- Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị quy định trong Luật Thành tra việc Đoàn thanh tra, cơ quan thanh tra, thanh tra viên phải chịu trách nhiệm về các vấn đề liên quan trong quá trình thanh tra, khi phát hiện ra mà không xử lý thì phải chịu trách nhiệm trước pháp luật…

Cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật Thanh tra (sửa đổi), UBTVQH đề nghị các cơ quan tiếp tục nghiên cứu, làm rõ tổ chức bộ máy thanh tra trong cả hệ thống thanh tra gắn với sắp xếp tổ chức bộ máy các bộ, cơ quan mà Chính phủ đang thực hiện, xác định rõ hơn về thẩm quyền của cơ quan thanh tra, của Đoàn thanh tra, tránh khoảng trống pháp luật đối với hoạt động thanh tra.

Góp ý cho Dự thảo Luật, Thượng tướng, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, qua giám sát thấy bất cập của nhiều nơi là do thiếu quan tâm cả về tổ chức, biên chế, đào tạo nguồn nhân lực cũng như các điều kiện bảo đảm cho hoạt động thanh tra cấp huyện.

Do vậy, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho rằng, nên duy trì thanh tra cấp huyện, cần củng cố cả về tổ chức, biên chế, đào tạo, chế độ chính sách bởi ngoài việc thực hiện các nhiệm vụ thanh tra để giúp cho cấp ủy, chính quyền địa phương thì thanh tra huyện còn tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham những tiêu cực.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị trước mắt chưa đưa nội dung Ban tiếp công dân cấp huyện về thanh tra cấp huyện vào dự thảo Luật lần này. Đề nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo mở rộng thí điểm thêm một số nơi, sau đó có tổng kết, đánh giá mô hình có hiệu quả hay không.

“Thực tế cho thấy, nơi nào cấp ủy, chính quyền ở đấy quan tâm thì Ban tiếp công dân này ở thanh tra làm rất tốt.” – Phó Chủ tịch Quốc hội nói.

Nêu ý kiến về dự thảo Luật, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị cần rà soát quan hệ giữa thanh tra huyện với Chủ tịch huyện và UBND huyện, giữa thanh tra tỉnh và Chủ tịch tỉnh, UBND tỉnh, giữa thanh tra Chính phủ với Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ…

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị cần rà soát các nội dung liên quan đến tính độc lập của thanh tra, độc lập về chuyên môn, nghiệp vụ… đặc biệt, về vấn đề Thanh tra Chính phủ quản lý nhà nước về lĩnh vực phòng chống tham nhũng, tiêu cực. “Các nội dung này rất quan trọng nhằm nâng cao tính trách nhiệm, và khi có kết luận thanh tra sẽ rất nhanh.” – Chủ tịch Quốc hội nói.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh nhận định, với những lĩnh vực như đất đai, tài nguyên, khoáng sản, môi trường, tài chính, đầu tư… tiềm ẩn nguy cơ vi phạm thì quy định cứng ở các lĩnh vực đó phải có thanh tra Sở, còn những lĩnh vực khác thì có thể giao cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, tùy theo đặc thù của địa phương có thể thành lập hoặc có thể không.

Băn khoăn về khoảng trống quản lý nhà nước trên địa bàn của các địa phương, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nêu ví dụ, xây dựng là lĩnh vực rất quan trọng, thanh tra xây dựng đang nằm ở cấp tỉnh, tức là Sở Xây dựng, còn thanh tra cấp huyện không được giao xử lý vi phạm liên quan đến xây dựng, vậy có khoảng trống pháp lý nào không? Do đó, ông đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ thêm, từ đó tránh các vi phạm trong trật tự xây dựng đô thị, công trình xây dựng trái phép, không phép, sai quy hoạch, không phù hợp với quy hoạch mà không có cơ quan nào xử lý.

Kết luận phiên thảo luận ngày 17/8, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị Thường trực Ủy ban Pháp luật phối hợp với cơ quan chủ trì soạn thảo là Thanh tra Chính phủ, phối hợp với Bộ Tư pháp và cơ quan có liên quan tiếp tục nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ, chi tiết ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội và ý kiến của UBTVQH để hoàn chỉnh dự thảo Luật, phối hợp với Viện Nghiên cứu lập pháp, Liên đoàn Thương mại, Công nghiệp Việt Nam VCCI tổ chức hội nghị tọa đàm lấy thêm ý kiến của các bộ, ngành, các cơ quan, các chuyên gia cũng như địa phương để bảo đảm luật sau khi được Quốc hội ban hành phù hợp với thực tiễn, có tính khả thi và góp phần tăng cường hiệu lực, hiệu quả của cơ chế thanh tra, kiểm soát quyền lực chặt chẽ và được thực hiện trên thực tiễn.

Ngoài 5 vấn đề lớn mà Ủy ban thường vụ Quốc hội đã cơ bản thống nhất, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị các cơ quan cần tiếp tục nghiên cứu, làm rõ các nội dung liên quan như: Vấn đề tổ chức bộ máy thanh tra trong cả hệ thống thanh tra gắn với sắp xếp tổ chức bộ máy các bộ, cơ quan mà Chính phủ đang thực hiện để viết lại Điều 116 và cần thiết sửa đổi, bổ sung các văn bản có liên quan, nếu thuộc thẩm quyền của Quốc hội để trình Quốc hội.

Cần xác định rõ hơn về thẩm quyền của cơ quan thanh tra, của Đoàn thanh tra, của các cơ quan thanh tra trong hệ thống, tránh khoảng trống pháp luật đối với hoạt động thanh tra. Đồng thời làm rõ quy trình thanh tra, kiểm tra và thực hiện kết luận thanh tra, công bố kết luận thanh tra có các khâu, các bước cụ thể. Làm rõ tính độc lập của đoàn thanh tra, của cơ quan thanh tra và tính độc lập này gắn với chịu trách nhiệm theo pháp luật.

Đặc biệt, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị quy định Đoàn thanh tra, cơ quan thanh tra, thanh tra viên phải chịu trách nhiệm về các vấn đề liên quan trong quá trình thanh tra, khi phát hiện ra mà không xử lý thì phải chịu trách nhiệm trước pháp luật…