(VNMedia) - Nhà ở tồi tàn có thể khiến mọi người gặp nhiều rủi ro về sức khỏe. Ví dụ, nhà ở thiếu kết cấu, do xây dựng hoặc bảo trì kém, có thể làm tăng khả năng trượt hoặc ngã, làm tăng nguy cơ bị thương. Khả năng tiếp cận nhà ở kém có thể khiến người khuyết tật và người già có nguy cơ bị thương, căng thẳng và bị cô lập. 

NHÀ Ở GIA ĐÌNH CHẬT CHỘI

Sự đông đúc trong hộ gia đình là tình trạng số lượng người ở vượt quá sức chứa của không gian ở hiện có, cho dù được tính là phòng ở,phòng ngủ hay diện tích sàn, dẫn đến các kết quả bất lợi về sức khỏe thể chất và tinh thần. Sự đông đúc là kết quả của tình trạng không phù hợp giữa chỗ ở và hộ gia đình, mức độ đông đúc liên quan đến quy mô và thiết kế của ngôi nhà, bao gồm quy mô của các phòng, và loại phòng, quy mô và nhu cầu của hộ gia đình, bao gồm bất kỳ khách đến thăm dài hạn nào. Một hộ gia đình “đông đúc” không chỉ phụ thuộc vào số người cùng ở mà còn phụ thuộc vào độ tuổi, mối quan hệ và giới tính của những người chung sống. Ví dụ, một ngôi nhà có thể được coi là đông đúc nếu hai người lớn ở chung phòng ngủ, nhưng không đông đúc nếu những người lớn đó đang có quan hệ tình cảm. Sự đông đúc liên quan đến điều kiện của nơi ở cũng như không gian có được: mọi người có thể tập trung vào các phòng cụ thể trong nhà của họ để tránh lạnh/nóng để tiết kiệm điện và các chi phí khác. 

Sự đông đúc được coi là gây căng thẳng cho sức khỏe và hạnh phúc ở các nền văn hóa và khía cạnh khác nhau của cuộc sống ở các quốc gia có thu nhập thấp, trung bình và cao. Một số nghiên cứu đã báo cáo mối liên hệ trực tiếp giữa sự đông đúc và các kết quả sức khỏe bất lợi, chẳng hạn như bệnh truyền nhiễm và các vấn đề sức khỏe tâm thần. Ngoài ra, các nhà nghiên cứu đã cho thấy liên quan giữa sự đông đúc với trình độ học vấn.

Trên toàn thế giới, đông đúc thường là dấu hiệu của nghèo đói và thiếu thốn xã hội và được Liên hợp quốc xác định là một trong năm tình trạng thiếu thốn cho thấy một khu định cư không chính thức nên được coi là một khu ổ chuột. Các hộ gia đình đông đúc cũng thường phải chịu rủi ro về nhà ở ví dụ, những hạn chế về thu nhập buộc mọi người phải sống trong những ngôi nhà không đủ không gian cho nhu cầu của họ cũng có thể có nghĩa là những hộ gia đình đó phải vật lộn để có được nhà ở đang sửa chữa tốt hoặc để sưởi ấm cho ngôi nhà vừa đủ. Ngoài ra, sự đông đúc làm tăng khả năng tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ liên quan đến thương tích tại nhà, căng thẳng xã hội và tiếp xúc với khói thuốc thụ động.

Mức độ chắc chắn của các bằng chứng liên quan giữa nhà ở chật chội với bệnh lao và các bệnh truyền nhiễm đường hô hấp khác được đánh giá là cao. Mức độ chắc chắn của các bằng chứng liên quan đến bệnh viêm dạ dày ruột và tiêu chảy, các bệnh truyền nhiễm khác và sức khỏe tâm thần được đánh giá ở mức trung bình đến cao. Độ chắc chắn của các bằng chứng liên quan đến rối loạn giấc ngủ được đánh giá là thấp.

CÁC BỆNH TRUYỀN NHIỄM LIÊN QUAN ĐẾN NHÀ Ở CHẬT CHỘI

Phần này tóm tắt các bằng chứng từ đánh giá có hệ thống về mối liên quan giữa đông đúc và các bệnh truyền nhiễm (bao gồm lao, viêm dạ dày và các bệnh tiêu chảy), sức khỏe tinh thần (bao gồm cả căng thẳng) và rối loạn giấc ngủ. Các định nghĩa và thước đo về sự đông đúc trong các nghiên cứu bao gồm rất đa dạng và chẳng hạn, dựa trên số người trên một phòng, số phòng trên mỗi ngôi nhà, diện tích không gian sống trên mỗi người, hoặc sống trong một hoặc nhiều phòng. Khi giải thích các kết quả sau đây, cần xem xét mối quan hệ giữa đông đúc và các bệnh truyền nhiễm phụ thuộc vào tỷ lệ lưu hành cơ bản của bệnh trong bối cảnh cụ thể. 

* Bệnh lao (TB)

Phần lớn các nghiên cứu về mối liên quan giữa đông đúc và các bệnh truyền nhiễm liên quan đến bệnh lao.

+ Các chuyên gia đã tiến hành 4 nghiên cứu khảo sát ảnh hưởng của các mức độ đông đúc khác nhau đến tỷ lệ mắc bệnh lao. Trong các nghiên cứu này, số lượng người trong mỗi phòng ngày càng tăng được phân tích liên quan đến tỷ lệ mắc bệnh lao. Một trong số những nghiên cứu này cho thấy sự gia tăng đáng kể cho 02 đến 04 người/phòng so với 01 người/phòng nhưng không lớn hơn 04 người/phòng, trong khi ba nghiên cứu khác không cho thấy mối quan hệ có ý nghĩa thống kê giữa sự gia tăng đông đúc và tỷ lệ mắc bệnh lao (lớn hơn một rưỡi, lớn hơn hai, một đến ba, ba đến năm người trong một phòng). Trong hai nghiên cứu đã đánh giá mối quan hệ phản ứng phơi nhiễm đối với sự đông đúc và bệnh lao, một nghiên cứu tìm thấy mối quan hệ nhất quán, nhưng nghiên cứu kia thì không.
+ 15 nghiên cứu khác sử dụng ngưỡng cho sự đông đúc, so sánh giữa những hộ gia đình đông đúc với những hộ gia đình không đông đúc. Mặc dù sự đông đúc không được tìm thấy có mối liên quan có ý nghĩa thống kê trong bốn nghiên cứu, nhưng sự đông đúc có liên quan đáng kể với bệnh lao trong mỗi nghiên cứu trong số 11 nghiên cứu khác.
+ Mức độ chắc chắn của bằng chứng cho thấy việc giảm đông người sẽ giảm nguy cơ mắc bệnh lao được đánh giá là cao.

* Bệnh đường hô hấp (trừ bệnh lao)

Tổng quan hệ thống đã ghi nhận 30 nghiên cứu báo cáo về kết cục do các bệnh truyền nhiễm đường hô hấp khác ngoài bệnh lao. Chủ đề bao gồm lần nhập viện và bệnh tật liên quan đến cúm, bệnh viêm phổi, bệnh hô hấp cấp tính; và virus hợp bào hô hấp. Trong phần lớn các nghiên cứu về các bệnh hô hấp không do lao, nguy cơ mắc các bệnh này có liên quan đến sự đông đúc. Tính chắc chắn của bằng chứng cho thấy việc giảm đông người sẽ làm giảm nguy cơ mắc bệnh hô hấp không do lao được đánh giá là từ trung bình đến cao, tùy thuộc vào từng bệnh.

* Tiêu chảy và viêm dạ dày

13 nghiên cứu đã xác định rằng sự đông đúc có liên quan đến tiêu chảy hoặc các bệnh đường tiêu hóa hoặc ký sinh trùng,cho thấy rằng sự đông đúc xuất hiện có liên quan đến bệnh viêm dạ dày ruột và tiêu chảy. Trong số các nghiên cứu đó, 4 nghiên cứu đã xem xét tác động của các mức độ đông đúc khác nhau mà 2 trong số các nghiên cứu cho thấy mức độ đông đúc cao hơn (nhiều hơn 03 hoặc 04 người mỗi phòng) có liên quan đến nhiều trường hợp tiêu chảy hơn đáng kể so với mức độ thấp hơn (ít hơn 02 hoặc 04 người mỗi phòng). Trong 2 nghiên cứu, mức độ đông đúc không ảnh hưởng đáng kể đến số trường hợp tiêu chảy, nhưng trong một trong những nghiên cứu này, tất cả mức độ đông đúc đều có liên quan đến kết quả thay thế là tăng nhiễm ký sinh trùng đường ruột. Tính chắc chắn của bằng chứng cho thấy việc giảm đông đúc sẽ giảm nguy cơ mắc bệnh viêm dạ dày ruột và tiêu chảy được đánh giá là cao.

* Các bệnh truyền nhiễm khác

25 nghiên cứu đánh giá mối liên quan giữa đông đúc và các bệnh truyền nhiễm khác như sốt thấp khớp và bệnh tim; sốt thương hàn; bệnh não mô cầu; nhiễm trùng mắt và da cổ họng; sốt xuất huyết; nhiễm vi khuẩn HP; tụ cầu vàng kháng methicillin; ký sinh trùng Toxoplasma; herpestvirus; nhiễm trùng sơ sinh; nhiễm trùng đường ruột không nhạy cảm do dùng nhiều thuốc; và các yếu tố nguy cơ đối với nưới sạch vệ sinh môi trường. Kết quả cho thấy nhìn chung, nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm liên quan đến sự đông đúc. Tính chắc chắn của bằng chứng cho thấy việc giảm đông đúc sẽ làm giảm nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm khác được đánh giá là từ trung bình đến thấp, tùy thuộc vào từng bệnh.

* Rối loạn sức khỏe liên quan tới nhà ở chật chội

a. Sức khỏe tinh thần bao gồm cả căng thẳng

Trong số 13 nghiên cứu riêng biệt trong danh mục này (một trong số đó đánh giá hai kết quả sức khỏe tâm thần khác nhau), tám nghiên cứu đã báo cáo ít nhất một mối liên quan đáng kể giữa sự đông đúc trong gia đình và kết quả sức khỏe tâm thần. Một nghiên cứu thuần tập tiền cứu, một nghiên cứu thuần tập hồi cứu và năm nghiên cứu cắt ngang đều báo cáo rằng những người sống trong một hộ gia đình đông đúc có nhiều khả năng báo cáo vấn đề sức khỏe tâm thần hơn những người không sống trong điều kiện nhà ở đông đúc. Những lo ngại về sức khỏe tâm thần này bao gồm: tâm lý đau khổ, lạm dụng rượu, cảm thấy chán nản và cảm thấy không hài lòng về sức khỏe của một người. Một nghiên cứu cắt ngang còn cho thấy rằng sự đông đúc có liên quan đến tỷ lệ người khuyết tật tâm thần thấp hơn.

4 nghiên cứu cắt ngang không thể phát hiện bất kỳ mối quan hệ nào giữa sự đông đúc và kết quả sức khỏe tâm thần như chứng tăng động giảm chú ý và các triệu chứng cảm xúc, đau khổ tâm lý, ý định tự tử và lòng tự trọng, hoặc lạm dụng ma túy. Hơn nữa, một nghiên cứu thuần tập hồi cứu được thực hiện ở Israel đã báo cáo rằng không có mối liên quan giữa sự đông đúc trong thời kỳ sơ sinh và sự phát triển của bệnh tâm thần phân liệt trong cuộc sống sau này và một nghiên cứu thuần tập được thực hiện ở Hoa Kỳ không tìm thấy mối liên hệ giữa tình trạng quá đông đúc và phản ứng của hệ thần kinh tự chủ hoặc ngoại cảnh các vấn đề về hành vi.

Mức độ chắc chắn của các bằng chứng liên quan đến việc tập trung đông người với các tác động xấu đến sức khỏe tâm thần, bao gồm cả căng thẳng, được đánh giá ở mức trung bình đến thấp.

b. Rối loạn giấc ngủ

Một nghiên cứu cắt ngang cho thấy buồn ngủ ban ngày quá mức với nhiều hơn một người mỗi phòng nhưng nghiên cứu khác kết luận rằng sống trong một hộ gia đình đông đúc (nhiều hơn một người mỗi phòng) không liên quan đáng kể đến hầu hết các vấn đề rối loạn giấc ngủ nhưng đã tìm thấy mối quan hệ đáng kể giữa sự đông đúc và thời gian ngủ trong một số phân tích. Nghiên cứu sinh thái học đã tìm thấy mối quan hệ tích cực đáng kể giữa tỷ lệ phần trăm đám đông ở cấp độ lân cận (nhiều hơn một người trên một phòng) và chỉ số ngưng thở - giảm thở.

Tóm lại, đánh giá có hệ thống đã tìm thấy bằng chứng chắc chắn cao rằng sự đông đúc có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh lao và tiêu chảy. Có bằng chứng chắc chắn từ trung bình đến cao cho mối quan hệ tích cực giữa đông đúc và các bệnh truyền nhiễm đường hô hấp khác. Tính chắc chắn của bằng chứng cho thấy sự đông đúc có liên quan đến nguy cơ cao mắc các bệnh truyền nhiễm khác và sức khỏe tâm thần kém là từ trung bình đến thấp; và rất thấp cho mối liên hệ giữa sự đông đúc và rối loạn giấc ngủ.

KHUYẾN NGHỊ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ NHÀ Ở CHẬT CHỘI

Giảm sự đông đúc có ý nghĩa đối với các chính quyền quốc gia và địa phương, thường cần xây dựng và tân trang nhà ở, trợ cấp nhà ở xã hội hoặc nhà ở công cộng, nhà cho thuê tư nhân, thực hiện các chính sách thuế và quy hoạch khuyến khích xây dựng nhà ở giá rẻ và làm việc với các nhà lãnh đạo cộng đồng ở các khu vực phi chính thức khu định cư. Đảm bảo nhà ở không chỉ sẵn có mà còn phù hợp và giá cả phải chăng, là điều cốt yếu để giảm bớt sự đông đúc.