- 20 năm PEPFAR đồng hành cùng Chính phủ Việt Nam trong công cuộc Phòng, chống HIV/AIDS đầy thách thức, đến nay Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật trong công tác phòng chống HIV/AIDS, giữ vững tỉ lệ nhiễm HIV trong cộng đồng dân cư luôn ở mức dưới 0,3%.

Sáng ngày 09/5/2023 tại Hà Nội, Đại sứ quán Hoa Kỳ tổ chức Lễ kỷ niệm 20 năm Chương trình PEPFAR tại Việt Nam.

Phát biểu chúc mừng 20 năm Chương trình PEPFAR tại Việt Nam, Bà Đào Hồng Lan, Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết: trải qua hơn 30 năm Việt Nam đã từng bước kiểm soát được dịch HIV trên cả 3 tiêu chí đó là: giảm số người nhiễm mới HIV được phát hiện, giảm số người chuyển sang giai đoạn AIDS và giảm số người tử vong liên quan đến AIDS. Việt Nam đã giữ vững tỷ lệ nhiễm HIV trong cộng đồng dân cư luôn ở mức dưới 0,3%.

Ông Donald Kaberuka, Chủ tịch Hội đồng quản trị Quỹ Toàn cầu phòng chống AIDS, lao và sốt rét chia sẻ: "Chúng ta gặp nhau vào thời điểm quan trọng trong cuộc chiến chống lại HIV, lao và sốt rét. Thế giới đã phải đối mặt với nhiều cuộc khủng hoảng khác nhau, từ đại dịch sức khỏe đến thiên tai và thách thức kinh tế. Những cuộc khủng hoảng này đã nhấn mạnh sự cần thiết của một quỹ toàn cầu mạnh mẽ và hiệu quả có thể giúp giải quyết nhu cầu của những người bị ảnh hưởng".

Nhân dịp này TS. John.Nkengasong, Đại sứ PEPFAR toàn cầu đã làm nổi bật những thành tựu đã đạt được trong thời gian qua: 

Thứ nhất, Việt Nam thực sự nổi bật như một ví dụ toàn cầu về tính bền vững và huy động nguồn lực trong nước thông qua chương trình Bảo hiểm Y tế; 

Thứ hai, Việt Nam đã rất nhanh nhạy trong việc thích ứng với những đổi mới, tiến bộ khoa học để triển khai ứng phó toàn diện;

Thứ ba, một yếu tố quan trọng khác cho sự thành công của Việt Nam là khả năng thu hút sự tham gia của nhiều bên liên quan, từ các Bộ và cơ quan ở cấp quốc gia, đến các cơ quan cấp tỉnh, các viện nghiên cứu và học thuật, các tổ chức xã hội, khu vực tư nhân đang phát triển nhanh và các thành viên tận tâm của cộng đồng và các tổ chức dựa vào cộng đồng.

Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, Việt Nam vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức.

Cụ thể, theo Bộ trưởng Lan, dịch HIV/AIDS đã có những thay đổi về hình thái lây truyền và nhiều diễn biến phức tạp. Mỗi năm, Việt Nam vẫn có hơn 10.000 trường hợp nhiễm HIV được phát hiện và có khoảng 2.000 người tử vong do AIDS.

"Vẫn còn khoảng gần 30.000 người nhiễm HIV sống trong cộng đồng mà chưa biết tình trạng nhiễm HIV của mình. Việt Nam vẫn đang đối mặt với gánh nặng về xã hội và chăm sóc sức khỏe cho khoảng hơn 220.000 người nhiễm HIV", Bộ trưởng Lan cho biết.

Bên cạnh đó, gánh nặng bệnh lao ở nước ta vẫn còn cao. Việt Nam xếp thứ 11 trong 30 nước có gánh nặng bệnh nhân lao cao trên thế giới. Đồng thời, nước ta cũng đứng thứ 11 trong số 30 nước có gánh nặng bệnh lao kháng đa thuốc cao nhất trên toàn cầu.

Hiện nay, mỗi năm vẫn có khoảng 40% số bệnh nhân lao mắc mới chưa được phát hiện trong cộng đồng.

Theo Bộ trưởng, dịch sốt rét hiện nay đã giảm nhiều với số ca mắc chỉ còn vài trăm ca mỗi năm. Nhưng để loại trừ sốt rét vẫn còn nhiều thách thức như: mắc sốt rét kháng thuốc và nguy cơ lan tràn sốt rét kháng thuốc còn hiện hữu; sốt rét ngoại lai từ nước ngoài; nguy cơ sốt rét quay trở lại ở các vùng đã loại trừ rất cao nếu không duy trì được bền vững thành quả can thiệp.

PEPFAR là nhà tài trợ lớn nhất cho chương trình phòng, chống HIV/AIDS Việt Nam kể từ năm 2004 khi Việt Nam trở thành nước thứ 15 trên thế giới được tiếp nhận hỗ trợ từ Chính phủ Hoa Kỳ thông qua Kế hoạch cứu trợ khẩn cấp của Tổng thống Hoa Kỳ về phòng, chống HIV/AIDS. PEPFAR hiện đang hỗ trợ tại 11 tỉnh trọng điểm có số người nhiễm còn sống chiếm 45.2 % trên cả nước. Trong gần 20 năm qua PEPFAR đã hỗ trợ mở rộng các dịch vụ phòng ngừa, chăm sóc và điều trị HIV có chất lượng cho người sống chung với HIV và người có hành vi nguy cơ cao lây nhiễm HIV/AIDS các quần thể đích (KP) thông qua hỗ trợ cung cấp dịch vụ trực tiếp (DSD), đặc biệt là các hoạt động hỗ trợ kỹ thuật rất toàn diện và chất lượng bao gồm cả giới thiệu và nhân rộng các sáng kiến về tài chính bền vững, các mô hình cung cấp dịch vụ tiên tiến, hiệu quả.

Hội nghị cấp cao lần thứ 49 của Hội đồng điều hành Quỹ Toàn cầu sẽ diễn ra trong 4 ngày (8-12/5). Quỹ Toàn cầu được thành lập vào năm 2002 để chống lại những đại dịch nguy hiểm nhất mà nhân loại phải đối mặt, đó là dịch bệnh HIV/AIDS, lao và sốt rét.

Việt Nam là một trong những quốc gia nhận được sự hỗ trợ của Quỹ Toàn cầu từ vòng đầu tiên vào năm 2003. Từ đó đến nay, quỹ đã tài trợ không hoàn lại cho Việt Nam hơn 650 triệu đô la Mỹ.