- Người đứng đầu Lầu Năm Góc Lloyd Austin vừa lên tiếng than phiền về sự rạn nứt trong quan hệ quốc phòng giữa Mỹ và Trung Quốc, đồng thời cảnh báo rằng việc không duy trì sự tiếp xúc hay liên lạc giữa các nhà lãnh đạo của hai nước sẽ làm tăng nguy cơ vụ việc leo thang thành một cuộc xung đột địa chính trị nguy hiểm hơn.

“Các bạn đã nghe tôi nói nhiều lần về tầm quan trọng của việc các quốc gia sở hữu những năng lực to lớn có thể nói chuyện với nhau để các bạn có thể quản lý khủng hoảng và ngăn chặn mọi thứ vượt khỏi tầm kiểm soát một cách không cần thiết,” Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Austin hôm qua (1/6) đã nói như vậy với các phóng viên ở thủ đô Tokyo, sau cuộc gặp với Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Yasukazu Hamada.

Bộ trưởng Austin đã đưa ra những phát biểu nói trên đúng hai ngày sau khi Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của Mỹ cáo buộc một phi công Trung Quốc suýt gây ra một vụ va chạm trên không bằng cách cho máy bay chiến đấu của anh này bay lượn lờ trước một máy bay trinh sát của Mỹ vào tuần trước trên Biển Đông. Bắc Kinh đổ lỗi cho Mỹ về vụ việc và yêu cầu Washington ngừng thực hiện các chuyến bay do thám trong khu vực, nói rằng các chuyến bay là “hành động khiêu khích nguy hiểm”.

Bộ trưởng Austin cảnh báo rằng việc không thể thảo luận về những xung đột như vậy sẽ khiến chúng trở nên nguy hiểm hơn. “Hành động đánh chặn đầy khiêu khích nhằm vào máy bay của chúng tôi và cả máy bay của các đồng minh của chúng tôi - điều đó rất đáng lo ngại. Và chúng tôi hy vọng rằng họ sẽ thay đổi hành động của họ. Nhưng vì chúng vẫn chưa xảy ra, nên tôi lo ngại rằng, vào một thời điểm nào đó, sẽ xảy ra một sự cố có thể rất, rất nhanh chóng vượt khỏi tầm kiểm soát.”

Trung Quốc đã cắt đứt quan hệ quốc phòng và khí hậu với Washington vào tháng 8 năm ngoái sau khi tức giận cáo buộc giới chức Mỹ can thiệp vào các vấn đề nội bộ của họ - vấn đề Đài Loan. Chỉ trong tuần này, Bắc Kinh đã từ chối yêu cầu của Washington về việc tổ chức một cuộc gặp gỡ giữa Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Austin và người đồng cấp Trung Quốc Li Shangfu bên lề hội nghị thượng đỉnh an ninh dự kiến ​​​​diễn ra vào tháng Sáu này tại Singapore.

Khi được hỏi về quyết định nói trên, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ning cho biết các quan chức Mỹ phải “tôn trọng nghiêm túc” chủ quyền và lợi ích an ninh của Trung Quốc. Bà Mao Ning nói thêm rằng trách nhiệm đối với những căng thẳng đang diễn ra giữa các quốc gia “hoàn toàn thuộc về phía Mỹ”.

Phát biểu tại một cuộc họp giao ban thường kỳ, phát  ngôn viên Mao không thẳng thừng xác nhận việc Bắc Kinh từ chối cuộc gặp với Washington, nhưng chỉ ra rằng lý do Mỹ và Trung Quốc bế tắc về mặt đối thoại “rất rõ ràng” đối với chính quyền của Tổng thống Joe Biden. “Phía Mỹ nên nghiêm túc tôn trọng chủ quyền, an ninh và các mối quan tâm lợi ích của Trung Quốc, ngay lập tức sửa chữa những hành vi sai trái của họ”, bà Mao nói, đồng thời kêu gọi Washington “thể hiện sự chân thành” và tạo điều kiện cũng như bầu không khí cần thiết cho một cuộc đối thoại giữa quân đội hai bên.

Bộ trưởng Austin miêu tả việc Bắc Kinh từ chối tổ chức cuộc gặp giữa Bộ trưởng Quốc phòng hai nước là “đáng tiếc” và nói rằng ông sẽ “hoan nghênh mọi cơ hội giao lưu” với các nhà lãnh đạo Trung Quốc.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hồi đầu tuần này đã nói với giới lãnh đạo quốc phòng nước này rằng họ phải chuẩn bị cho “tình huống xấu nhất và cực đoan nhất”, cũng như phải chuẩn bị cho “những cơn sóng to gió lớn và thậm chí là những cơn bão nguy hiểm,” vì Bắc Kinh phải đối mặt với những thách thức an ninh ngày càng khó khăn và phức tạp.