- Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm qua (21/2) tuyên bố rằng Moscow sẽ đình chỉ việc tham gia hiệp ước New START - hiệp ước kiểm soát vũ khí hạt nhân duy nhất cuối cùng còn lại với Mỹ. Động thái này của phía Moscow chắc chắn sẽ đẩy cao căng thẳng trong mối quan hệ với Washington và bước đi này cũng sẽ khiến phương Tây lo ngại, bất an.

Phát biểu trong Thông điệp liên bang trước quốc gia, ông Putin cũng nói rằng Nga nên sẵn sàng nối lại các vụ thử vũ khí hạt nhân nếu Mỹ làm như vậy. Đây là động thái sẽ chấm dứt lệnh cấm toàn cầu đối với các vụ thử vũ khí hạt nhân kể từ thời Chiến tranh Lạnh.

Giải thích về quyết định đình chỉ các nghĩa vụ của Nga theo hiệp ước New START, Tổng thống Putin thẳng thừng cáo buộc Mỹ và các đồng minh NATO công khai tuyên bố mục tiêu muốn đánh bại Nga ở chiến trường Ukraine.

“Họ muốn gây ra một 'thất bại chiến lược' đối với chúng tôi và đồng thời cố gắng tiếp cận các cơ sở hạt nhân của chúng tôi," Tổng thống Putin phát biểu đồng thời tuyên bố quyết định đình chỉ sự tham gia của Nga vào hiệp ước. "Trong bối cảnh như vậy, hôm nay, tôi phải tuyên bố rằng Nga sẽ đình chỉ việc tham gia Hiệp ước về vũ khí tấn công chiến lược”.

Tên chính thức của New START là Hiệp ước giữa Hợp chủng quốc Hoa Kỳ và Liên bang Nga về các biện pháp tiếp tục cắt giảm và hạn chế vũ khí tấn công chiến lược.

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg bày tỏ sự tiếc nuối về động thái của ông chủ điện Kremlin, nói rằng “với quyết định ngày hôm nay về hiệp ước New START, cấu trúc kiểm soát vũ khí toàn vẹn đã bị dỡ bỏ”.

"Tôi mạnh mẽ khuyến khích Nga xem xét lại quyết định của mình và tôn trọng các thỏa thuận hiện có," ông Stoltenberg đã nói  như vậy với các phóng viên.

Tổng thống Putin lập luận rằng trong khi Mỹ thúc đẩy nối lại việc thanh tra các cơ sở hạt nhân của Nga theo hiệp ước thì các đồng minh NATO đang giúp Ukraine thực hiện những cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào các căn cứ không quân của Nga có máy bay ném bom chiến lược có khả năng mang vũ khí hạt nhân.

Quân đội Nga cho biết họ đã bắn hạ máy bay không người lái do Liên Xô chế tạo khi chúng tấn công hai căn cứ máy bay ném bom nằm sâu bên trong lãnh thổ của Nga vào tháng 12 năm ngoái. Tuy nhiên, Nga thừa nhận rằng một số quân nhân đã thiệt mạng do các mảnh vỡ gây ra từ vụ tấn công và một số máy bay của  Nga cũng đã bị hư hại.

Trong Thông điệp liên bang được đưa ra ngày hôm qua, Tổng thống Putin cũng đã chế giễu tuyên bố của NATO kêu gọi Nga cho phép nối lại việc Mỹ thanh sát các cơ sở vũ khí hạt nhân của Nga, miêu tả đó là “một kiểu diễn kịch phi lý nào đó”.

“Các máy bay không người lái được sử dụng cho cuộc tấn công đã được trang bị và hiện đại hóa với sự hỗ trợ của các chuyên gia NATO,” ông Putin cho hay. “Và bây giờ họ muốn kiểm tra các cơ sở quốc phòng của chúng ta? Trong điều kiện của cuộc đối đầu ngày nay, điều đó nghe có vẻ hoàn toàn vô nghĩa.”

Nhà lãnh đạo Nga cho hay, cách đây một tuần, ông đã ký lệnh triển khai các tên lửa chiến lược trên đất liền mới và hỏi: “Liệu họ có định chọc mũi vào đó không?”

Hiệp ước New START, được ký kết vào năm 2010 bởi Tổng thống Mỹ Barack Obama và Tổng thống Nga Dmitry Medvedev, giới hạn mỗi quốc gia không được phép triển khai nhiều hơn 1.550 đầu đạn hạt nhân và 700 tên lửa và máy bay ném bom được triển khai. Chỉ vài ngày trước khi hiệp ước hết hạn vào tháng 2 năm 2021, Nga và Hoa Kỳ đã đồng ý gia hạn thêm 5 năm nữa.