- Bệnh viêm kết mạc (dân gian gọi là đau mắt đỏ) thường xuất hiện lúc giao mùa, đặc biệt là thời điểm cuối hè sang thu, dễ lây lan thành dịch, do đó người dân cần cảnh giác với bệnh và điều trị đúng, không để biến chứng nặng, gây nguy hiểm.

Thời gian gần đây, Bệnh viện Mắt Hà Nội 2 liên tục tiếp nhận và điều trị các ca bệnh liên quan đến đau mắt đỏ, đối tượng mắc bệnh bao gồm cả trẻ em lẫn người lớn.

Điển hình như con gái chị Nguyễn Thuỳ Linh (27 tuổi, Hà Nội), bé 3 tuổi liên tục dụi mắt, cứ nghĩ con bị bụi bay vào mắt nên chỉ nhỏ nước muối sinh lý. Sau 3 ngày mắt con không đỡ, chị lại ra hiệu thuốc mua thuốc khác. Sang đến ngày thứ 5, chị thấy hai mắt con xuất hiện nhiều gỉ vàng mới vội vàng đưa đi khám. Bé được chẩn đoán bị viêm kết mạc nặng (đau mắt đỏ) có giả mạc, điều trị sẽ lâu khỏi hơn các trường hợp khác.

Ths.Bs Mai Thị Anh Thư (Trưởng khoa khám bệnh – Bệnh viện Mắt Hà Nội 2) trực tiếp khám cho con gái chị Linh cho biết: "Cháu bé đã ủ bệnh trong thời gian trước đó. Do gia đình phát hiện ra muộn nên tình trạng của bé đã diễn biến nặng. Kiểm tra thêm mắt chị Linh cũng thấy xuất hiện dấu hiệu của bệnh đau mắt đỏ. Sau đó, cả con trai và chồng chị cũng bắt đầu có dấu hiệu ngứa, cộm mắt".

Còn tại Bệnh viện Mắt Ninh Bình, những ngày đầu tháng 7 đến nay, tại các cơ sở y tế đều ghi nhận gia tăng các bệnh nhân bị đau mắt đỏ đến khám và điều trị. Số bệnh nhân bị đau mắt đỏ phải nhập viện điều trị tăng đáng kể. Mỗi ngày, tại khoa Khám bệnh tiếp nhận trên 200 người đến khám các loại bệnh về mắt, thì có đến gần 1/3 bệnh nhân bị đau mắt đỏ, trong đó có gần chục bệnh nhân sau khám chỉ định nặng cần phải nhập viện điều trị.

Bác sĩ Phạm Thị Hạnh, Trưởng khoa Khám bệnh cho biết: Đau mắt đỏ là bệnh gặp phổ biến, xảy ra ở mọi lứa tuổi và thường gia tăng khi thời tiết chuyển mùa. Đặc biệt là vào mùa hè thời tiết nắng nóng chuyển qua mưa, độ ẩm không khí tăng cao, môi trường nhiều khói bụi, điều kiện vệ sinh kém, sử dụng nguồn nước ô nhiễm... là điều kiện thuận lợi cho bệnh đau mắt đỏ phát triển và bùng phát thành dịch. 

Đau mắt đỏ tuy là một bệnh cấp tính, triệu chứng rầm rộ, dễ lây nhưng thường lành tính và ít để lại di chứng. Đa số trường hợp đau mắt đỏ sẽ tự hết sau 7 đến 14 ngày, nhưng thông thường bệnh sẽ khỏi sau 1 tuần. Tuy nhiên, bệnh thường gây ảnh hưởng đến nhiều sinh hoạt hàng ngày

"Các triệu chứng cụ thể như, ban đầu, người bị đau mắt đỏ cảm thấy khó chịu ở mắt, cộm như có cát trong mắt, nhiều dử. Buổi sáng ngủ dậy thấy khó mở mắt, 2 mi mắt sưng nề, mọng, mắt đỏ và cảm thấy đau nhức, chảy nước mắt, mệt mỏi, sốt nhẹ, đau họng, ho, thậm chí xuất hiện hạch ở tai. Thông thường lúc này, người bệnh vẫn nhìn thấy bình thường, thị lực không bị suy giảm, nhưng nếu bệnh nặng, mắt bệnh nhân có thể bị phù đỏ, có màng trong mắt, xuất huyết dưới kết mạc..." - bác sĩ Hạnh chia sẻ.   

Cũng theo bác sĩ Phạm Thị Hạnh, trung gian truyền bệnh chính là nước mắt của bệnh nhân đau mắt đỏ do nước mắt này có chứa virus. Mầm bệnh lây qua những hạt tiết tố nhỏ li ti, khi bệnh nhân ho hoặc nhảy mũi và qua những vật dụng nhiễm nguồn bệnh (nắm tay cửa, điện thoại, khăn...); đồng thời qua nước bị nhiễm khuẩn (ví dụ như nước hồ bơi).

Bệnh đau mắt đỏ rất dễ trở thành dịch và khả năng lây lan cao do tiếp xúc trực tiếp với người bị bệnh qua nhiều đường như hô hấp, nước bọt, qua tay, qua cầm nắm chạm vào những đồ vật, đồ dùng cá nhân của nguồn bệnh như khăn mặt, chậu rửa mặt hay lây qua thói quen hay dụi mắt, sờ vào mũi, vào miệng. Vì vậy, môi trường công sở, lớp học, nơi công cộng là những nơi khiến bệnh dễ lây lan và bùng phát dịch.

Việc điều trị bệnh đau mắt đỏ, do không có thuốc điều trị đặc hiệu, nên việc chữa trị chỉ có tác dụng hỗ trợ giúp bệnh nhân nhanh khỏi, giảm bớt triệu chứng khó chịu, cộm rát, giảm tỷ lệ biến chứng... Theo đó, có thể dùng nước muối sinh lý 0,9% hay nước mắt nhân tạo để rửa trôi mầm bệnh, rửa trôi chất tiết và gỉ mắt, làm giảm cảm giác cộm rát, khó chịu. 

Để tránh các tai biến do dùng thuốc, khi bị đau mắt đỏ cấp, người bệnh cần đi khám tại cơ sở y tế chuyên khoa mắt mà không được tự ý mua thuốc về tra, nhỏ, nhất là các thuốc chứa corticoid. Nếu dùng không đúng cách các loại thuốc này có thể gây nhiều tai biến như suy giảm thị lực, sẹo giác mạc, làm cho thời gian điều trị lâu hơn, thậm chí quá lạm dụng có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm, dẫn tới suy giảm thị lực thậm chí có thể mù lòa... 

Không dùng thuốc của người khác để tra, nhỏ cho mình; không tự đắp lá trầu, lá dâu vào mắt hoặc những thuốc dân gian như đắp lá nha đam, xông lá trầu… vì có thể gây nhiễm trùng nặng thêm. Cùng với đó, tăng cường bổ sung chất dinh dưỡng, hoa quả, vitamin và khoáng chất tăng sức đề kháng để nhanh lành bệnh hơn. Người bệnh cần uống nhiều nước, nghỉ ngơi, điều trị cách ly, dùng thuốc theo đơn của thầy thuốc nhãn khoa. 

Nếu trong nhà có người bị đau mắt đỏ, bác sĩ khuyên các gia đình có thể thực hiện một số biện pháp sau đây để phòng tránh lây lan:

- Đối với trẻ em: 

Không đưa trẻ đến trường hoặc những nơi công cộng. Vệ sinh mắt và nhỏ thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ. Trước và sau khi vệ sinh mắt cho con, cha mẹ cần rửa tay thật sạch bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn. Thường xuyên đeo khẩu trang khi vệ sinh, tiếp xúc gần với con. Hạn chế ôm hôn và sử dụng chung các vật dụng của con với các thành viên khác trong gia đình.

- Đối với người lớn: 

Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn. Người bị bệnh cần được nghỉ ngơi, cách ly, dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ. Không tự ý mua thuốc, dùng thuốc của người khác. Hạn chế sử dụng nước ở các nguồn nước bị ô nhiễm, đi bơi…

Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế khuyến cáo người dân thực hiện tốt các biện pháp sau để phòng, chống bệnh đau mắt đỏ:

1. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, sử dụng nước sạch; không đưa tay lên dụi mắt, mũi, miệng; không dùng chung vật dụng cá nhân như: lọ thuốc nhỏ mắt, khăn mặt, kính mắt, khẩu trang…

2. Vệ sinh mắt, mũi, họng hàng ngày bằng các thuốc nhỏ mắt, nhỏ mũi, nước súc họng thông thường.

3. Sử dụng xà phòng hoặc các chất sát khuẩn thông thường sát trùng các đồ dùng, vật dụng của người bệnh.

4. Hạn chế tiếp xúc với người bệnh hoặc người nghi bị đau mắt đỏ.

5. Người bệnh hoặc người nghi bị đau mắt đỏ cần hạn chế tiếp xúc với người khác; cần được nghỉ học/nghỉ làm để tránh lây nhiễm người xung quanh và lây lan cộng đồng; đến cơ sở y tế để được khám, tư vấn, điều trị kịp thời, không tự ý điều trị khi chưa có hướng dẫn của cán bộ y tế để tránh biến chứng nặng.