- Mùa hè là thời điểm xảy ra nhiều vụ đuối nước thương tâm, để lại nỗi đau cho gia đình và cộng đồng. Do đó, việc nắm chắc những nguyên tắc để phòng chống đuối nước là vô cùng quan trọng.

Trong tháng 4 và tháng 5/2023, các bệnh viện trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh tiếp nhận nhiều trường hợp trẻ bị tai nạn đuối nước, ngạt nước. Các bác sĩ cảnh báo, đây là tai nạn thương tích thường gặp đối với trẻ em trong những ngày hè nắng nóng, phụ huynh cần nâng cao cảnh giác.

Mới đây, thông tin từ Bệnh viện Nhi đồng 1 Thành phố Hồ Chí Minh, đơn vị này tiếp nhận một bé trai 3 tuổi bị tai nạn chúi đầu vào xô nước, gây ngạt nước và tử vong sau đó. Bác sĩ Đinh Tấn Phương, Trưởng Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Nhi đồng 1 cho biết, ngày 3/5, bé trai N.T.H (sinh năm 2020, ngụ tại huyện Bến Lức, tỉnh Long An) được chuyển đến Bệnh viện Nhi đồng 1 trong tình trạng hôn mê sâu, đồng tử giãn, mất phản xạ ánh sáng.

Theo lời kể của người nhà, bé được người thân mua cho một chiếc súng nước nên đã tự lấy nước và ngã chúi đầu vào xô chứa nước cao 50cm. Sau khi phát hiện bé trai tím tái, bất động, người thân đã lau khô người, xốc nước, hơ lửa ấm và chuyển đến bệnh viện địa phương. Tại đây, các bác sĩ tiến hành hồi sức tim phổi, đặt nội khí quản và chuyển ngay lên Bệnh viện Nhi đồng 1. Dù các bác sĩ Bệnh viện Nhi đồng 1 tiến hành truyền dịch, chống sốc, dùng thuốc vận mạch, trợ tim, nỗ lực điều trị suốt 3 ngày nhưng trẻ không qua khỏi.

Trước đó, Bệnh viện Nhi đồng Thành phố cũng tiếp nhận một bé gái 2 tuổi nguy kịch vì ngã chúi đầu vào xô đầy nước khoảng 5 phút. Khi người nhà phát hiện thì bé gái bất tỉnh, tím tái và may mắn được cứu sống sau đó.

Bác sĩ Nguyễn Minh Tiến, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố cho biết, trong tháng 4, đơn vị liên tục cấp cứu cho các trẻ bị ngạt nước, đuối nước, nhiều ca nguy kịch. Đây là dạng tai nạn rất phổ biến ở trẻ nhỏ, nhất là vào mùa hè. Điển hình là trường hợp của một bé trai 4 tuổi (ngụ tỉnh Tiền Giang) bị đuối nước khi tắm ở hồ bơi. Sau khi phát hiện bé chìm ở hồ bơi, người thân đã vớt lên, tiến hành xốc nước, ấn tim thổi ngạt rồi chuyển đến bệnh viện địa phương cấp cứu. Các bác sĩ đã xử trí đặt nội khí quản giúp thở, ấn tim, tiêm adrenalin, sau đó chuyển đến Bệnh viện Nhi đồng Thành phố. May mắn, sau hai tuần điều trị, tri giác trẻ cải thiện dần, tiếp xúc chậm, cai được máy thở, thở oxy sau đó tự thở khí trời. Hiện bé trai vẫn đang được tiếp tục điều trị oxy cao áp và hỗ trợ dinh dưỡng vật lý trị liệu phục hồi chức năng.

Theo các bác sĩ, những sai lầm phổ biến của phụ huynh khi xử trí trẻ ngạt nước đó là bỏ nhiều thời gian cho việc xốc nước, hơ lửa, đuổi cha mẹ của trẻ đi khỏi khu vực trẻ bị tai nạn. Thực tế, động tác dốc ngược trẻ không cần thiết và không nên thực hiện vì thường lượng nước vào phổi rất ít. Nhiều trẻ ngưng thở, ngưng tim, nhưng không được cấp cứu thổi ngạt và ấn tim tại nơi xảy ra tai nạn hoặc trong lúc vận chuyển nạn nhân tới cơ sở y tế. Điều này làm não và các cơ quan thiếu oxy kéo dài, chết tế bào não dẫn tới tử vong hoặc để lại di chứng não nặng nề. Vì thế, khi đưa đầu trẻ lên khỏi mặt nước phải thực hiện cấp cứu thổi ngạt ngay và tiếp tục hồi sức tim, phổi khi vào bờ.

Để hạn chế tai nạn đuối nước, ngạt nước, các bác sĩ lưu ý phụ huynh không để trẻ nhỏ một mình ở nhà, đậy kín các vật chứa nước trong nhà, không cho trẻ chơi một mình gần ao, hồ, kênh, rạch, sông; nên hướng dẫn trẻ tập bơi và khi đi hồ bơi, không cho trẻ nhỏ vào hồ bơi dành cho trẻ lớn, người lớn và luôn để mắt trông chừng trẻ, tốt nhất là người lớn phải cùng bơi chung với trẻ.

Nguyên nhân gây đuối nước

Có rất nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến tai nạn đuối nước ở trẻ em. Trong đó, nguyên nhân phổ biến nhất là do thiếu sự giám sát của người lớn, chủ quan của bố mẹ để trẻ tự do vui chơi tại những khu vực nguy hiểm như sông, suối, ao, hồ.

Bên cạnh đó, một phần do trẻ không biết bơi, chưa được dạy kỹ năng đảm bảo an toàn và xử lý tình huống khi bị đuối nước.

Song cũng xảy ra trường hợp trẻ bị chết đuối do sự không an toàn của các môi trường sống xung quanh.

Hoặc cũng có những trường hợp các em cứu lẫn nhau, do chưa có kiến thức trong việc cấp cứu, sơ cứu người bị chết đuối, dẫn đến tình trạng số lượng trẻ bị chết đuối tăng lên.

Dạy trẻ tập bơi là biện pháp hàng đầu để phòng tránh đuối nước

Các biện pháp phòng tránh đuối nước

Để phòng tránh đuối nước ở trẻ nhỏ vào mùa hè, các bậc cha mẹ, thầy cô cần có những biện pháp:

Thực tế không phải trẻ nhỏ nào cũng có thể học bơi. Vì thế, trước khi cho trẻ tham gia hoạt động bơi lội các bậc phụ huynh phải chắc chắn sức khỏe của con mình đáp ứng đủ yêu cầu. Ví dụ như những em nhỏ mắc các bệnh hen phế quản; bệnh đường hô hấp mạn tính: Viêm mũi dị ứng, viêm mũi xuất tiết, viêm xoang mạn; viêm da dị ứng…không nên xuống nước vì có thể làm bệnh nghiêm trọng hơn, dẫn tới những tai nạn không mong muốn khi bơi.

Bên cạnh đó, để phòng đuối nước cho trẻ, việc đầu tiên và quan trọng nhất đó là dậy trẻ biết bơi. Các bậc cha mẹ cần trang bị kỹ năng đảm bảo an toàn, xử lý tình huống khi bơi cho các em nhỏ như: cần phải khởi động kỹ trước khi xuống nước, xử lý sao khi bị chuột rút, gặp vùng nước xoáy, cách sơ cứu khi gặp người bị đuối nước phù hợp với lứa tuổi...

Song, hiện nay việc dạy bơi cho trẻ chỉ dừng lại ở mức độ tự phát, tình trạng thiếu bể bơi, thiếu kỹ thuật bơi căn bản cũng là yếu tố ảnh hưởng tới việc dạy trẻ kỹ năng này. Vì vậy, một giải pháp đó là các nhà trường có thể dạy kỹ năng bơi cho trẻ tại trường học như một chương trình bắt buộc.

Cần cảnh báo trẻ về những nơi tiềm ẩn nguy cơ đuối nước như sông, suối, ao, hồ, những vùng nước sâu.

Đối với các bể bơi, cần lưu ý các em chỉ bơi ở những nơi có người và phương tiện cứu hộ và đặc biệt phải tuân thủ các quy định của bể bơi, khu vực bơi. Khi trẻ đi bơi cần phải luôn bên cạnh, trông chừng và theo dõi trẻ, tránh trường hợp đáng tiếc xảy ra. Cần đảm bảo trẻ luôn mang theo phao khi đi bơi và đi tàu thuyền. Ở nhà có trẻ nhỏ tốt nhất không nên để những lu nước, thùng nước, nếu bắt buộc phải có (như vùng phải tích trữ nước ngọt để dùng) nên đậy thật chặt để trẻ em không mở nắp được.

Chấp hành tốt các quy định về an toàn khi tham gia các phương tiện giao thông đường thủy như mặc áo phao.

Phải làm gì khi bị đuối nước?

Nếu thấy mình bị đuối nước, ngay lập tức các em nhớ:

+ Kêu cứu thật to.

+ Bình tĩnh làm nổi người lên bằng cách hít một hơi dài, thả lỏng người.

+ Bơi theo dòng nước để thoát khỏi chỗ xoáy, chỗ sâu và bơi vào bờ.

Cách sơ cứu đuối nước:

- Đẩy đầu nạn nhân về phía sau, nâng hai hàm răng gần như chạm nhau, quan sát và lắng nghe hơi thở nạn nhân.

- Nạn nhân không còn thở, bịt mũi nạn nhân dung miệng thổi hơi thật mạnh cho đến khi lồng ngực nạn nhân phồng.

-  Quỳ cạnh nạn nhân, hai tay thẳng, hai bàn tay chồng lên nhau đặt nơi lồng ngực xương ức của nạn nhân. Đè tay ép lồng ngực nạn nhân rồi từ từ buông ra làm theo chu kỳ khoảng 15 giây, chúng ta ép ngực nạn nhân khoảng 15 lần và thổi ngạt 2 lần, sau mỗi 4 chu kỳ ta kiểm tra mạch và hơi thở của nạn nhân 1 lần.

- Ủ ấm chống choáng. Khi nạn nhân vào bờ mà còn tỉnh táo hoặc sau khi xốc nước và làm hô hấp nhân tạo, nạn nhân đã tỉnh lại hãy thay quần áo khô cho nạn nhân, dùng khăn ủ ấm và cho uống nước trà nóng hay café rồi chuyển đến cơ sở y tế.

PV