- Trong khi Liên minh châu Âu (EU) gần như đã có thể ngăn chặn cuộc khủng hoảng năng lượng trong trong năm nay thì năm 2023 có thể sẽ là một “phép thử khắc nghiệt hơn” đối với khối này, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) đã cảnh báo như vậy trong một báo cáo được công bố ngày hôm qua (12/12).

Các quốc gia thành viên EU đã thực hiện những bước đi đáng kể trong năm nay để hạn chế sự phụ thuộc của họ vào nguồn cung cấp khí đốt từ Nga sau khi Moscow phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine. Các nước EU cũng tăng cường lấp đầy các cơ sở lưu trữ khí đốt trong nước của họ.

Tuy nhiên, đến mùa đông tới, các nguồn cung cấp từ Nga có thể giảm mạnh hơn nữa và các kho dự trữ khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) toàn cầu có thể cạn kiệt, báo cáo của IEA cho hay. Trong khi đó, nhiệt độ ôn hòa bất thường mà châu Âu trải qua cho đến thời điểm này trong mùa đông này sẽ không kéo dài.

Giám đốc điều hành IEA Fatih Birol cho rằng, “Liên minh châu Âu đã đạt được tiến bộ đáng kể trong việc giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung cấp khí đốt tự nhiên từ Nga, nhưng vẫn liên minh này vẫn chưa thoát ra khỏi vùng nguy hiểm”.

Ông Birol đã công bố bản báo cáo trên cùng với Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen trước cuộc họp của Bộ trưởng Năng lượng các nước thành viên EU vào ngày hôm nay (13/12) và một phiên họp của Hội đồng Châu Âu vào thứ Năm tới (15/12).

“Chúng tôi đã có thể xoay sở, chúng tôi đã có thể chịu được sự dọa dẫm. Chúng tôi đã hành động và chúng tôi đã hành động thành công,” Bà Ursula von der Leyen đã phát biểu như vậy trong một cuộc họp báo ở Brussels. Bà này đã ca ngợi thành công của châu Âu trong việc thực hiện kế hoạch giảm 2/3 nhu cầu khí đốt từ Nga trước cuối năm nay - một tầm nhìn được hỗ trợ với khoản đầu tư lên tới 300 tỷ euro (316 tỷ USD).

Theo bà von der Leyen, Liên minh Châu Âu đã có thể đa dạng hóa các nguồn năng lượng của mình bằng cách thay thế các nguồn cung cấp từ Nga bằng “các nhà cung cấp đáng tin cậy khác”. Vị quan chức cấp cao của EU nói thêm rằng, các quốc gia thành viên cũng đã đạt được những bước tiến trong việc tiết kiệm năng lượng, đồng thời tăng cường triển khai năng lượng tái tạo.

Các cơ sở lưu trữ khí đốt của EU hiện đã được lấp đầy với hơn 90% công suất - một thành tích cao hơn nhiều so với mức trung bình 5 năm trước đó, von der Leyen lưu ý.  “Kết quả của tất cả những hành động đó là chúng tôi đã an toàn cho mùa đông này. Sự dọa dẫm của Nga đã thất bại,” Chủ tịch Ủy ban nhấn mạnh.

“Việc chuẩn bị cho mùa đông năm 2023-2024 phải bắt đầu ngay từ bây giờ”, bà von der Leyen cho hay đồng thời thừa nhận rằng EU cần phải “đẩy mạnh nỗ lực của mình”.

Theo báo cáo, khối này phải đối mặt với khoảng cách giữa cung và cầu khí đốt là 27 tỷ mét khối vào năm 2023.

Các tác giả của báo cáo giải thích, một tình huống như vậy có thể xảy ra nếu lượng khí đốt cung cấp từ Nga cho liên minh này giảm xuống 0 và nếu nhập khẩu LNG của Trung Quốc tăng trở lại sau sự sụt giảm liên quan đến đại dịch vào năm 2022

Ông Birol cho rằng: “Nhiều bối cảnh cho phép các nước EU lấp đầy các địa điểm lưu trữ của họ trước mùa đông này có thể sẽ không lặp lại vào năm 2023.

Giám đốc điều hành IEA nói thêm: “Việc thúc đẩy mạnh mẽ hơn về hiệu quả sử dụng năng lượng, năng lượng tái tạo, máy bơm nhiệt và các hành động tiết kiệm năng lượng đơn giản là vô cùng quan trọng để tránh nguy cơ thiếu hụt và giá cả tăng đột biến trong năm tới”.

Phân tích của IEA dự đoán rằng nhu cầu khí đốt cơ bản của EU vào năm 2023 sẽ là 395 tỷ mét khối, với nguồn cung cơ bản là 338 tỷ mét khối — để lại khoảng cách cung-cầu ban đầu là 57 tỷ mét khối.

Theo báo cáo, sự thiếu hụt đó sẽ được lấp đầy một phần bằng 30 tỷ mét khối dự kiến có được từ sự thay đổi ​​về hiệu quả sử dụng, từ hoạt động thủy điện và hạt nhân cũng như tích hợp năng lượng tái tạo.

Tuy nhiên, điều đó có nghĩa, EU vẫn chưa tính đến khoản thiếu hụt 27 tỷ mét khối trong trường hợp xấu nhất. Mặc dù vậy, IEA nhấn mạnh khoảng cách nói trên có thể được thu hẹp thông qua các hành động bổ sung về hiệu quả năng lượng, năng lượng tái tạo, bơm nhiệt, tiết kiệm năng lượng và cung cấp khí đốt.