- Vừa qua, Thanh tra Chính phủ ban hành Kết luận Thanh tra số 1858/KL-TTCP về việc nêu trách nhiệm của UBND tỉnh Đắk Lắk trong việc thực hiện pháp luật thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại tố cáo, phòng, chống tham nhũng và công tác quản lý, sử dụng đất đai.

Theo kết luật của Thanh tra Chính phủ, về công tác quản lý, sử dụng đất đai và thực hiện các dự án đầu tư ngoài ngân sách, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác quản lý và sử dụng đất đai còn có một số tồn tại, thiếu sót, vi phạm.

Cụ thể, công tác lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của cấp huyện như: TP. Buôn Ma Thuột, huyện M’Drắc, huyện Buôn Đôn, huyện Ea Súp, huyện Ea H’leo chưa sát với tình hình phát triển kinh tế xã hội của địa phương, một số chỉ tiêu được phê duyệt và thực tế thực hiện chưa đạt yêu cầu so với chỉ tiêu kế hoạch được duyệt, nhiều chỉ tiêu đạt với tỷ lệ quá thấp.

Bên cạnh đó, từ năm 2014 đến năm 2020 giá đất trên thị trường có nhiều biến động, theo hướng tăng, nhưng UBND tỉnh Đăk Lăk chưa kịp thời ban hành Quyết định điều chỉnh Bảng giá đất theo quy định tại khoản 1 Điều 14 Nghị định số 44/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ để làm căn cứ xác định giá đất, khi nhà nước thu hồi, đền bù giải phóng mặt bằng, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất tại một số địa bàn làm giảm nguồn thu ngân sách nhà nước.

Tại một số huyện, thành phố, thị xã công tác đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đăng ký biến động đất đai vẫn còn sai sót, thời gian giải quyết để kéo dài, gây bức xúc cho dân; quản lý hồ sơ địa chính còn chưa chặt chẽ, chưa thực hiện cập nhật, chỉnh lý biến động trên các sổ mục kê, sổ địa chính và bản đồ địa chính kịp thời, đúng quy định; còn có tình trạng cho phép một số hộ chuyển mục đích sử dụng đất với diện tích từ đất phi nông nghiệp sang đất ở vượt hạn mức.

Cùng với đó, TP Buôn Ma Thuột tạo điều kiện cho các hộ dân hiến đất mở đường nội bộ trong phần đất đang quản lý sau đó tách thửa xin chuyển mục đích sang đất ở chuyển nhượng thu lợi trái phép; giao đất cho 6 hộ tại TP Buôn Ma Thuột xác định giá trị tiền sử dụng đất không đúng quy định của Luật Đất đai năm 2013, làm thất thu ngân sách theo ước tính hơn 2,4 tỷ đồng

Ngoài ra, tình trạng lấn chiếm xây dựng dựng nhà trái phép đất nông nghiệp, đất của các công ty nông lâm nghiệp còn diễn ra trên diện rộng và ngày càng phức tạp, thời gian dài nhưng không được các cơ quan quản lý nhà nước, các cấp chính quyền địa phương và doanh nghiệp xử lý dứt điểm theo quy định hiện hành dẫn đến hệ lụy sau này khó giải quyết, tiềm ẩn phát sinh các điểm nóng về khiếu kiện đông người, đặc biệt là tại 7 đơn vị thành viên trực thuộc Tổng Công ty Cà phê Việt Nam trên địa bàn huyện Cư Kuin...

Cũng theo kết luận Thanh tra Chính phủ, công tác quản lý các dự án đầu tư ngoài ngân sách còn nhiều bất cập. Đối với các dự án có sử dụng đất, việc UBND tỉnh Đắk Lắk chủ yếu áp dụng hình thức để lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức quyết định chủ trương đầu tư không thông qua đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư hoặc qua đấu giá quyền thuê đất với lý do địa bàn ưu đãi đầu tư đã được Kiểm toán Nhà nước kết luận, Thanh tra Chính phủ không kết luận lại, nhưng qua thanh tra thấy việc áp dụng hình thức trên cho hầu hết tất cả dự án đầu tư trên địa bàn là không phù hợp thực tế, giảm nguồn thu ngân sách.

Bên cạnh đó, Dự án nhà ở thương mại (tại Khối 7, phường Tân Lợi, TP. Buôn Ma Thuộc, tỉnh Đăk Lăk) và Dự án Nhà ở xã hội khu tập thể Công ty cổ phần vận tải ô tô Đắk Lắk cũng bị “gọi tên”.

Qua đó, 2 dự án này đã để xảy ra vi phạm về đất đai, xây dựng nghiêm trọng, diễn ra thời gian dài, báo chí nêu, gây bức xúc dư luận nhưng việc xử lý chưa dứt điểm, chưa cương quyết áp dụng các biện pháp ngăn chặn các hành vi vi phạm theo quy định tại Điều 107 Luật Xây dựng 2014.

Đối với Dự án trồng cây nông nghiệp, cây dược liệu và khoanh nuôi quản lý bảo vệ rừng và Dự án nhà máy điện mặt trời kết hợp với Nông nghiệp Long Thành Đắk Lắk tại xã Ia Lốp, huyện Ea Súp; qua kiểm tra, xác minh thấy việc phê duyệt quy hoạch, chủ trương đầu tư, tổ chức thực hiện, gia hạn dự án thấy có nhiều bất cập.

Mặt khác trong vùng dự án có 89,72 ha rừng tự nhiên khoanh nuôi và bảo vệ đã được Đoàn Kinh tế Quốc phòng 737 thuộc Bộ Tư lệnh Quân khu 5 (trước đây là Binh đoàn 16) giao cho UBND huyện Ea Súp quản lý cần được kiểm tra, kiểm kê lại nếu không còn đủ diện tích cần phải được xử lý theo Luật Bảo vệ và Phát triển rừng.

Đối với các công trình điện mặt trời mái nhà lắp đặt trên trang trại, Giám đốc Công ty Điện lực Đắk Lắk và các cấp chính quyền địa phương đã buông lỏng quản lý để người dân lách luật xây dựng công trình điện mặt trời lắp đặt trên trang trại đất nông nghiệp vi phạm pháp luật về đất đai, xây dựng và đây là nguyên nhân dẫn đến quá tải cho hệ thống điện quốc gia, hiện phải giảm áp, gây lãng phí nguồn lực xã hội.

“Liên quan đến tình trạng để các doanh nghiệp xây dựng công trình điện mặt trời trái phép trên trang trại đất nông nghiệp trên địa bàn còn có trách nhiệm của Tổng công ty Điện lực Miền Trung và trực tiếp là Giám đốc Công ty Điện lực Đắk Lắk”, Thanh tra Chính phủ chỉ ra.

Cùng với đó, tại Dự án Đầu tư phát triển chăn nuôi đại gia súc hướng thịt tại Thôn 8, xã Ea Lại, huyện M'Drắk, việc UBND tỉnh chủ trương tạm ứng số tiền hơn 55 tỷ đồng ngân sách để hỗ trợ chủ đầu tư đền bù, giải phóng mặt bằng đến nay nhà đầu tư chưa thống nhất hoàn trả, dẫn đến nguy cơ mất tiền ngân sách nhà nước.

Trong công tác quản lý rừng tự nhiên, chủ đầu tư có trách nhiệm quản lý, bảo vệ 71,5 ha rừng tự nhiên, nhưng hiện nay chỉ còn lại 20,27 ha, suy giảm 51,23 ha so với diện tích ban đầu nhưng UBND tỉnh chưa làm rõ trách nhiệm và có biện pháp xử lý.

Qua đó, Kết luận Thanh tra Chính phủ chỉ ra trách nhiệm chính để xảy ra các sai phạm, vi phạm về quản lý sử dụng đất đai và các dự án đầu tư ngoài ngân sách thuộc về Chủ tịch UBND tỉnh, Phó Chủ tịch UBND phụ trách lĩnh vực; Giám đốc các Sở (Sở Kế hoạch và Đầu tư, Xây dựng, Tài nguyên và Môi trường, Công Thương, Tài chính, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Cục trưởng Cục Thuế, Chủ tịch các huyện, thị xã, thành phố, các chủ đầu tư…).

Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ yêu cầu Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk, căn cứ kết quả thanh tra, tiến hành kiểm điểm nghiêm túc trách nhiệm của UBND tỉnh và các cá nhân về những thiếu sót, tồn tại, vi phạm có liên quan đến trách nhiệm quản lý, điều hành được nêu tại kết luận thanh tra. Tập trung giải quyết, chấn chỉnh, khắc phục các vi phạm, khuyết điểm, tồn tại.