- Thủ tướng Australia Anthony Albanese hôm nay (28/7) cho biết ông tin tưởng vào việc Australia sẽ nhận được sự ủng hộ chính trị của lưỡng đảng tại Mỹ đối với thỏa thuận cung cấp cho nước ông các tàu ngầm chạy bằng công nghệ hạt nhân của Mỹ.

Cái gọi là quan hệ đối tác AUKUS - từ viết tắt của Australia, Vương quốc Anh và Mỹ - đang được thảo luận bởi Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin và Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken trong các cuộc họp với Thủ tướng Albanese và các quan chức Australia khác tại Brisbane vào ngày hôm nay (28/7) và ngày mai (29/7).

Theo thỏa thuận, Australia sẽ mua 3 tàu ngầm lớp Virginia của Mỹ và đóng 5 chiếc tàu ngầm lớp AUKUS mới với sự hợp tác của Anh.

Truyền thông Australia đã tập trung đưa tin về một lá thư có chữ ký của hơn 20 nhà lập pháp Đảng Cộng hòa gửi cho Tổng thống Joe Biden. Theo đó, bức thư cảnh báo rằng thỏa thuận nói trên sẽ “làm suy yếu hạm đội Mỹ một cách không thể chấp nhận được” nếu không có kế hoạch thúc đẩy sản xuất tàu ngầm của Mỹ.

Phản ứng trước thông tin về lá thư, Thủ tướng Albanese cho biết ông vẫn “rất tin tưởng” rằng Washington sẽ chuyển giao ba chiếc tàu ngầm cho Australia.

Nhà lãnh đạo Australia cho biết ông đã được trấn an bởi các cuộc thảo luận với các đảng viên đảng Cộng hòa và Dân chủ tại hội nghị thượng đỉnh NATO ở Litva vừa diễn ra trong tháng này.

“Điều gây ấn tượng với tôi là sự ủng hộ nhất trí của họ dành cho AUKUS, sự ủng hộ nhất trí của họ đối với mối quan hệ giữa Australia và Mỹ. Sự ủng hộ chưa bao giờ mạnh hơn thế,” ông Albanese đã nói như vậy với các phóng viên ở Brisbane.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Austin và Ngoại trưởng Mỹ Blinken đã đến Brisbane vào cuối ngày hôm qua (27/7) trước thềm các cuộc gặp song phương thường niên với những người đồng cấp Australia - Bộ trưởng Quốc phòng Richard Marles và Bộ trưởng Ngoại giao Penny Wong.

Bộ trưởng Quốc phòng Marles cho biết chương trình AUKUS đang “đi đúng hướng.”

“Quốc hội có thể là một nơi phức tạp khi luật pháp được thông qua, nhưng thực sự chúng tôi được khuyến khích bởi tốc độ thông qua nó nhanh như thế nào và chúng tôi hy vọng rằng sẽ có nhiều cuộc thảo luận trong quá trình thông qua,” ông Marles cho tập đoàn truyền thông Australian Broadcasting biết.

Ông Marles nói thêm rằng: “Về cơ bản, chúng tôi đã đạt được thỏa thuận với chính quyền của Tổng thống Mỹ Biden về cách Australia có được khả năng tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân và chúng tôi đang tiến hành theo con đường đó với tốc độ nhanh chóng”.

Bộ trưởng Marles cho biết Australia hiểu rằng có “áp lực đối với cơ sở công nghiệp của Mỹ” và sẽ đóng góp vào việc sản xuất tàu ngầm. Thỏa thuận AUKUS được dự báo sẽ tiêu tốn của Australia tới 368 tỷ đô la Úc (246 tỷ USD) trong 30 năm.

Kế hoạch của Canberra trong việc mua tới 5 tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân từ Mỹ đã vấp phải sự chỉ trích gay gắt từ Bắc Kinh. Trung Quốc cáo buộc Washington và London bỏ bê nghĩa vụ của họ với tư cách là cường quốc hạt nhân và là thành viên của Hiệp ước Cấm phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT).

“Kế hoạch hợp tác tàu ngầm hạt nhân… là một hành động vi phạm trắng trợn tạo ra nguy cơ phổ biến vũ khí hạt nhân nghiêm trọng, làm suy yếu hệ thống không phổ biến vũ khí hạt nhân quốc tế, châm ngòi cho các cuộc chạy đua vũ trang, và làm tổn hại đến hòa bình cũng như ổn định trong khu vực”, phái đoàn của Trung Quốc tại Liên Hợp Quốc từng chỉ trích gay gắt như vậy.

Kể từ khi liên minh AUKUS được thành lập vào năm 2021, Bắc Kinh đã nhiều lần chỉ trích liên minh ba nước Anh-Mỹ-Australia vì đã mở rộng giới hạn phổ biến vũ khí hạt nhân.