- Hai hệ thống tên lửa Sarmat và Avangard của Nga nằm trong phạm vi kiểm soát của hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược START Mới và có thể sẽ được đưa vào hiệp ước này, Phó Giám đốc Vụ Kiểm soát và Không phổ biến Vũ khí thuộc Bộ Ngoại giao Nga – ông Vladimir Leontiev mới đây đã phát biểu như vậy trong cuộc thảo luận về tương lai vũ khí hạt nhân chiến lược trong bộ ba nước Mỹ-Nga-Trung Quốc trong khuôn khổ câu lạc bộ Valdai.

"Đề cập đến các hệ thống vũ khí mới của Nga, hiện tại có hai hệ thống vũ khí nằm trong phạm vi kiểm soát của hiệp ước. Trước hết, tên lửa Sarmat có thể dễ dàng được đưa vào hiệp ước như là một hệ thống tên lửa đạn đạo xuyên lục địa mới. Có một thủ tục đặc biệt cho quá trình này, từ việc tạo ra một nguyên mẫu cho đến lúc nó được phép đưa vào hoạt động”, ông Leontiev cho biết.

Theo ý kiến của vị quan chức Nga, nếu tên lửa Sarmat hiện thực hóa được ít nhất một nguyên mẫu trong khi hiệp ước START Mới vẫn còn hiệu lực, bao gồm cả thời gian gia hạn nếu có thể, thì việc đưa tên lửa Sarmat vào hiệp ước START mới sẽ không có vấn đề gì.

"Cũng không có vấn đề lớn với tên lửa Avangard bởi nó là một đầu đạn có thể tùy chọn cho tên lửa đạn đạo xuyên lục địa tương ứng. Tên lửa Avangard sẽ được đưa vào hiệp ước một cách dễ dàng”, ông Leontiev nói.

Hiệp ước Cắt Giảm Vũ khí Chiến lược (START MỚI) bắt đầu có hiệu lực từ năm 2011 và có thời hạn 10 năm, đến năm 2021. Nó có thể kéo dài thêm 5 năm nếu Nga và Mỹ cùng nhất trí như vậy. Sau khi Hiệp ước Các Lực lượng Hạt nhân Tầm trung (INF) bị hủy bỏ , START MỚI hiện tại là bước cản trở cuối cùng đối với viễn cảnh phổ biến vũ khí hạt nhân không kiểm soát. Hiệp ước này có thời hạn đến năm 2021 và Washington chưa quyết định có làm mới nó hay không.

Nga đang thực sự lo ngại sau khi Mỹ quyết định phá bỏ INF và bắt đầu tiến hành các vụ thử tên lửa tầm trung cũng như thông báo về một loạt kế hoạch triển khai tên lửa ở Châu Âu, Châu Á. Hành động của Mỹ có thể châm ngòi cho một cuộc chạy đua vũ trang khốc liệt, tốn kém và chứa đựng nhiều nguy cơ.

Nga không muốn viễn cảnh xảy ra một cuộc chạy đua vũ trang mới vì thế Mowcow tha thiết mong muốn Washington ngồi vào bàn đàm phán để gia hạn START MỚI. Nga nhiều lần khẩn thiết đề nghị Mỹ tiếp tục theo đuổi tiến trình kiểm soát vũ khí thay vì phá bỏ mọi hiệp ước có liên quan đến vấn đề kiểm soát vũ khí.

RS-28 Sarmat là loại tên lửa đạn đạo liên lục địa sử dụng nhiêu liệu lỏng hiện đại, hiện đang được phát triển cho quân đội Nga. Hệ thống tên lửa này được thiết kế để thay thế các tên lửa R-36M Voevoda. Sarmat được cho là có khả năng "xóa sổ" cả nước Pháp hay cả bang Texas của Mỹ. Bên cạnh đó, tốc độ “thần tốc” của nó còn có thể “qua mặt” mọi hệ thống phòng thủ tên lửa trên thế giới.

Vũ khí chiến lược mới này của Nga được xem là để đối chọi với Hệ thống tấn công chớp nhoáng toàn cầu (PGS - Prompt Global Strike). Các chuyên gia quân sự bình luận, Sarmat là hệ thống vũ khí 'độc nhất vô nhị' chưa tìm được đối thủ 'xứng tầm'. Nó có khả năng bay qua Bắc Cực và Nam Cực, mang theo đầu đạn phân tách tiên tiến, phóng từ các bệ phóng cơ động.

Mặc dù chưa có nhiều thông tin chính xác về thông số kĩ thuật của Sarmat, nhiều nguồn tin đáng tin cậy ở Nga cho biết, tầm bắn của tên lửa này vào khoảng 10.000km và trọng lượng của nó là 100 tấn, trong đó từ 4 đến 10 tấn là đầu đạn. Tên lửa Sarmat được trang bị các đầu đạn dẫn hướng độc lập, có thể tấn công nhiều mục tiêu khác nhau khi được phóng đi ở kì cuối của đường bay. Nga sẽ trang bị cho tên lửa này nhiều hệ thống chống nhiễu tín hiệu để xuyên thủng được lá chắn tên lửa của Mỹ. Nhiều thông tin cho rằng, nó có thể được sử dụng như một loại vũ khí siêu thanh trong các xung đột phi hạt nhân.

Ngoài ra, có thông tin cho biết, tên lửa Sarmat dự kiến sẽ được trang bị các hệ thống đối phó điện tử tiên tiến, một hệ thống chỉ huy và kiểm soát phức hợp và có khả năng cơ động cao, cho phép nó thâm nhập được vào các hệ thống phòng thủ tên lửa của đối phương.

Trong khi đó, Avangard là tên lửa đạn đạo xuyên lục địa chiến lược được trang bị phương tiện phương tiện lướt siêu vượt âm. Theo các nguồn tin công khai, vũ khí “đột phá” này được phát triển bởi Hiệp hội Nghiên cứu và Chế tạo máy ở thành phố Reutov thuộc khu vực Moscow. Loại vũ khí mới đã được đưa vào thử nghiệm từ năm 2004. Phương tiện lướt có khả năng bay ở tốc độ siêu vượt âm trong những tầng dày đặc của khí quyển và có thể điều khiển đường bay, độ cao cũng như xuyên thủng bất kỳ hệ thống phòng thủ tên lửa nào. Tên lửa siêu thanh Avangard là loại tên lửa có thể bay và hoạt động ở khí quyển tầng cao với tốc độ trên Mach 5. Điều này khiến cho các tên lửa Avangard trở nên khó chặn hơn các đầu đạn thông thường.

Kiệt Linh (tổng hợp)