- Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trun Quốc Mao Ning hôm qua (30/5) đã lên tiếng cho biết Washington có thể khắc phục tình trạng cắt đứt liên lạc hiện nay giữa quân đội Mỹ và Trung Quốc bằng cách lưu ý đến những lo ngại của Bắc Kinh. Bình luận trên được bà Mao Ninh đưa ra ngay sau khi Lầu Năm Góc tuyên bố Trung Quốc đã từ chối đề nghị của phía Washington về việc tổ chức một cuộc gặp giữa Bộ trưởng Quốc phòng của hai quốc gia tại Singapore.

Phát biểu tại một cuộc họp giao ban thường kỳ, phát  ngôn viên Mao không thẳng thừng xác nhận việc Bắc Kinh từ chối cuộc gặp với Washington, nhưng chỉ ra rằng lý do Mỹ và Trung Quốc bế tắc về mặt đối thoại “rất rõ ràng” đối với chính quyền của Tổng thống Joe Biden.

“Phía Mỹ nên nghiêm túc tôn trọng chủ quyền, an ninh và các mối quan tâm lợi ích của Trung Quốc, ngay lập tức sửa chữa những hành vi sai trái của họ”, bà Mao nói, đồng thời kêu gọi Washington “thể hiện sự chân thành” và tạo điều kiện cũng như bầu không khí cần thiết cho một cuộc đối thoại giữa quân đội hai bên.

Trong một tuyên bố gửi cho tờ Thời báo Phố Wall (Wall Street Journal) ngày hôm qua, Bộ Quốc phòng Mỹ nói rằng Trung Quốc “đã từ chối lời mời vào đầu tháng 5 của chúng tôi để Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin gặp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Trung Quốc Li Shangfu tại Singapore.” Cuộc gặp dự kiến ​​sẽ diễn ra bên lề diễn đàn an ninh Đối thoại Shangri-La thường niên ​vào đầu tháng 6 tới.

“Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa đã thông báo với Mỹ rằng họ đã từ chối lời mời vào đầu tháng 5 của chúng tôi để Bộ trưởng Lloyd Austin gặp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng CHND Trung Hoa Li Shangfu tại Singapore,” Lầu Năm Góc cho biết trong một tuyên bố gửi cho tờ Thời báo Phố Wall.

Tờ Thời báo Phố Wall dẫn lời một quan chức quốc phòng Mỹ giấu tên nói rằng việc Trung Quốc từ chối đề xuất của phía Mỹ là “một thông điệp thẳng thừng bất thường”.

Lầu Năm Góc muốn cuộc gặp diễn ra bên lề diễn đàn an ninh Đối thoại Shangri-La thường niên. Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho biết Bộ trưởng Li sẽ phát biểu tại sự kiện này trong khuôn khổ chuyến công du Singapore từ ngày 31/5 đến ngày 4/6.

Trong khi đó, ông Liu Pengyu - phát ngôn viên Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington cáo buộc Mỹ “tìm cách trấn áp Trung Quốc bằng mọi cách có thể”, bao gồm cả việc áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với các thực thể và cá nhân khác nhau.

Phát biểu trên của người phát ngôn Liu Pengyu được đưa ra sau khi tờ Thời báo Kinh tế (Financial Times) đưa tin hồi đầu tháng rằng Bộ trưởng Li khó có thể có cuộc gặp với người đồng cấp Austin vì quan chức Trung Quốc này đã bị Mỹ đưa vào danh sách trừng phạt năm 2018 với cáo buộc ông này có liên quan đến việc cung cấp vũ khí Nga cho quân đội Bắc Kinh. Các nguồn tin của hãng tin này cũng lưu ý vào thời điểm đó rằng Trung Quốc “gần như không thể” đồng ý với các cuộc đàm phán cấp cao như vậy trừ khi những biện pháp trừng phạt đó được dỡ bỏ.

Tuy nhiên, tuần trước, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller đã phát đi tín hiệu rằng Washington không có kế hoạch làm điều đó, với việc các quan chức Mỹ lập luận rằng các biện pháp trừng phạt không ngăn Bộ trưởng Li gặp những người đồng cấp Mỹ.

Quan hệ Trung-Mỹ đã bị hủy hoại trong những tháng gần đây do mâu thuẫn về vấn đề Đài Loan mua vũ khí từ Mỹ bất chấp sự phản đối của Trung Quốc. Bắc Kinh coi hòn đảo này là một phần lãnh thổ thuộc chủ quyền của mình.

Rạn nứt còn sâu sắc hơn khi Washington quyết định bắn hạ một khinh khí cầu do thám của Trung Quốc bay qua Mỹ cách đây vài tháng. Bắc Kinh một mực khẳng định đó là một “khinh khí cầu dân sự” đi lạc vào không phận Mỹ do trường hợp bất khả kháng.