- Sáng 30/5, Quốc hội tiến hành thảo luận phiên toàn thể ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi).

Góp ý cho Dự thảo, Đại biểu Đỗ Văn Yên - Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho rằng, những hành vi tiết lộ dữ liệu tạo chữ ký số, giả mạo chữ ký số cần được nghiêm cấm trong giao dịch điện tử. Do đó, đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc bổ sung những hành vi trên vào khoản 6 Điều 9 dự thảo Luật để nâng cao hiệu lực của pháp luật và căn cứ xử lý các hành vi vi phạm pháp luật.

Đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh - Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa cho biết, đối với quy định tại Điều 25 về chữ ký điện tử, đại biểu đồng ý với cơ quan soạn thảo đã tiếp nhận ý kiến góp ý và bổ sung thêm quy định khung về các hình thức xác nhận khác bằng phương tiện điện tử không phải là chữ ký điện tử trong các giao dịch thương mại điện tử, các bên không sử dụng chữ ký để thực hiện việc mua bán hàng hóa trên các sàn thương mại điện tử, mà thay vào đó việc mua bán hàng hóa sẽ được thực hiện thông qua việc người mua hàng bấm chọn để xác nhận việc đặt hàng và giao dịch mua bán được giao kết tại thời điểm đó.

Đại biểu cho rằng, việc bổ sung này phần nào giải quyết được về mặt nguyên tắc, cách thức xác nhận giao dịch như vậy cũng có thể được pháp luật công nhận.

Tuy nhiên, theo dự thảo Luật giao dịch điện tử (sửa đổi), hình thức của chữ ký điện tử chỉ bao gồm một trong ba loại sau: Chữ ký điện tử chuyên dùng, chữ ký số công cộng, chữ ký số chuyên dùng công vụ. Đại biểu cho rằng quy định này có phần chưa sát thực tiễn giao kết giao dịch trên môi trường điện tử.

Trên thực tế có ba loại chữ ký điện tử được sử dụng phổ biến: chữ ký số (có giá trị pháp lý và độ an toàn cao nhất được tổ chức chứng thực chữ ký); chữ ký scan (đặc biệt thông dụng trong các hợp đồng liên quan đến giao dịch đa quốc gia có yếu tố nước ngoài về mặt chủ thể); chữ ký hình ảnh (được sử dụng nhiều trong trường hợp trong hợp đồng có giá trị không lớn nhưng được ký nhiều lần và lặp đi lặp lại).

Đối chiếu với dự thảo Luật Giao dịch điện tử sửa đổi lần này, đại biểu cho rằng chữ ký scan và chữ ký hình ảnh dường như không thể xếp vào bất kỳ loại chữ ký điện tử nào quy định tại Điều 25. Do đó, giá trị pháp lý cho hai loại chữ ký này có thể không được công nhận. Tuy nhiên, hai loại chữ ký này tương đối phổ biến và áp dụng nhiều trong thực tiễn. Do đó, đại biểu đề nghị nếu chữ ký điện tử đáp ứng đủ các điều kiện để đảm bảo chữ ký an toàn, giá trị pháp lý của các loại chữ ký điện tử, ngoài chữ ký số thì nên được công nhận.

Tranh luận với một số đại biều về trách nhiệm quản lý nhà nước về chữ ký số chuyên dùng công vụ, đại biểu Nguyễn Phương Tuấn (Kiên Giang) cho rằng, dự thảo Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi) về cơ bản đã hoàn tất quy định trách nhiệm quản lý nhà nước về giao dịch điện tử, cụ thể là trách nhiệm quản lý nhà nước về chữ ký chuyên dụng công vụ vẫn còn một số ý kiến khác nhau.

Đại biểu cho biết, đối với quy định trách nhiệm quản lý nhà nước về chữ ký số chuyên dụng công vụ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chính phủ đã thống nhất quan điểm cần phải phù hợp với chủ trương một việc chỉ giao cho một cơ quan chủ trì chịu trách nhiệm chính.

Hơn nữa, chữ ký số chuyên dùng công vụ là loại chữ ký điện tử được sử dụng công khai trong giao dịch của cơ quan nhà nước. Việc cấp cho các cơ quan nhà nước chứng thư, chữ ký số chuyên dụng công vụ cho mục đích ký số thực chất đây là một hoạt động dịch vụ công phục vụ giao dịch của các cơ quan quản lý nhà nước. Theo Luật Bảo vệ bí mật nhà nước, giao dịch điện tử hoạt động hằng ngày không thuộc phạm vi của nó chứa bí mật nhà nước.

Ngoài ra, chữ ký chuyên dùng công vụ được một số đại biểu đây là lĩnh vực đặc thù thuộc phạm vi bảo vật, bảo vệ bí mật nhà nước, đại biểu Nguyễn Phương Tuấn khẳng định không phải là lĩnh vực đặc thù thuộc phạm vi bảo vệ bí mật nhà nước.

Nêu ý kiến về vấn đề này, Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé - Đoàn ĐBQH tỉnh Kiên Giang đánh giá cao nội dung hoàn thiện Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi) trình tại Kỳ họp này. Về trách nhiệm quản lý Nhà nước trong giao dịch điện tử, đại biểu đồng tình với nội dung Báo cáo tiếp thu, giải trình của UBTVQH là một việc chỉ giao cho một cơ quan chủ trì thực hiện và chịu trách nhiệm chính và nhấn mạnh: Điều 7 của dự thảo quy định như vậy là phù hợp.

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé nhận thấy, quy định tại Điều 7 vừa đảm bảo các nguyên tắc, vừa đảm bảo quan điểm xây dựng luật trong Tờ trình của Chính phủ là không làm thay đổi về trách nhiệm quản lý của các Bộ nằm trong các lĩnh vực.

Về dịch vụ chứng thực hợp đồng điện tử trong thương mại, đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé cho rằng, nội dung này đã được tiếp thu, chỉnh lý, quy định tại Điều 31 về một đầu mối cấp phép dịch vụ  chứng thực thông điệp dữ liệu, trong đó có dịch vụ chứng thực hợp đồng điện tử quy định tại Điều 31. Đại biểu nhận thấy quy định như vậy là hợp lý.

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé cho rằng, việc chỉ giao một đầu mối, một cơ quan chịu trách nhiệm là đúng theo tinh thần Nghị quyết 18 để tập trung quản lý, hướng dẫn và cấp phép công nghệ kỹ thuật, không làm thay đổi chức năng quản lý nhà nước trong giao dịch điện tử.

Tuy nhiên, để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp, đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé đề nghị khi triển khai cần có sự phối hợp đồng bộ giữa hai bộ là Bộ Công thương và Bộ Thông tin và Truyền thông trong việc cấp phép, quản lý giấy phép dịch vụ này.