- Nhật Bản muốn các nền kinh tế tiên tiến thuộc nhóm G7 cùng nhau phối hợp trong năm nay để ngăn chặn “sự dọa nạt về kinh tế” mà Trung Quốc đã áp dụng đối với một số đối tác thương mại của mình trong thời gian vừa qua.

Bộ trưởng Bộ Kinh tế và Thương mại Nhật Bản Yasutoshi Nishimura hôm qua (5/1) cho biết các hành động mà Trung Quốc thực hiện trong những năm gần đây, chẳng hạn như đình chỉ nhập khẩu dứa từ vùng lãnh thổ (VLT) Đài Loan và rượu vang từ Australia, là một "mối nguy hiểm rõ ràng và hiện hữu" đối với các nền kinh tế trên toàn thế giới. “Chúng tôi mong đợi hội nghị thượng đỉnh G7 năm nay sẽ tập trung vào việc tìm kiếm những biện pháp đáp trả hiệu quả trước sự dọa nạt về kinh tế kiểu này.”

Nhật Bản là Chủ tịch luân phiên của nhóm nước G7 trong năm nay và nước này sẽ chủ trì hội nghị thượng đỉnh của nhóm. Bộ trưởng Nishimura cho hay “các biện pháp đối phó” có thể cần thiết để giúp đỡ các quốc gia và khu vực là mục tiêu của các hành động dọa dẫm thương mại.

Trung Quốc bị cáo buộc liên tục áp dụng các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với các đối tác thương mại trong bối cảnh tranh chấp ngoại giao. Bản thân Nhật Bản cũng chứng kiến điều này trong hoạt động nhập khẩu đất hiếm từ Trung Quốc – một nguyên liệu rất quan trọng đối với một số chuỗi cung ứng sản xuất. Việc nhập khẩu đất hiếm từ Trung Quốc của Nhật Bản đã bị ảnh hưởng vào năm 2010 sau một sự cố hàng hải ở vùng biển Hoa Đông đang tranh chấp giữa hai nước.

Kiểm soát xuất khẩu

Về phần mình, Bắc Kinh đã chỉ trích gay gắt các nước thành viên G7 vì những gì mà nước này gọi là các động thái bảo hộ nhằm ngăn chặn sự trỗi dậy kinh tế của Trung Quốc. Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã cảnh báo rằng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với chất bán dẫn do chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden áp đặt sẽ gây tổn hại cho nền kinh tế toàn cầu và các doanh nghiệp Mỹ. Cuối năm ngoái, Trung Quốc cũng chỉ trích Anh lạm dụng quyền lực nhà nước trong việc lật ngược thỏa thuận nhà máy sản xuất chip.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Nishimura đã ám chỉ ý định sẽ thúc đẩy thực hiện các chính sách như vậy trong những phát biểu của ông này sau cuộc gặp với Bộ trưởng Thương mại Mỹ Gina Raimondo. Tại cuộc họp đó, các quan chức của Mỹ và Nhật Bản đã thảo luận về việc hợp tác trong các biện pháp hạn chế xuất khẩu thiết bị chip, hãng tin Jiji Press đưa tin.

“Để giải quyết việc lạm dụng các công nghệ quan trọng và mới nổi của các lực lượng có ý đồ xấu và chuyển giao công nghệ không phù hợp, chúng ta cũng cần phải tăng cường hợp tác trong lĩnh vực kiểm soát xuất khẩu,” ông Nishimura đã nói như vậy. “Chúng tôi sẽ thực hiện kiểm soát xuất khẩu nghiêm ngặt trên cơ sở hợp tác quốc tế,” vị quan chức thương mại cấp cao của Nhật Bản cho biết thêm nhưng không đưa ra chi tiết.

Nếu Nhật Bản tiếp tục thúc đẩy kế hoạch hạn chế các công ty thiết bị chip địa phương bao gồm Tokyo Electron Ltd. và Nikon Corp. bán các sản phẩm tiên tiến của họ cho khách hàng Trung Quốc, thì điều đó sẽ đánh dấu một chiến thắng lớn cho chính quyền Tổng thống Biden trong chiến dịch ngày càng quyết liệt nhằm ngăn chặn Trung Quốc tiếp thu các công nghệ chủ chốt của nước ngoài.

Bộ trưởng Kinh tế Nhật Bản cho rằng, cách đây hơn 2 thập kỷ, các cường quốc đã phạm sai lầm khi cho rằng sự phụ thuộc lẫn nhau ngày càng sâu sắc về kinh tế, bằng cách đưa Trung Quốc và sau đó là Nga vào Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), “chắc chắn sẽ mang lại một thế giới hòa bình” sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc.

Tuy nhiên, thay vì thịnh vượng giúp xây dựng hòa bình, nó chỉ làm gia tăng rủi ro địa chính trị, ông Nishimura cho hay. Các chính phủ “độc đoán” đã sử dụng tăng trưởng kinh tế và tiến bộ công nghệ để tăng cường sức mạnh của họ, ông Nishimura nói thêm.