(VNMedia) - Hoa sen được đánh giá cao về vẻ đẹp và ý nghĩa tâm linh. Nó biểu thị sự thanh tịnh và thuần khiết trong tâm hồn, cũng như khả năng nảy mầm từ môi trường đầm lầy và trỗi dậy với sự tinh túy. Hoa sen cũng tượng trưng cho sự kiên cường và kiên nhẫn, vì nó có khả năng nảy mầm và trồng rễ dưới nước lầy mà không bị ô nhiễm.

Hoa sen có tên khoa học là Nelumbo nucifera là loại cây thủy sinh đa niên có nguồn gốc châu Á, xuất phát từ Ấn Độ, sau đó lan qua Trung Quốc, Nhật Bản, vùng đông bắc Úc châu và nhiều nước khác.

+ Mùa nở: Từ tháng 6 đến tháng 9
+ Chiều cao: dao động từ 1 đến 1,5 mét (có thể thay đổi theo giai đoạn phát triển của cây và tuổi tác của hoa.
+ Môi trường sống: Hoa sen thường sống trong môi trường nước ngọt, như hồ, ao, sông, và đầm lầy. Chúng cần có một môi trường nước chậm, không chảy quá mạnh, và có độ sâu từ một vài centimet đến một mét.
+ Đất: nơi hoa sen sinh trưởng cần có độ pH trung tính đến hơi kiềm, và nhiều chất hữu cơ. Đất phải có khả năng giữ nước tốt, nhưng không quá ngập lụt, để cung cấp đủ nước cho hoa sen sinh trưởng.
+ Ánh sáng: Hoa sen cần ánh sáng mặt trời để phát triển tốt nhất, thường thì ít nhất 6 giờ ánh sáng mặt trời mỗi ngày. Tuy nhiên, chúng cũng có thể chịu được một số bóng râm hoặc ánh sáng yếu.
+ Nhiệt độ: Môi trường sống của hoa sen thường có nhiệt độ ấm áp, trong khoảng từ 20 đến 35 độ C. Chúng cũng có thể chịu được nhiệt độ lạnh hơn trong mùa đông, nhưng không nên chịu đóng băng hoàn toàn.

Ý NGHĨA CỦA HOA SEN

* Nhóm sen cho củ: cho năng suất củ rất cao, chất lượng tốt nhưng không có hoặc có rất ít hoa, thích hợp trồng ở các chân đất lúa trũng, hoặc đất cao, nhưng duy trì được lượng nước sâu 20-30cm.

* Nhóm sen cho hoa: Hoa to, nhiều, màu sắc đẹp nhưng không có củ. Hoa có một, hai hay nhiều tầng cánh, có giống có đến hàng ngàn cánh ( nên thường được gọi là sen ngàn cánh). Màu sắc của hoa đa dạng từ màu trắng, vàng, tím, đỏ hoặc có 2 màu trên 1 cánh (màu trắng ở phần dưới và màu tím ở trên). Nhóm sen cho hoa cũng có gương nhưng hạt nhỏ, năng suất hạt kém, thích hợp trồng ở trồng ở hồ, ao, đầm lầy.

* Nhóm sen cho hạt: Cho nhiều hoa với tỷ lệ hạt chắc cao. Hạt lớn, có hương vị thơm ngon. Giống thường chỉ có một tầng cánh, màu đỏ, rễ mảnh và không có củ, thích hợp trồng ở hồ, ao, ruộng trũng.

* Nhóm sen làm cảnh: hoa cánh kép, ra hoa quanh năm, hoa bền, đẹp, dùng làm hoa cắt cành hoặc làm cảnh, phù hợp trồng ở hồ, ao, ruộng trũng, hoặc ở các chậu, vại…

HOA SEN PHÁT TRIỂN Ở ĐÂU?

Hoa sen phát triển chủ yếu trong các khu vực có khí hậu ấm và đất giàu dinh dưỡng. Dưới đây là một số vùng đất nơi hoa sen thường phát triển:

+ Đông Nam Á: Hoa sen rất phổ biến và được trồng ở nhiều nước trong khu vực
+ Đông Nam Á như Việt Nam, Thái Lan, Campuchia, Myanmar và Lào. Các sông, ao, hồ và đầm lầy ở khu vực này thường là môi trường lý tưởng cho hoa sen phát triển.
+ Ấn Độ: Hoa sen cũng có mặt phổ biến ở Ấn Độ, đặc biệt trong vùng đồng bằng sông Ganges. Các hồ, ao và kênh mương ở các bang như Bihar và Uttar Pradesh là nơi hoa sen thường mọc.
+ Trung Quốc: Hoa sen cũng phát triển mạnh ở Trung Quốc, đặc biệt ở các khu vực vùng đồng bằng sông Lưỡng Hà, sông Mã và sông Đông.
+ Mỹ: Một số loại hoa sen cũng được trồng ở Mỹ, đặc biệt là hoa sen của loài Nelumbo lutea và Nelumbo pentapetala. Các khu vực như Louisiana, Florida và các bang miền Nam khác là nơi hoa sen phát triển.

HOA SEN NỞ TRONG BAO LÂU?

"Bơi giữa mùa trăng em với sen
Hương sen e ấp chút hương nguyền
Lấp lánh trăng tình sen gợi nhớ
Sen hồng sen trắng… ấy sen duyên."
(Thơ: Võ Quê)

Thời gian hoa sen nở có thể khá ngắn và tùy thuộc vào từng loại hoa sen cụ thể. Thông thường, hoa sen sẽ nở trong khoảng thời gian từ 3 đến 7 ngày. Trong suốt thời gian đó, các bông hoa sen sẽ mở rộng và hiển thị vẻ đẹp của mình.

Trong giai đoạn nở, hoa sen thường mở rộng vào buổi sáng và đóng lại vào buổi tối. Những bông hoa sen thường nở trong những ngày ấm và nắng, và khi thời tiết không tốt như khi trời mưa hay âm u, việc nở hoa có thể bị trì hoãn hoặc ảnh hưởng.

Quá trình nở hoa của hoa sen mang tính chất ngắn ngủi, và chúng thường được coi là một cảnh tượng đẹp và đặc biệt mà người ta thường chú trọng và tận hưởng trong thời gian ngắn đó.

THỜI ĐIỂM THÍCH HỢP ĐỂ TRỒNG HOA SEN

Thời điểm tốt để trồng hoa sen thường là vào mùa xuân và mùa hè, khi điều kiện nhiệt độ và độ ẩm phù hợp. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về thời điểm trồng hoa sen ở ba miền:

+ Miền Bắc: Ở vùng miền Bắc, thời điểm trồng hoa sen thích hợp là từ tháng 3 đến tháng 5, trong mùa xuân. Khi đó, nhiệt độ và độ ẩm thích hợp để cây phát triển tốt hơn. Tránh trồng vào mùa đông vì nhiệt độ thấp có thể gây hại cho cây.
+ Miền Trung: Ở vùng miền Trung, có thể trồng hoa sen vào tháng 3 đến tháng 7. Mùa xuân và mùa hè là thời điểm có nhiệt độ và độ ẩm cao, tạo điều kiện thuận lợi cho sự sinh trưởng của hoa sen.
+ Miền Nam: Ở miền Nam, bạn có thể trồng hoa sen quanh năm, nhưng thời điểm tốt nhất là từ tháng 1 đến tháng 6. Mùa xuân và mùa hè là thời gian mà cây hoa sen có nhiều năng suất và phát triển tốt nhất.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng điều kiện khí hậu và thời tiết có thể thay đổi từ năm này sang năm khác. Do đó, nếu có bất kỳ thay đổi nào về khí hậu, hãy theo dõi tình hình thời tiết hiện tại và tìm hiểu thêm về yêu cầu chăm sóc cụ thể cho cây hoa sen trong vùng của bạn.

ĐIỀU KIỆN PHÁT TRIỂN LÝ TƯỞNG

Hoa sen cần bao nhiêu ánh sáng mặt trời?

Hoa sen cần ánh sáng mặt trời đủ để phát triển một cách tốt nhất. Thường thì hoa sen yêu cầu ít nhất 6 đến 8 giờ ánh sáng mặt trời trực tiếp mỗi ngày. Đây là mức ánh sáng tối thiểu để hoa sen có thể thực hiện quá trình quang hợp cần thiết để sản xuất năng lượng và chất dinh dưỡng cho sự phát triển của cây.

Tuy nhiên, nếu cây sen không nhận được đủ ánh sáng mặt trời trực tiếp, nó vẫn có thể sinh trưởng nhưng sẽ không phát triển mạnh mẽ và hoa sẽ ít hoặc không nở đủ. Do đó, cung cấp ánh sáng mặt trời đủ cho hoa sen sẽ giúp cây phát triển và đạt được hiệu suất tốt nhất.

Chất lượng loại bùn trồng hoa sen:

+ Hàm lượng chất hữu cơ: Bùn trồng hoa sen nên có hàm lượng chất hữu cơ cao. Chất hữu cơ cung cấp dinh dưỡng và hỗ trợ sự phát triển của cây. Bùn giàu chất hữu cơ thường có màu đen hoặc nâu đậm.
+ Chất lượng nước: Nước trong hồ hoặc ao nơi lấy bùn nên không bị ô nhiễm hoặc chứa chất độc hại. Nước ô nhiễm có thể gây hại đến sức khỏe của cây sen.
+ Tỉ lệ hỗn hợp: Bùn trồng hoa sen thường được hỗn hợp với cát hoặc vôi để cải thiện cấu trúc đất và đảm bảo thoát nước tốt. Tỉ lệ hỗn hợp cụ thể có thể thay đổi tùy thuộc vào điều kiện địa phương và yêu cầu của cây sen.
+ Độ pH: Hoa sen thích đất có pH từ 6,5 đến 7,5. Đảm bảo bùn có pH tương đương để đáp ứng yêu cầu pH của cây sen.
+ Kiểm tra ô nhiễm: Trước khi sử dụng, kiểm tra bùn để đảm bảo không có ô nhiễm nặng kim loại nặng, hóa chất hoặc các chất độc hại khác.

KỸ THUẬT TRỒNG HOA TRONG CHẬU

1. Thời vụ trồng

Sen trồng chậu có thể trồng quanh năm, nhưng có 2 thời vụ chính là:

+ Vụ Đông Xuân: Trồng vào tháng 1 đến tháng 3 dương lịch.
+ Vụ Hè Thu: Trồng từ tháng 7 đến tháng 8 dương lịch

Trồng thời vụ tháng 3 cây sẽ nhanh cho hoa và năng suất hoa nhiều hơn cây trồng thời vụ tháng 8.

2. Chọn vị trí trồng:

Sen trồng chậu có thể đặt ở bất cứ vị trí nào sao cho đảm bảo đủ ánh sáng và đáp ứng được mục đích trồngụ và sử dụng

Đối với người sản xuất ở quy mô lớn có thể đặt trên nền ruộng, sân, vườn, đảm bảo cây vừa đủ điều kiện sinh trưởng và thuận tiện trong quá trình chăm sóc. Nên đặt thành hàng khoảng cách giữa hai chậu 10-20 cm, khoảng cách hàng 20-30 cm, từ 2-3 hàng để 1 lối đi thuận tiện cho việc chăm sóc.

Đối với người sử dụng: có thể đặt ở sân, ban công, tùy theo nhu cầu, tuy nhiên vẫn phải đẩm bảo đầy đủ ánh sáng, có như vậy chất lượng hoa mới tốt và nhiều.

3. Chuần bị giá thể và chậu trồng

Giá thể trồng sen chậu gồm hỗn hợp đất, phân.

Đất nên sử dụng loại ruộng trồng lúa, hoặc bùn ao, nếu không có đất ruộng hoặc đất bùn ao thì nên sử dụng loại đất có độ kết dính cao. Hàng năm đất phải được thay mới hoặc bổ sung mới.

Phân, dùng để bón lót sử dụng phân chuồng hoai mục trộn đều với đất theo tỷ lệ 7:3, có thể bổ sung thêm tỷ lệ vôi bột sao cho pH phải luôn đảm bảo 6 – 6,5.

Chậu trồng sen: Tùy mục đích sử dụng mà chọn chậu trồng cho phù hợp về kích thước và chất liệu. Có thể sử dụng chậu sành, sứ hay chậu nhựa …, sử dụng chậu chậu kín đáy, nên sử dụng loại chậu cao thành để duy trì lượng đất và nước phù hợp.

Giá thể được đưa vào khoảng 2/3 hoặc 3/5 chậu, sao cho khi bơm nước thì đảm bảo độ sâu của nước luôn là 10-13 cm.

4. Lựa chọn giống trồng và xử lý mọc mầm

Một số giống sen trồng chậu hiện nay: Sen bách diệp, sen nghìn cánh, sen phật bà quan âm. Đặc điểm chung của các giống sen này là đã sắc màu (hồng, đỏ, trắng, tím, xanh …), nhiều cánh, hương thơm ngát, sai hoa, thân thấp, phù hợp trồng chậu, cây sinh trưởng quanh năm.

Giống sen trồng chậu được sử dụng chủ yếu là hạt. Sử dụng hạt F1, chọn hạt to, tròn, mẩy, cứng, thường những hạt này sẽ là những hạt mang gen di truyền tốt.

Xử lý tiền mọc mầm: Hạt được tiến hành xử lý tiền mọc mầm bằng các cách

+ Mài, dũa hoặc dùng kéo cắt lớp vỏ trên phần đầu hạt, không được mài và cắt vào phần thân hạt, vì khi ngâm hạt sẽ bị thối.
+ Hoặc có thể ngâm trong dung dịch axit sunfuric nồng độ 0,1% để làm mềm vỏ hạt trong thời gian 15 - 30 phút, khi có dấu hiệu hạt và dung dịch ngâm chuyển sang màu đen thì vớt ra rửa lại bằng nước sạch.

Xử lý mọc mầm: Hạt sau xử lý tiền mọc mầm cho ngâm vào nước để nảy mầm, hàng ngày nên thay nước 1 - 2 lần. Sau 3 - 5 ngày hạt bắt đầu mọc mầm, 2 - 3 ngày tiếp theo lá thứ nhất dài khoảng 3 - 5 cm đem ra trồng.

5. Kỹ thuật trồng

Hạt sau khi nảy mầm đưa ra trồng vào chậu đã được chuẩn bị sẵn, khi trồng độ sâu vùi hạt đảm bảo sao cho mép lá thứ nhất bắt đầu chạm mặt đất, đặt mũi lá thứ nhất nghiêng với mặt đất góc 450 để tránh hiện tượng héo lá khi cuống lá dài ra nếu bị nước cạn giai đoạn mới trồng.

Trồng mầm, 1 chậu, mỗi chậu sau trồng được đánh dấu và ghi thông tin về giống, thời gian trồng …

Cây giai đoạn mới trồng phải được quản lý lượng nước chặt chẽ, như thế sẽ tạo điều kiện cây sinh trưởng tốt và sớm ra hoa.

Chậu sen sau trồng nên đặt ở nơi có đầy đủ ánh sáng, đặc biệt, ánh sáng mặt trời chiếu trực tiếp vào buổi sáng sớm.