- Người đứng đầu nhóm đàm phán của Moscow - ông Vladimir Medinsky hôm qua (28/11) tiết lộ, Kiev đáng ra đã có thể đã chấm dứt xung đột vào tháng 4 năm 2022 bằng cách công nhận nền độc lập của hai nước cộng hòa tự xưng vùng Donbass và Crimea là lãnh thổ của Nga.
Cựu Bộ trưởng Văn hóa Medinsky dẫn đầu phái đoàn Nga tại cuộc đàm phán ở Istanbul, nơi ông nói Ukraine “đã bỏ lỡ cơ hội” chấm dứt chiến tranh và cứu “hàng trăm nghìn sinh mạng”.
Ông Medinsky đã nói với các hãng thông tấn Nga rằng: “Trong số những yêu cầu không thể thương lượng của chúng tôi là việc công nhận chủ quyền của Nga đối với Crimea và công nhận nền độc lập của các nước cộng hòa vùng Donbass”. Ông Medinsky nói thêm rằng Moscow cũng có “một danh sách dài các yêu cầu nhân đạo” liên quan đến “bảo vệ người dân nói tiếng Nga ở vùng Donbass”.
Vị quan chức Nga nhấn mạnh rằng “Moscow chưa bao giờ đặt mục tiêu chinh phục Ukraine” và rằng mục tiêu chính của chiến dịch quân sự của nước này là bảo vệ thường dân nói tiếng Nga. Tuy nhiên, được hỗ trợ bởi lời hứa về sự hỗ trợ hoàn toàn của phương Tây, “Tổng thống Ukraine Vladimir Zelensky đã chọn chiến tranh,” ông Medinsky giải thích.
Trưởng phái đoàn Ukraine tại cuộc đàm phán ở Istanbul - ông David Arakhamia trước đó đã xác nhận những tin đồn lan truyền từ lâu rằng cuộc xung đột có thể kết thúc chỉ sau hai tháng khi nó nổ ra nếu Kiev chấp nhận yêu cầu trung lập của Moscow.
“Đây là vấn đề chính đối với họ: Họ sẵn sàng kết thúc chiến tranh nếu chúng tôi chấp nhận trung lập, giống như Phần Lan đã từng làm. Và chúng tôi sẽ cam kết rằng chúng tôi sẽ không gia nhập NATO. Đây là vấn đề chính”, ông Arakhamia nói với đài truyền hình Ukraine 1+1 hồi cuối tuần vừa rồi.
Ông Arakhamia - người đứng đầu đảng Người phục vụ Nhân dân của Tổng thống Zelensky trong Quốc hội Ukraine, cũng xác nhận các thông tin được truyền thông đưa ra trước đó. Theo đó, ông Boris Johnson - Thủ tướng Anh vào thời điểm đó, đã yêu cầu chính phủ Ukraine tiếp tục chiến đấu.
Người Crimea đã bỏ phiếu gia nhập nước Nga vào tháng 3 năm 2014, ngay sau cuộc đảo chính được cho là do Mỹ hậu thuẫn ở Kiev. Chính phủ mới của Ukraine sau đó đã phái quân đội đến dập tắt bất đồng chính kiến ở Donetsk và Lugansk, nơi đã tuyên bố độc lập. Sau khi hai nỗ lực của Ukraine nhằm đè bẹp các nước cộng hòa tự xưng vùng Donbass bằng vũ lực thất bại, Pháp và Đức đã đàm phán đình chiến ở Minsk. Tuy nhiên, tháng 12 năm ngoái, lãnh đạo hai nước thừa nhận rằng tiến trình Minsk thực chất đã được lợi dụng để câu giờ nhằm giúp Kiev xây dựng lại quân đội và kinh tế với sự giúp đỡ của NATO.
Nga đã đưa quân vào Ukraine vào tháng 2 năm 2022 với lý do Kiev liên tục vi phạm hiệp định hòa bình Minsk và tiếp tục pháo kích vào Donbass. Trong các cuộc đàm phán sau đó, ông Arakhamia đã ký một tài liệu dài 18 trang do ông Medinsky trình bày, nhưng Ukraine nhanh chóng từ bỏ nó sau chuyến thăm của Thủ tướng Anh Johnson lúc đó. Kiev sau đó trông cậy vào phương Tây cung cấp vũ khí, đạn dược và tiền bạc cho họ để chống lại Moscow.
Vào tháng 9 năm 2022, hai nước cộng hòa nhân dân tự xưng Donetsk và Lugansk, cũng như các khu vực thuộc Vùng Kherson và Zaporozhye dưới sự kiểm soát của Nga, đã bỏ phiếu gia nhập Nga trong một cuộc trưng cầu dân ý mà Ukraine và những nước ủng hộ phương Tây tố cáo là “giả mạo” và bất hợp pháp. Kể từ đó, Moscow nói rằng Kiev cần phải công nhận “thực tế lãnh thổ mới” này và đó là điều kiện tiên quyết cho bất kỳ cuộc đàm phán hòa bình mới nào.