- Hải quân và Thủy quân lục chiến Mỹ đang tổ chức các cuộc tập trận chung ở Biển Đông đúng vào thời điểm căng thẳng leo thang với Bắc Kinh về vụ bắn hạ một khinh khí cầu do thám của Trung Quốc.
Hạm đội 7 của Mỹ đóng tại Nhật Bản hôm qua (12/2) cho biết nhóm tàu sân bay tấn công USS Nimitz và Đơn vị Viễn chinh Thủy quân lục chiến số 13 đã tiến hành “các hoạt động của lực lượng tấn công viễn chinh tổng hợp” ở Biển Đông.
Hạm đội 7 cho biết các cuộc tập trận liên quan đến tàu, lực lượng mặt đất và máy bay đã diễn ra vào thứ Bảy (11/2) nhưng không cung cấp thêm các thông tin chi tiết về thời điểm bắt đầu cuộc tập trận hoặc liệu cuộc tập trận này đã kết thúc hay chưa.
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với hầu như toàn bộ Biển Đông và phản đối mạnh mẽ hoạt động quân sự của các quốc gia khác trên tuyến đường thủy đang tranh chấp này. Biển Đông là nơi vận chuyển hàng hóa trị giá 5 nghìn tỷ USD mỗi năm.
Mỹ không có lập trường chính thức nào về chủ quyền ở Biển Đông nhưng cho rằng tự do hàng hải và hàng không phải được bảo vệ. Vài lần trong năm, Washington lại cho tàu của họ đi qua các tiền đồn kiên cố mà Trung Quốc dựng lên ở các vùng biển tranh chấp. Động thái của Mỹ luôn vấp phải sự phản đối dữ dội và quyết liệt của Bắc Kinh.
Mỹ cũng đang tăng cường liên minh quốc phòng với Philippines - quốc gia đã phải đối mặt với sự xâm phạm các đảo và nghề cá của lực lượng bảo vệ bờ biển Trung Quốc và các hạm đội trên danh nghĩa dân sự của Trung Quốc nhưng do chính phủ hậu thuẫn.
Các cuộc tập trận của quân đội Mỹ đã được lên kế hoạch từ trước. Chúng diễn ra trong bối cảnh mối quan hệ vốn đã căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh càng trở nên trầm trọng hơn do tranh chấp ngoại giao gây ra bởi việc Mỹ bắn hạ một khinh khí cầu của Trung Quốc cách đây khoảng một tuần trên không phận của Mỹ ở ngoài khơi bờ biển Nam Carolina.
Mỹ cho biết khinh khí cầu không người lái của Trung Quốc được trang bị để phát hiện và thu thập tín hiệu tình báo, nhưng Bắc Kinh khẳng định đó là khí cầu nghiên cứu thời tiết và nó đã vô tình bị thổi lạc đến Mỹ.
Vụ việc đã khiến Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken phải đột ngột hủy chuyến công du tới Bắc Kinh - một chuyến đi dự định là nhằm để xoa dịu căng thẳng giữa hai cường quốc hàng đầu thế giới.
Sau lần đầu tiên bày tỏ sự hối tiếc rất hiếm hoi về vụ việc, Trung Quốc đã có những lời lẽ cứng rắn hơn, miêu tả động thái bắn hạ khinh khí cầu của Mỹ là phản ứng thái quá và vi phạm các quy tắc quốc tế. Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc đã từ chối nhận cuộc điện thoại từ Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin để thảo luận về vấn đề này.
Kể từ vụ việc liên quan đến khinh khí cầu, Mỹ đã đưa vào danh sách đen sáu thực thể của Trung Quốc mà họ cho là có liên quan đến các chương trình hàng không vũ trụ của Bắc Kinh như một phần trong phản ứng của họ đối với vụ việc. Hạ viện Mỹ cũng nhất trí bỏ phiếu lên án Trung Quốc “vi phạm trắng trợn” chủ quyền của Mỹ và nỗ lực “lừa dối cộng đồng quốc tế thông qua những tuyên bố sai sự thật về các chiến dịch thu thập thông tin tình báo của họ”.
Lầu Năm Góc cho biết khinh khí cầu là một phần của chương trình do thám lớn mà Trung Quốc đã tiến hành trong vài năm. Mỹ cáo buộc những quả khinh khí cầu của Trung Quốc đã bay qua hàng chục quốc gia trên khắp năm châu lục trong những năm gần đây và họ đã biết thêm về chương trình khinh khí cầu sau khi theo dõi chặt chẽ một quả bị bắn rơi gần Nam Carolina.
