- Báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ của Bộ Tài chính cho biết, ước giải ngân từ đầu năm đến ngày 31/01/2024 là 16.934,3 tỷ đồng, đạt 2,46% kế hoạch (đạt 2,58% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao) (cùng kỳ năm 2022 đạt 1,72% kế hoạch và đạt 1,81% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao).

Theo đó, đối với tổng kế hoạch giao năm 2024 (kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, kế hoạch vốn cân đối địa phương giao tăng): 688.496 tỷ đồng. Cụ thể: Thủ tướng Chính phủ giao cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương là 657.349 tỷ đồng (bao gồm: vốn ngân sách trung ương (NSTW) là 225.000 tỷ đồng, vốn ngân sách địa phương (NSĐP) là 432.349 tỷ đồng); Các địa phương giao tăng so với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao (theo số liệu cập nhật đến thời điểm báo cáo) là 31.147 tỷ đồng.

Đối với kế hoạch vốn đã triển khai phân bổ là 657.799,2 tỷ đồng, đạt 100,07% kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ đã giao (657.348,9 tỷ đồng). Trong đó, các địa phương giao tăng so với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao là 31.147 tỷ đồng. 

Có 20/44 bộ, cơ quan trung ương và 39/63 địa phương chưa phân bổ hoặc phân bổ chưa hết kế hoạch vốn đã được Thủ tướng Chính phủ giao. Tổng số vốn chưa phân bổ chi tiết là 30.536,9 tỷ đồng, chiếm 4,65% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, trong đó: vốn NSTW là 12.465,7 tỷ đồng (gồm 10.488 tỷ đồng thuộc nguồn vốn NSTW trong nước và 2.138 tỷ đồng thuộc nguồn vốn NSTW nước ngoài), vốn cân đối NSĐP là 18.071,2 tỷ đồng.

Công tác phân bổ vẫn còn một số điểm cần cải thiện

Kiểm tra công tác phân bổ vốn, Bộ Tài chính cho rằng việc phân bổ cơ bản đáp ứng các tiêu chí về ưu tiên theo quy định, trong đó đã ưu tiên phân bổ cho các dự án hoàn thành, các dự án chuyển tiếp theo tiến độ, các dự án quan trọng quốc gia, dự án trọng điểm, có ý nghĩa lớn. Tuy nhiên, công tác phân bổ chi tiết của các bộ ngành, địa phương vẫn còn một số điểm cần cải thiện. Trong đó:

Các địa phương vẫn chưa phân bổ hết nguồn vốn NSTƯ bố trí cho các dự án quan trọng quốc gia, dự án trọng điểm, dự án đường cao tốc, dự án kết nối, có tác động liên vùng có ý nghĩa thúc đẩy sự phát triển kinh tế-xã hội nhanh, bền vững, đạt 48.756/49.211 tỷ đồng.

Tại một số bộ ngành còn tình trạng giao vốn cho các chủ đầu tư không trực thuộc bộ. Đối với nội dung này, Bộ Tài chính đã có công văn gửi các bộ trên yêu cầu làm việc với Bộ KH&ĐT, Bộ Xây dựng để làm rõ cơ sở pháp lý, sự phù hợp với các quy định của pháp luật hiện hành trong việc giao nhiệm vụ chủ đầu tư cho đơn vị không trực thuộc Bộ.

Đối với nguồn vốn NSTƯ trong nước tại các bộ, ngành vẫn còn diễn ra tình trạng “vốn chờ dự án”, chưa đảm bảo việc hoàn thiện thủ tục đầu tư để phân bổ kế hoạch trước ngày 31/12/2023.

Đối với nguồn vốn NSTW nước ngoài tại một số bộ có Hiệp dịnh vay dự kiến sẽ kết thúc vào năm 2024 hhoặc được Thủ tướng phê duyệt kéo dài thời gian bố trí vốn, Bộ Tài chính đã đề nghị cá bộ rà soát, ưu tiên bố trí kế hoạch năm 2024 cho các dự án trên, nghiêm túc tuân thủ tiến độ đầu tư đã được phê duyệt, đặc biệt với các dự án đã quá chậm trễ, tránh gây ảnh hưởng xấu tới tín nhiệm quốc tế của Việt Nam.

Đặc biệt, Bộ Tài chính cho rằng, kỷ luật, kỷ cương về chấp hành pháp luật về NSNN còn chưa được đề cao khi nhiều trường hợp các bộ ngành bố trí vốn cho các dự án khởi công mới khi chưa ưu tiên cho các dự án hoàn thành, chuyển tiếp; thời gian gửi, thể thức và nội dung các công văn gửi Bộ Tài chính còn chậm và chưa chính xác. Nhiều trường hợp, các bộ, ngành địa phương phân bổ vượt tổng mức đầu tư hoặc kế hoạch đầu tư công trung hạn còn lại được phân bổ “Thực trạng trên cho thấy vẫn còn tồn tại sự chưa quyết liệt trong chỉ đạo và triển khai, thiếu sát sao trong quản lý và kiểm soát các dự án là một nguyên nhân chính gây ảnh hưởng tới tiến độ thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn hàng năm”, báo cáo của Bộ Tài chính nêu rõ.

Để đẩy nhanh quá trình phân bổ vốn và giải ngân vốn đầu tư công Bộ Tài chính kiến nghị: Đối với Bộ Kế hoạch và Đầu tư: Thực hiện quy định tại Quyết định số 1603/QĐ-TTg ngày 11/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ, đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương báo cáo cấp có thẩm quyền phương án xử lý đối với kế hoạch đầu tư vốn ngân sách trung ương năm 2024 của các bộ, cơ quan trung ương và địa phương tính đến trước ngày 31/12/2023 chưa phân bổ chi tiết cho các nhiệm vụ, dự án.

Đối với các bộ, cơ quan trung ương và địa phương: Bộ Tài chính kiến nghị Thủ tướng yêu cầu các bộ, cơ quan trung ương và địa phương chủ động xây dựng kế hoạch triển khai, tiến độ giải ngân cho từng dự án, kịp thời chỉ đạo xử lý các khó khăn vướng mắc phát sinh, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án, phấn đấu giải ngân trên 95% kế hoạch được giao theo đúng chỉ đạo tại Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 05/01/2024 của Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán NSNN năm 2024.

Đồng thời, ngày 23/01/2024, Bộ Kế hoạch và Đầu tư có công văn số 606/BKHĐT-TH gửi các bộ, cơ quan trung ương và địa phương về việc kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước cho Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Đề nghị các bộ, cơ quan trung ương và địa phương chỉ đạo các chủ đầu tư khẩn trương phối hợp với Kho bạc Nhà nước nơi giao dịch làm thủ tục chuyển nguồn số vốn được phép kéo dài của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Trình tự giải ngân, quyết toán nguồn vốn chi ngân sách nhà nước của các dự án thuộc Chương trình theo quy định tại Nghị định số 99/2021/NĐ-CP ngày 11/11/2021 của Chính phủ; Khẩn trương triển khai công văn số 405/BTC-ĐT ngày 11/01/2024 của Bộ Tài chính về việc đôn đốc phân bổ, nhập dự toán và giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công nguồn NSNN năm 2024.

Bên cạnh đó, phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính báo cáo phương án xử lý cụ thể đối với kế hoạch đầu tư vốn NSTW năm 2024 tính đến trước ngày 31/12/2023 chưa phân bổ chi tiết cho các nhiệm vụ, dự án.

Yến Nhi