- Việc Mỹ yêu cầu gã khổng lồ sản xuất chip ASML của Hà Lan ngừng cung cấp các dịch vụ bảo dưỡng, bảo trì một số thiết bị mà họ đã bán cho khách hàng Trung Quốc là một vấn đề đau đầu về mặt ngoại giao và kinh doanh đối với chính phủ Hà Lan, nhưng có dấu hiệu cho thấy họ sẽ tiếp tục đồng ý với Washington về các hạn chế xuất khẩu.

Mặc dù chính phủ của Thủ tướng Mark Rutte không muốn đưa ra một quyết định dứt khoát nhưng các tuyên bố công khai và lợi ích an ninh quốc gia của họ cho thấy trong tương lai họ sẽ chấp nhận các yêu cầu bảo trì của Trung Quốc một cách chậm chạp và nhanh chóng từ chối chúng.

Đó sẽ là bước thụt lùi cho nỗ lực xây dựng ngành công nghiệp chip nội địa của Trung Quốc, bởi thiết bị ASML gần như không thể thay thế và sẽ hỏng hóc theo thời gian nếu không được bảo trì.

Nhưng nó cũng có thể làm phức tạp thêm nỗ lực của chính phủ của Thủ tướng Rutte nhằm ngăn chặn tập đoàn ASML Holdings NV - công ty lớn nhất Hà Lan, chuyển hoạt động ra nước ngoài.

Thủ tướng Hà Lan Rutte đã thảo luận về vấn đề liên quan đến công ty ASML với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khi hai nhà lãnh đạo gặp nhau ở thủ đô Bắc Kinh vào tuần trước. Nhà lãnh đạo Hà Lan từ chối trả lời trực tiếp câu hỏi về việc liệu chính phủ của ông có từ chối cấp phép cho khách hàng Trung Quốc của ASML hay không. Chủ tịch Tập Cận Bình đã nói với truyền thông nhà nước Trung Quốc rằng ông đã cảnh báo Thủ tướng Rutte không nên "tách rời và phá vỡ liên kết" với Trung Quốc.

ASML từ chối bình luận về những thông tin nói trên. Trước đây họ cho biết họ tuân thủ tất cả các quy định xuất khẩu.

Nhà lập pháp Nghị viện Châu Âu Bart Groothuis cho biết Hà Lan nên xác định chính sách xuất khẩu cùng với các đồng minh lớn hơn. Ông Groothuis nói: “Sẽ tốt hơn nhiều nếu chúng ta làm điều đó, điều chỉnh ASML, cùng với Mỹ, hoặc trong tương lai có thể là Châu Âu, và tôi sẽ nói rằng đó là cách tốt nhất để tiến về phía trước”.

Người đứng đầu chính sách xuất khẩu của Tổng thống Mỹ Joe Biden - Alan Estevez dự kiến ​​​​sẽ nâng cao các hợp đồng dịch vụ tại cuộc họp trong ngày hôm nay (8/4) với các quan chức chính phủ Hà Lan và giám đốc điều hành của ASML.

Bộ Ngoại giao Hà Lan, cơ quan giám sát hoạt động xuất khẩu, cho biết hôm thứ Năm rằng họ sẽ đánh giá các yêu cầu cấp phép của Trung Quốc giống như cách họ làm với các yêu cầu khác: trên cơ sở “từng trường hợp”, cân nhắc những rủi ro mà chúng có thể dẫn đến những mục đích quân sự không mong muốn.

Đối với ASML, thiệt hại từ số lượng từ chối cấp phép sẽ dần dần và hạn chế - bảo trì chiếm khoảng 20% ​​doanh thu và Trung Quốc là thị trường lớn thứ ba sau Vùng lãnh thổ Đài Loan và Hàn Quốc.

ASML đã bán được 10 tỷ euro (11 tỷ USD) thiết bị cho các nhà sản xuất chip ở Trung Quốc trong ba năm qua, phần lớn trong số đó không thuộc bất kỳ hạn chế xuất khẩu nào.

Các nhà sản xuất chip hoặc nhà máy riêng lẻ của Trung Quốc bị từ chối cấp phép có thể bị tổn hại nặng nề, vì máy ASML rất cần thiết để sản xuất chip và khó thay thế.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng cho đến nay, các nhà sản xuất chip Trung Quốc đã cho thấy khả năng phục hồi đáng kinh ngạc trước các lệnh trừng phạt do Mỹ dẫn đầu và sẽ tiếp tục tìm cách phát triển theo hướng này trong tương lai.

Ông Paul Triolo, một chuyên gia Mỹ về Trung Quốc và chất bán dẫn, cho biết: “Việc ngừng cung cấp dịch vụ sẽ làm suy giảm khả năng của thiết bị đó một cách không thể tránh khỏi. Và do đó, nhà sản xuất sẽ đấu tranh bằng một số biện pháp bảo vệ để giữ cho những máy móc đó hoạt động lâu nhất có thể”.

“Câu hỏi đặt ra là về lâu dài, có những cách giải quyết nào khác ở đây?”