- Bắt đầu vào đầu năm học mới là câu chuyện lạm thu, đóng tiền quỹ hội phụ huynh trường, lớp lại được bàn tán sôi nổi trong phụ huynh học sinh và đôi khi cũng là gánh nặng của không ít gia đình có con đi học.

Quy định thu quỹ của Bộ và Sở Giáo dục và Đào tạo

Theo đó, năm 2011, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có ban hành thông tư 55 quy định “Kinh phí hoạt động của Ban đại diện cha mẹ học sinh lớp từ đóng góp tự nguyện của cha mẹ học sinh theo nghị quyết cuộc họp đầu năm học và nguồn tài trợ hợp pháp khác cho Ban đại diện học sinh lớp.

Kinh phí hoạt động của Ban đại diện cha mẹ học sinh trường được trích từ kinh phí hoạt động của các Ban đại diện cha mẹ học sinh lớp theo nghị quyết của cuộc họp toàn thể các trưởng ban Ban đại diện cha mẹ học sinh lớp đầu năm học và nguồn tài trợ hợp pháp khác cho Ban đại diện học sinh trường”.

Trong những năm gần đây, Sở GD&ĐT Hà Nội đều nhắc lại yêu cầu các nhà trường tuyệt đối không được lợi dụng danh nghĩa ban đại diện cha mẹ học sinh để thu các khoản ngoài quy định; không trực tiếp thu kinh phí hoạt động của ban đại diện cha mẹ học sinh.

7 khoản mà ban đại diện cha mẹ học sinh không được phép thu, Sở GD&ĐT Hà Nội quy định cụ thể như sau: bảo vệ cơ sở vật chất, bảo đảm an ninh nhà trường; trông coi phương tiện tham gia giao thông của học sinh; vệ sinh trường, lớp; khen thưởng cán bộ, giáo viên, nhân viên; mua sắm máy móc, trang thiết bị, đồ dùng dạy học cho trường, lớp hoặc cho cán bộ, giáo viên, nhân viên; hỗ trợ công tác quản lý, tổ chức dạy học và các hoạt động giáo dục; sửa chữa, nâng cấp, xây dựng mới các công trình của nhà trường.

Việc thu, chi kinh phí của ban đại diện cha mẹ học sinh phải bảo đảm nguyên tắc công khai, dân chủ; không quy định mức kinh phí ủng hộ bình quân cho các cha mẹ học sinh. Trưởng ban đại diện cha mẹ học sinh lớp chủ trì phối hợp với giáo viên chủ nhiệm lớp dự kiến kế hoạch chi tiêu kinh phí được ủng hộ, tài trợ và chỉ sử dụng sau khi đã được toàn thể các thành viên ban đại diện cha mẹ học sinh lớp thống nhất...

Bên cạnh đó, Sở GD&ĐT Hà Nội cũng yêu cầu các nhà trường khi thu tiền của người học phải trả chứng từ thu kịp thời, đầy đủ, đúng quy định; tuyệt đối không giao nhiệm vụ cho giáo viên trực tiếp thu, chi tiền.

Quan điểm thu quỹ của Ban Phụ huynh học sinh

Tuy nhiên, việc Ban phụ huynh đề ra các khoản chi để thông báo tới các phụ huynh đóng góp thì có những phụ huynh đồng tình với tinh thần “vì con em của mình” nên vui vẻ đóng góp nhưng cũng có không ít phụ huynh không đồng tình phản đối nhất là thu quỹ ban đại diện lớp. Phụ huynh cho rằng đã đóng góp quỹ ban đại diện trường để chi cho hoạt động chung rồi thì không cần thiết phải thu quỹ lớp riêng nữa vì khi cần nhà trường dùng quỹ của trường để chi, việc đóng thêm quỹ lớp này sẽ làm tăng số tiền phải đóng góp của phụ huynh là không hợp lý.

Mặc dù Thông tư 55 không cho phép việc thu tiền để lập quỹ, thế nhưng việc quy định kinh phí hoạt động của Ban đại diện cha mẹ học sinh thì ai cũng hiểu rằng phụ huynh phải đóng góp tiền mới có kinh phí hoạt động. Ví dụ như: hàng năm các học sinh có những hoạt động như dã ngoại, tham quan, sinh nhật cho học sinh, những ngày lễ 20/10, 20/11... thì nếu không thu quỹ lớp Ban phụ huynh cũng không thể có kinh phí để thực hiện các hoạt động nói trên. Vì vậy, việc thu quỹ lớp hiện nay cũng đang dựa trên các hoạt động trong năm và mục đích cũng là phục vụ các học sinh là chủ yếu.

Một số các địa phương quy định từng mức chi, khoản chi

Ngay từ những ngày đầu năm học nhiều địa phương cũng đã công bố rõ các khoản thu đã tránh trường hợp lạm thu, cụ thể như: UBND TP. Hải Phòng đã quy định danh mục các khoản thu và mức thu, cơ chế quản lý thu chi đối với các dịch vụ hỗ trợ hoạt động giáo dục, đào tạo cho khối trường công lập. Các trường chỉ được phép thu các khoản trong danh mục.

Theo đó chỉ có một khoản thu theo định kỳ gồm: mua sắm thiết bị phục vụ bán trú; học và thi nghề phổ thông; nước uống. Các khoản thu theo tháng là: tiền ăn, hỗ trợ người nấu ăn; chăm sóc bán trú; quản lý trẻ/học sinh ngoài giờ hành chính; trông ngày thứ bảy, dạy học 2 buổi/ngày… Địa phương này yêu cầu các trường công lập phải sử dụng chứng từ thu (phiếu thu tiền mặt có ký xác nhận của cha mẹ học sinh hoặc ký xác nhận nếu thanh toán trực tuyến).

Hoặc Sở GD&ĐT Nam Định cũng có hướng dẫn chi tiết các khoản thu và mức thu trong các cơ sở giáo dục công lập năm học 2022 - 2023. Sở GD&ĐT Nam Định quy định các khoản thu dịch vụ như chăm sóc trẻ ngày thứ bảy và trong thời gian nghỉ hè, dạy kỹ năng sống trong trường mầm non và tiểu học. Dạy thêm, học thêm các môn văn hóa, tiền trả công thuê người nấu ăn bán trú dùng để thuê người nấu ăn, phục vụ nuôi ăn bán trú và các khoản đóng góp bảo hiểm theo quy định của pháp luật; tiền quản lý, chăm sóc trẻ buổi trưa ăn bán trú và ngoài giờ hành chính đối với trường mầm non và tiểu học; tiền đóng góp lần đầu tiên phục vụ nuôi ăn bán trú nhà trẻ, mẫu giáo và các cấp học mua mới, mua bổ sung do cơ sở giáo dục thỏa thuận với cha mẹ học sinh để quy định…

Như vậy, vai trò của ban phụ huynh và thu chi quỹ lớp rõ là việc làm cho học sinh, góp phần gắn kết các thành viên trong lớp với nhau, động viên, khuyến khích các học sinh trong năm học. Tuy nhiên, triển khai thu/chi quỹ thế nào cho hợp lý, đúng theo tinh thần Thông tư 55 vẫn là chuyện cần được lưu ý, định hướng với vai trò của giáo viên chủ nhiệm và nhà trường để tạo sự thống nhất, tự nguyện thực sự của tất cả phụ huynh.

(Tổng hợp)