- Liên minh châu Âu (EU) hôm qua (7/12) thông báo liên minh này đã bắt đầu khởi kiện Trung Quốc tại Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) với cáo buộc Bắc Kinh có hành vi thương mại phân biệt đối xử đối với Lithuania thông qua việc áp đặt những hạn chế nhập khẩu đối với quốc gia Châu Âu.

Ủy ban châu Âu ước tính rằng Trung Quốc đã cắt giảm 80% thương mại từ Lithuania – một quốc gia thành viên của EU, trong năm nay sau khi Lithuania phá vỡ thông lệ ngoại giao vào năm 2021 bằng cách cho phép Vùng lãnh thổ (VLT) Đài Loan mở một văn phòng đại diện ở Vilnius mang tên Đài Loan, thay vì Đài Bắc Trung Hoa – cái tên mà hầu hết các quốc gia khác cho phép sử dụng để tránh làm mất lòng Bắc Kinh.

Trung Quốc coi Đài Loan là một phần lãnh thổ của mình và không nước nào được phép công nhận ngoại giao đối với hòn đảo này. Động thái của Lithuania đã khiến Bắc Kinh tức giận. Kết quả là Trung Quốc đã rút đại sứ của mình ra khỏi Vilnius và trục xuất Đại sứ Lithuania tại Bắc Kinh. Quốc gia Baltic kể từ đó đã đóng cửa đại sứ quán của mình tại thủ đô Bắc Kinh.

Ủy ban Châu Âu - cơ quan xử lý thương mại thay mặt cho 27 quốc gia thành viên của EU, cho biết họ đang thực hiện khởi kiện vụ việc lên WTO vì “Trung Quốc đã áp dụng các biện pháp phân biệt đối xử và cưỡng chế đối với hàng xuất khẩu từ Lithuania cũng như chống lại việc xuất khẩu các sản phẩm của EU có chứa thành phần của Lithuania”.

Vụ kiện của EU còn bao gồm tranh chấp thứ hai về quyền của các công ty châu Âu đối với bằng sáng chế công nghệ cao của họ.

Phản ứng trước bước đi trên của EU, Trung Quốc cho biết họ lấy làm tiếc về động thái đó. “Trung Quốc luôn quản lý ngoại thương theo cách phù hợp với các quy định của WTO, tiếp tục tăng cường bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và cố gắng tạo môi trường thuận lợi cho đổi mới và hoạt động kinh doanh,” Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết trong một tuyên bố.

Tuy nhiên, cơ quan hành pháp của EU cho biết, các cơ quan hải quan Trung Quốc đã từ chối một số mặt hàng nhập khẩu từ Lithuania và đã “đột nhiên chính thức hóa lệnh cấm nhập khẩu hoàn toàn đối với một loạt mặt hàng gồm rượu, thịt bò, sữa, gỗ và than bùn được vận chuyển từ Lithuania”. Ủy ban Châu Âu cho biết Bắc Kinh đã sử dụng lý do thực phẩm và sức khỏe động vật để đưa ra những lệnh cấm nói trên.

Trước năm nay, Litva đã xuất khẩu khoảng 200 triệu euro (210 triệu USD) sản phẩm sang Trung Quốc hàng năm.

Ủy ban Châu Âu đặc biệt lo ngại về tác động từ các biện pháp nói trên Trung Quốc đối với toàn bộ thị trường châu Âu vì các biện pháp đó có thể ngăn cản các công ty kinh doanh với Lithuania để tránh bị hạn chế đối với sản phẩm của chính họ.

Không hài lòng với câu trả lời của Bắc Kinh đối với các câu hỏi của mình, Ủy ban Châu Âu đã yêu cầu thành lập một ban hội thẩm của WTO để xét xử tranh chấp. Ủy ban Châu Âu hy vọng vụ kiện của họ sẽ được đưa ra xét xử vào ngày 20/12 hoặc vào cuối tháng Giêng. Có thể mất một năm trước khi bất kỳ quyết định nào được đưa ra từ cơ quan quản lý thương mại thế giới.

Brussels cũng yêu cầu thành lập ban hội thẩm thứ hai của WTO về một tranh chấp khác với Trung Quốc. Nó liên quan đến tính hợp pháp của việc Bắc Kinh hạn chế các công ty EU nắm giữ bằng sáng chế công nghệ cao tiếp cận các tòa án châu Âu để bảo vệ và thực thi các quyền của họ.

Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết: “Phía Trung Quốc lấy làm tiếc về quyết định của phía châu Âu. Trung Quốc sẽ xử lý thỏa đáng yêu cầu liên quan do EU đưa ra theo các thủ tục giải quyết tranh chấp của WTO và kiên quyết bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của mình”.