- Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ khi nhiều doanh nghiệp toàn cầu từ Samsung Electronics cho tới Lego Group bắt đầu đặt các siêu nhà máy tại đây. Tương tự, Apple cũng đang trong quá trình đàm phán để lần đầu tiên đưa dây chuyền sản xuất Apple Watch và MacBook tới Việt Nam. 

Mặc dù Việt Nam nỗ lực không ngừng trong công tác xây dựng các chuỗi cung ứng toàn cầu, quá trình mang các sản phẩm công nghệ về sản xuất trong nước lại diễn ra khá chậm.

Nguyên nhân chính là do vấn đề cơ sở hạ tầng.

Việt Nam vẫn chủ yếu sử dụng hệ thống đường xá được xây dựng từ nhiều năm trước, vốn thường xuyên rơi vào tình trạng xuống cấp và tắc nghẽn. Theo số liệu được thống kê, 3/4 tổng lượng hàng hóa và 90% nhu cầu đi lại của người dân gắn liền với đường bộ.

Hơn nữa, không phải mọi cảng biển của Việt Nam đều có khả năng tiếp nhận tàu vận tải trọng tải lớn.

Việc hiện đại hóa giao thông đường bộ là một trong những ưu tiên hàng đầu của Chính phủ Việt Nam vài năm trở lại đây, trong đó dự án đường cao tốc Bắc Nam - “xương sống” của giao thông vận tải đường bộ quốc gia này đang được gấp rút thi công.

Không những thế, nhiều dự án giao thông trọng điểm khác cũng rơi vào tình trạng trì trệ. Điển hình, hệ thống đường sắt đô thị metro Bến Thành - Suối Tiên bắt đầu khởi công từ năm 2012 và dự kiến đưa vào khai thác trong năm 2018. Tuy nhiên, kế hoạch vận hành dự án này phải hoãn tới năm 2023. 

Dự án này đội vốn khoảng 1,3 tỷ USD, cao hơn tổng vốn dự kiến ban đầu, và cần được chấp thuận bởi Quốc hội Việt Nam. Kết quả là, tiềm năng phát triển phía Đông thành phố chưa thể được khai thác triệt để. 

Nhiều dự án quan trọng khác, ví dụ như hệ thống đường vành đai, được quy hoạch nhiều năm về trước, vẫn chưa thể khởi công sau nhiều lần trì hoãn. 

Bên cạnh đó, giải ngân vốn đầu tư công của Việt Nam trong 7 tháng đầu năm 2022 chỉ đạt hơn 34%, trong khi 90% nguồn vốn đầu tư vào hệ thống cơ sở hạ tầng tới từ nguồn ngân sách Nhà nước. Nếu như quá trình giải ngân chậm, tiến độ các dự án, công trình cũng không thể đẩy nhanh. 

Ví dụ, nhà thầu thường dựa vào các điều khoản chia sẻ rủi ro đối với nhà nước và ít mặn mà với các dự án có điều khoản tất toán một lần sau khi hoàn thành. 

Việc này dẫn tới nhiều dự án xây dựng cơ sở hạ tầng chậm tiến độ. Tính tới tháng 2, một hợp phần của dự án Cao tốc Bắc - Nam dài 50km, được thực hiện bằng vốn đầu tư tư nhân, chỉ hoàn thành được 1,5% tiến độ. 

Có thể thấy, từ vị trí địa chính trị cho tới thị trường lao động, Việt Nam hội tụ không ít lợi thế để bứt phá trong thời gian tới.

Hiện Việt Nam còn thiếu khả năng tháo gỡ các vướng mắc liên quan đến một số quy định pháp lý, chính sách nhằm tạo điều kiện thuận lợi đẩy nhanh các dự án xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng. 

Được biết, Chính phủ Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng năm nay là 7% trong khi quốc gia này có thể làm tốt hơn thế.