- “Không có ngành nào “hot” cả, làm nghề nào mà bạn giỏi nghề và mang lại giá trị tốt nhất cho khách hàng, cho xã hội thì bạn chính là người “hot”.– ông Ngô Minh Tuấn, Người sáng lập Trường huấn luyện Doanh nhân CEO Việt Nam Global nêu quan điểm.

Cứ mỗi năm, đến đợt chuẩn bị thi Đại học, rồi lúc biết kết quả điểm thi, việc chọn trường nào, ngành nào lại là cả một nỗi lo lắng, thậm chí hoang mang của cả phụ huynh và học sinh. Đó là bởi việc chọn trường, chọn ngành, rồi chọn học đại học hay học nghề… có thể sẽ ảnh hưởng đến cả sự nghiệp, tương lai sau này của người trẻ.

Chia sẻ về vấn đề này, ông Ngô Minh Tuấn - Người sáng lập Trường huấn luyện Doanh nhân CEO Việt Nam Global cho rằng, điều quan trọng đầu tiên là phải phân biệt được bản chất học nghề là họ đi làm một việc cụ thể, như đi sửa xe máy, sửa ti vi. Còn học đại học khác là học một phương pháp luận để giải quyết một vấn đề, có tính hàn lâm nhưng bài bản hơn.

“Ví dụ, người sửa điện thoại thuần túy là sửa mang tính hiện tượng, còn người học đại học thì có phương pháp luận để kiến tạo.” – ông Ngô Minh Tuấn dẫn chứng.

Người sáng lập Trường huấn luyện Doanh nhân CEO Việt Nam Global giải thích: Học nghề thì có tính ứng dụng ngay, dành cho những người muốn tốn ít tiền nhưng ngay lập tức kiếm tiền được ngay, sống được bằng nghề ngay. Nhưng, học hàn lâm sẽ gặp phải câu chuyện ra không làm được ngay, đưa vào viện nghiên cứu không ai nhận, dẫn tới tình trạng học đại học dễ bị thất nghiệp.

“Học nghề thì nhu cầu xã hội cần ngay, cho nên học nghề sẽ là con đường rất tốt, bản chất cũng đi đúng lộ trình là phải có hiện tượng va đập, va chạm với nghề rồi sau đó mới lên được nấc đánh giá, tổng hợp và tìm ra quy luật (gọi là phương pháp luận), bấy giờ mới lên đại học”– ông Tuấn nêu quan điểm.

Chia sẻ về sự lựa chọn ngành nghề để làm sao 5-10 năm tới vẫn không hết “hot” và tiếp tục phát triển, ông Ngô Minh Tuấn phân tích:

“Về căn bản, những nghề sơ khai về sử dụng mang tính lặp đi lặp lại, không mang tính ứng dụng của cảm xúc, cảm xúc con người thì sau này Robot sẽ làm hết. Ví dụ như lĩnh vực: Ngân hàng, bán hàng, chạy quảng cáo, cung cấp dữ liệu… gần như mang tính lặp đi lặp lại, thậm chí kế toán thì hệ thống máy móc, phần mềm làm hết, con người chỉ nhập số liệu vào.

Tư duy con người có các nấc thang: Nấc số 1 là nấc kiến tạo, ví dụ như kiến tạo ra máy tính, ra cái nhà, cái quạt… mang tính kiến tạo mới thì Robot không làm được. Sau nấc số 1, đến nấc số 2 vận hành thì sau này robot vận hành hết.

Vấn đề là chúng ta nhìn nhận sau bao nhiêu năm nữa thôi, chỉ khoảng sau 30 năm những ngành nghề mang tính vận hành sẽ biến mất, chỉ còn lại những anh tư duy của kiến tạo.

Nếu học nghề thì nên học những nghề mang tính sáng tạo thì sẽ tồn tại được. Còn nếu chỉ học những nghề mang tính lặp đi lặp lại thì có nguy cơ thất nghiệp trong tương lai gần.”

Lý giải về nguyên nhân khiến người học luôn có tâm lý chạy theo ngành hot rồi sau đó có thể sẽ rơi vào thất vọng, ông Ngô Minh Tuấn nhận xét: “Thường chúng ta không có dự báo sâu, người đi học quen nhìn ra xung quanh thấy người này làm lĩnh vực này kiếm ra được tiền, người kia làm lĩnh vực kia kiếm được tiền và lao vào ngành đó học thì đó được coi là ngành hot. Ví dụ như bất động sản năm ngoái lao vào sale bất động sản vì kiếm tiền rất tốt, nhưng năm nay thì chững lại.”

“Theo góc nhìn của tôi, không có ngành nào hot cả, làm nghề nào mà bạn giỏi nghề và mang lại giá trị tốt nhất cho khách hàng, cho xã hội thì bạn đấy mới là người hot. Tôi không khuyến khích chạy theo nghề hot, vì không có một nghề nào hot theo một chu kỳ dài cả. Mà chỉ có người hot – giỏi trong lĩnh vực đó thì đi đâu cũng được đón nhận.” – ông Ngô Minh Tuấn nói.

Đưa ra lời khuyên cho các thí sinh, Người sáng lập Trường huấn luyện Doanh nhân CEO Việt Nam Global nhấn mạnh: Đừng tập trung vào nghề hot mà cần tập trung vào năng lực sở trường bên trong của bản thân. Từ đó, nhìn sâu vào bản thể của mình, nghiên cứu nghề nào bản thể của mình đáp ứng tốt nhất, mình thích nó thì mình trở thành trạng nguyên của lĩnh vực đó thì mình lúc nào cũng hot, chứ không cần nghề hot.

Chia sẻ quan điểm về việc các trường liên tục mở rộng quá nhiều ngành nghề đào tạo, ông Ngô Minh Tuấn cho rằng, việc này cũng không quá quan trọng, mà điều quan trọng nhất là khâu tổ chức thực hiện, đặc biệt là tạo ra một môi trường giỏi.

“Ném vào môi trường được va đập với doanh nghiệp liên tục thì kể cả thầy giáo bình thường cũng có thể dẫn dắt được các em giỏi” – ông Tuấn nêu ví dụ và cho rằng, hiện nay, sinh viên không được va đập môi trường giáo dục một cách chuyên nghiệp.

Khát vọng của người học cũng là điều mà ông Ngô Minh Tuấn đánh giá là “rất quan trọng.

Về trào lưu du học, ông Ngô Minh Tuấn đánh giá: Điều quan trọng nhất là mục tiêu sống: “Một đứa trẻ xác định sống ở Châu Âu hay ở Mỹ thì tôi sẽ khuyên các bạn nên đi du học, bởi sống trong đời sống điều quan trọng nhất là có khả năng chung sống. Mà muốn chung sống được thì bắt buộc phải hiểu văn hóa, hiểu con người ở nơi đó. Tuy nhiên, nếu xác định làm việc ở trong nước thì thứ hiểu khách hàng lại là quan trọng nhất. Họ nên học trong nước, hiểu được thói quen, tập tục, thói quen mua hàng của khách hàng, sẽ rất thuận lợi cho các bạn thuận lợi ở Việt Nam. Nếu xác định sống ở Việt Nam thì nên học ở Việt Nam và nên tham gia các chương trình ngắn hạn ở nước ngoài để đi quan sát, học tập xem nền văn minh quốc tế có gì hơn mình để học tập.”

Cùng quan điểm, TS Đồng Văn Ngọc, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Cơ điện Hà Nội cũng cho rằng, không có ngành gì là "hot" hẳn. Nếu như ngành du lịch phát triển, thì sẽ kéo theo sự phát triển của ngành hàng không, vận tải, các dịch vụ nhà hàng khách sạn phát triển… Hay ngành công nghệ ô tô phát triển, yêu cầu cần có các linh kiện ô tô, dây điện, ốc vít… để thành phẩm và đưa ra thị trường thì lại liên quan đến khâu marketing, thương mại, dịch vụ…

“Rõ ràng, một ngành phát triển sẽ kéo theo nhiều ngành khác cùng phát triển. Hiện nay các em mới chỉ đang hiểu đơn thuần, ngành nào có lương cao là ngành "hot".” – TS Đồng Văn Ngọc nhận xét.

TS Ngọc khuyên các thí sinh nên căn cứ vào những điều kiện thực tế như lực học, sở trường, sở thích của bản thân, nhu cầu của xã hội với các ngành nghề để đưa ra sự lựa chọn, tránh tâm lý chạy theo đám đông.

Ths Phạm Văn Minh, Phó Trưởng khoa Quản trị Kinh doanh, Đại học Nguyễn Trãi cũng nhấn mạnh: “Chọn ngành mình thích nhưng ngành đó các em phải giỏi, giỏi hơn so với người khác và giỏi so với chính bản thân mình. Có những công việc các em thích nhưng chưa chắc giỏi cũng không nên lựa chọn.”