS, PGS có chất lượng. Nhất là với ĐHQGHN còn có vai trò như máy cái – đào tạo TS là đội ngũ giảng viên của nhiều trường đại học khác trong cả nước.  

Với Quy chế lần này, tôi tin tưởng sẽ là nhân tố quan trọng đột phá, tiếp tục thúc đẩy hoạt động nghiên cứu và đổi mới sáng tạo, hội nhập quốc tế và hình thành nhiều nhóm nghiên cứu mới ở ĐHQGHN. Quy chế mới là đòn bẩy thúc đẩy công bố quốc tế và từ đó tăng cường tiềm lực KHCN và xếp hạng của các ngành/lĩnh vực, cũng như của các đơn vị đào tạo và ĐHQGHN.

Trân trọng cảm ơn Giáo sư !