- “Hội thảo bình đẳng giới 64 tỷ, tư vấn quan hệ hôn nhân 102 tỷ, kiểm tra hội thảo 88 tỷ, trong khi đó xây dựng mạng lưới y tế cơ sở chỉ đạt 38 tỷ.” – là con số được Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai nêu và cho rằng “đáng ngạc nhiên”.

Sáng 7/6, Quốc hội tiếp tục chất vấn nhóm vấn đề thứ hai thuộc lĩnh vực dân tộc và chất vấn nhóm vấn đề thứ ba thuộc lĩnh vực khoa học và công nghệ.

Trước đó, trong phiên chất vấn chiều qua, ĐB Vũ Thị Lưu Mai (đoàn Hà Nội) đặt vấn đề: “Qua trả lời của Bộ trưởng thì dường như việc triển khai Chương trình mục tiêu về kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc là rất tốt. Tuy nhiên, trên thực tế chưa phải như vậy.”

ĐB đoàn Hà Nội dẫn chứng: Theo Báo cáo số 100 của Chính phủ thì còn hướng dẫn chậm, hướng dẫn sai, giải ngân kém, phải trình Quốc hội kéo dài thời gian thực hiện theo Nghị quyết 69, huy động vốn kém.

“Khi nói về nguyên nhân hạn chế, báo cáo của Ủy ban Dân tộc nêu là do thời tiết, do COVID, do biến động quốc tế. Đề nghị Bộ trưởng chỉ rõ nguyên nhân chủ quan và trách nhiệm của Bộ trưởng về sử dụng vốn ngoài việc giải ngân rất thấp, chỉ đạt 4.634 tỷ, bằng 51%, trong đó một phần không nhỏ được giải ngân cho hội thảo tập huấn, hội thảo bình đẳng giới 64 tỷ, tư vấn quan hệ hôn nhân 102 tỷ, kiểm tra hội thảo 88 tỷ, trong khi đó xây dựng mạng lưới y tế cơ sở chỉ đạt 38 tỷ. Đề nghị Bộ trưởng cho biết việc thực hiện như vậy có hợp lý hay không?” – ĐB Vũ Thị Lưu Mai nêu các con số mà bà cho là “Đáng ngạc nhiên”.

Sau phần của Bộ trưởng Hồ A Lềnh, trong phiên chất vấn sáng nay, ĐB Vũ Thị Lưu Mai tiếp tục theo đuổi  tranh luận.

“Thứ nhất, Bộ trưởng có nói là việc bố trí vốn là giao hết cho địa phương. Tôi nghĩ nếu xét dưới góc độ trách nhiệm thì không đúng. Nghị quyết 120 cũng đã giao việc bố trí vốn cho Chính phủ và Ủy ban Dân tộc là cơ quan chủ trì tổng hợp, theo dõi, giám sát, nhưng đến ngày hôm nay trước nghị trường thì Bộ trưởng nói là giao hết cho địa phương và Bộ trưởng cho rằng đấy là trách nhiệm của địa phương, tôi nghĩ như thế là chưa ổn.” – ĐB Vũ thị Lưu Mai lập luận.

Về cơ cấu vốn, ĐB đoàn Hà Nội cho biết, Nghị quyết 120 nêu rất rõ vốn đầu tư 50 (nghìn tỷ), vốn sự nghiệp 54 (nghìn tỷ) và trong quá trình điều hành thì Chính phủ chịu trách nhiệm đôn đốc để tăng tỷ lệ chi đầu tư.

“Ở đây nhiệm vụ tăng chi đầu tư là rất rõ, nhưng khi đọc Báo cáo số 100 của Chính phủ thì chúng tôi thấy rằng việc phân bổ cho rất nhiều hội thảo, công tác tư vấn là chưa hợp lý. Trong lúc nguồn lực có hạn, người dân thì có rất nhiều nhu cầu cấp thiết thì chúng ta đầu tư cho hội thảo, tư vấn là không hợp lý.” – ĐB Vũ Thị Lưu Mai nêu quan điểm.

Trong phần giải trình sáng nay, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh cho rằng, trong chương trình đã thiết kế 10 dự án, tất cả 10 dự án này đều phân cấp, kể cả nguồn lực, thẩm quyền điều hành cho địa phương, Trung ương chủ yếu tập trung vào một số nhiệm vụ, đó là ban hành các thông tư, văn bản hướng dẫn, đồng thời ban hành kế hoạch để kiểm tra, giám sát, hướng dẫn, xử lý những khó khăn, vướng mắc cho địa phương.

“Như vậy phù hợp với chủ trương nghị quyết của Quốc hội.” – ông Hầu A Lềnh khẳng định.

Về nguồn lực đầu tư của giai đoạn này, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc cho hay, Quốc hội đã phê duyệt bố trí 104.000 tỷ, trong đó cơ cấu nguồn lực 50.000 tỷ là vốn đầu tư công; 54.000 tỷ là sự nghiệp.

“Vấn đề là tại sao sự nghiệp cao hơn đầu tư. Báo cáo các đại biểu, với cơ cấu như thế này, 54.000 là vốn sự nghiệp chủ yếu để tập trung giải quyết cho những chính sách hỗ trợ trực tiếp cho người dân và những chính sách này là những chính sách của giai đoạn 2016-2020 còn hiệu lực thi hành. Còn có đối tượng được tích hợp vào trong chương trình và đối tượng hỗ trợ là đối tượng người dân. Cho nên không thể sử dụng nguồn vốn đầu tư theo Luật Đầu tư công được mà phải sử dụng nguồn vốn sự nghiệp. Chính vì như vậy, cơ cấu vốn là vốn sự nghiệp nhiều hơn so với các chương trình mục tiêu khác. Đây là vấn đề rất đặc thù của chương trình này, chứ không phải bố trí như thế là nó bất hợp lý mà 54.000 này là để thực hiện các chính sách đang còn hiệu lực đầu tư cho đối tượng là con người thì xin của những chính sách trước đây.” – Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc giải thích.

Tiếp tục tranh luận, ĐB Vũ Thị Lưu Mai cho biết: Trong Nghị quyết 120 của Quốc hội nêu rất rõ nhiệm vụ, đó là tăng chi đầu tư và khi trình Quốc hội thì các đại biểu Quốc hội tại khóa XIV đã nêu rất rõ là nguồn lực có hạn thì cần phải đến với người dân thông qua những sản phẩm cụ thể, hạn chế việc chi thường xuyên, trong đó hạn chế tối đa việc hội thảo tư vấn.

"Nhưng khi đọc Báo cáo của Chính phủ thì chúng tôi thấy cơ cấu này chưa hợp lý, không chỉ ở một dự án của Hội Liên hiệp phụ nữ mà ở rất nhiều các hợp phần khác. Cũng kính mong Bộ trưởng quan tâm để làm sao trong lúc nguồn lực có hạn thì đến được với đồng bào dân tộc, những người hiện nay đang sống trong điều kiện hết sức khó khăn." - ĐB Vũ Thị Lưu Mai nhấn mạnh.