- Dự án Cao tốc Bến Lức - Long Thành đặt mục tiêu hoàn thành trong giai đoạn 2014 – 2019. Tuy nhiên, khi đã đã đạt khoảng 80% khối lượng công việc, dự án không được bố trí vốn nên phải dừng thi công từ năm 2019.

Dự án cao tốc Bến Lức – Long Thành thuộc dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Bắc Nam phía đông, được khởi công vào tháng 7/2014 do VEC làm chủ đầu tư với tổng chiều dài dự án 57,8 km, đi qua các địa phương Long An, TP.HCM và Đồng Nai.

Dự án đặt mục tiêu hoàn thành trong giai đoạn 2014 – 2019. Tuy nhiên, quá trình thực hiện, dù đã đạt khoảng 80% khối lượng công việc nhưng có một số thay đổi về cơ chế chính sách, dẫn đến dự án không được bố trí vốn và phải dừng thi công từ năm 2019.

Theo Quyết định số 1131/QĐ-TTg ngày 27/7/2020 của Thủ tướng Chính phủ và Quyết định số 1471/QĐ-BGTVT ngày 31/7/2020 của Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải thì thời gian thực hiện dự án đã được gia hạn đến ngày 31/12/2023, là thời hạn phải hoàn thành.

Tuy nhiên, theo Bộ Giao thông vận tải, đến nay vẫn còn một số vướng mắc tồn đọng liên quan đến việc bố trí vốn nước ngoài.

Cụ thể, các thủ tục bố trí vốn nước ngoài cho các gói thầu đoạn sử dụng vốn vay của Tổ chức Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) và thủ tục bố trí vốn đối ứng cho dự án vẫn chưa hoàn thành; việc sử dụng vốn dư hiệp định vay Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) lần 2 để hoàn thành các gói thầu đoạn phía tây chưa được chấp thuận. Ngoài ra, thời gian dừng chờ thi công quá lâu do không có vốn, dẫn đến một số nhà thầu đã chấm dứt hợp đồng, khiếu kiện chủ đầu tư là Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) ra tòa…

Điều này dẫn tới tình trạng thiếu vốn thi công, thời gian dừng chờ kéo dài, nhiều nhà thầu đã chấm dứt hợp đồng.

Tại Tờ trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án xây dựng đường cao tốc Bến Lức - Long Thành hồi tháng 11/2022, Bộ Giao thông Vận tải kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chấp thuận điều chỉnh thời gian thực hiện dự án đến ngày 30/9/2025. Đồng thời, Bộ này cho biết đã có quyết định phê duyệt tổng mức đầu tư, cơ cấu nguồn vốn và cơ chế tài chính của dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành.

Cụ thể, tổng mức đầu tư dự án được cập nhật đến thời điểm hiện nay là 30.073 tỷ đồng. Mức kinh phí sau điều chỉnh đã giảm 1.247 tỷ đồng so với tổng mức đầu tư dự án được dự trù trước đó, khoảng 31.320 tỷ đồng.

Cơ cấu nguồn vốn như sau: Vốn vay ADB hơn 8.950 tỷ đồng, vốn vay ADF3 gần 281 tỷ đồng; vốn vay JICA hơn 10.587 tỷ đồng; vốn đối ứng là hơn 3.872 tỷ đồng và vốn VEC tự bố trí khoảng hơn 6.662 tỷ đồng.

Cũng theo Bộ Giao thông vận tải, việc điều chỉnh vốn đầu tư đã dự tính đến phương án bổ sung khoảng 1.100 tỷ đồng để hoàn thiện nút giao quốc lộ 51 và dự trù khoảng 840 tỷ đồng để giải quyết các vấn đề liên quan đến nhà thầu cũ do trì hoãn thời gian chờ vốn để thi công.

Bố trí vốn đối ứng để hoàn thành dự án

Liên quan đến dự án quan trọng này, ngày hôm qua 30/3, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 41/NQ-CP ngày 30/3/2023 về việc bố trí vốn đối ứng của Dự án xây dựng đường cao tốc Bến Lức - Long Thành.

Tại Nghị quyết, Chính phủ thống nhất chủ trương Tổng công ty đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) có trách nhiệm tự cân đối, bố trí số vốn đối ứng còn lại để tiếp tục triển khai, sớm hoàn thành Dự án xây dựng đường cao tốc Bến Lức - Long Thành như đề nghị của Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Chính phủ yêu cầu các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Giao thông vận tải, Ủy ban quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp và VEC căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao chịu trách nhiệm toàn diện trước Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ về tính chính xác của các thông tin, số liệu báo cáo, đề xuất (trong đó có số liệu về số vốn đối ứng đã bố trí, giải ngân và số vốn đối ứng cần tiếp tục bố trí để hoàn thành Dự án).

VEC cân đối, bố trí vốn đối ứng và triển khai Dự án bảo đảm tuân thủ quy định của pháp luật, lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của các bên liên quan, tránh thất thoát, lãng phí nguồn vốn đầu tư, bảo đảm tiến độ, chất lượng và hiệu quả, không để phát sinh tranh chấp, khiếu kiện phức tạp; chịu trách nhiệm đảm bảo nghĩa vụ trả nợ với Chính phủ và các nghĩa vụ tài chính khác theo quy định.