- Từ năm 2016 đến nay, biên chế công chức thi hành án dân sự liên tục cắt giảm, trong khi đó, khối lượng công việc trung bình qua các năm theo xu hướng tăng cả về việc và về tiền...

Cho ý kiến về báo cáo công tác của các cơ quan tư pháp, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Lã Thanh Tân (Đoàn Hải Phòng) đồng tình với một số khó khăn của hệ thống cơ quan thi hành án dân sự được nêu trong báo cáo của Chính phủ, đó là nguồn lực đảm bảo cho công tác thi hành án dân sự, như kinh phí hoạt động, trụ sở, kho, vật chứng của một số cơ quan thi hành án dân sự địa phương… chưa đáp ứng được yêu cầu, đặc biệt là đội ngũ cán bộ, công chức, nhất là đội ngũ chấp hành viên bị quá tải rất nhiều trong công việc.

Qua báo cáo cho thấy, từ năm 2016 đến nay, biên chế công chức thi hành án dân sự liên tục cắt giảm, trong đó giảm 1.016 biên chế, tức là giảm 10,16% so với biên chế được giao năm 2015.

Trong khi đó, khối lượng công việc trung bình qua các năm theo xu hướng tăng cả về việc và về tiền. So với năm 2016, số việc phải thi hành năm 2022 tăng 5% nhưng giá trị phải thi hành tăng đến 259%. Cùng với đó, tính chất công việc càng ngày càng phức tạp, giá trị phải thi hành ngày càng lớn, nhưng biên chế liên tục bị cắt giảm.

Đại biểu lấy ví dụ khối lượng công việc, số tiền phải thu hồi qua các vụ án về kinh tế, tham nhũng hay các vụ việc thi hành án liên quan đến hoạt động của các công ty đa cấp, Công ty Cổ phần địa ốc Alibaba… cho thấy, các vụ việc này có hàng ngàn người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Đại biểu nhận định, thực tế này là nguy cơ dẫn đến hoạt động thi hành án dân sự trở thành điểm nghẽn trong chuỗi hoạt động tố tụng, vì các cơ quan này luôn trong tình trạng không có đủ nguồn lực để thực hiện.

Cũng theo ĐB Lã Thanh Tân, hiện nay bình quân mỗi chấp hành viên phải thi hành 227 việc/1 năm và tiền 88,7 tỷ đồng/1 năm, tại một số địa bàn TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng, Tây Ninh, Bình Dương, Long An, Đồng Nai trung bình mỗi chấp hành viên có số lượng việc phải đi hành lên đến gần 400 việc/1 năm và trên 100 tỷ đồng/1 năm. Cá biệt như TP. Hồ Chí Minh là trên 400 tỷ đồng/1 năm cho 1 chấp hành viên...

“Đây thực sự là một áp lực rất lớn đối với đội ngũ chấp hành viên và cơ quan thi hành án dân sự cần được quan tâm một cách đúng mức.” - ĐB Lã Thanh Tân nhấn mạnh. Đáng chú ý, trong khi nhiệm vụ tăng thì biên chế của hệ thống cơ quan thi hành án dân sự lại giảm.

Đại biểu Lã Thanh Tân cho biết, theo Quyết định số 1259 ngày 18/10/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt biên chế công chức cơ quan hành chính nhà nước, đến năm 2026 biên chế các cơ quan thuộc Bộ Tư pháp, trong đó có biên chế của hệ thống cơ quan thi hành án dân sự tiếp tục giảm 5%. Đại biểu cho rằng, với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn là tổ chức thi hành các bản án, quyết định của Tòa án nhân dân các cấp, khối lượng công việc cơ quan thi hành án dân sự cũng tăng theo khối lượng công việc của ngành tòa án. Việc tiếp tục cắt giảm 5% biên chế thi hành án như khối cán bộ, công chức các cơ quan hành chính sẽ là một khó khăn, thách thức lớn cho các cơ quan thi hành án.

Trong khi đó, đối với ngành TAND, ngành KSND, trên cơ sở xem xét khối lượng công việc tăng, tính chất công việc ngày càng phức tạp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có Nghị quyết số 609 và 610 ngày 28/9/2022 về biên chế ngành TAND, ngành KSND giai đoạn 2022-2026 ở mức tương đương mức giao thời điểm năm 2015.

Với những phân tích trên, đại biểu Lã Thanh Tân đề nghị Chính phủ tiếp tục quan tâm đầu tư cơ sở vật chất cho các cơ quan thi hành án dân sự các cấp. Về nguồn nhân lực, đề nghị cân nhắc xem xét, tách riêng số biên chế cơ quan thi hành án dân sự và điều chỉnh cơ chế phân bổ biên chế của các cơ quan thi hành án dân sự theo nguyên tắc tương tự ngành tòa án nhân dân và ngành KSND giai đoạn 2022-2026, tiệm cận mức biên chế giao năm 2015.