- Bộ Tài chính đề nghị bổ sung “hộp nhựa xốp đóng gói, chứa đựng thực phẩm” vào đối tượng chịu thuế bảo vệ môi trường.

Tại Dự thảo Chương trình xây dựng Luật, Pháp lệnh năm 2024, điều chỉnh  năm 2023 đang được Bộ Tư pháp thẩm định, Bộ Tài chính cho biết, Luật thuế BVMT quy định khái niệm, tên gọi túi ni lông gây ô nhiễm môi trường chưa thống nhất với pháp luật về BVMT.

Mặt khác, theo quy định tại khoản 3 Điều 64 Nghị định số 08/2022/NĐ-CP thì bao bì nhựa khó phân hủy sinh học gồm túi ni lông khó phân hủy sinh học và hộp nhựa xốp đóng gói, chứa đựng thực phẩm.

Trong khi đó, Luật thuế BVMT hiện hành quy định đánh thuế đối với túi ni lông, mà chưa quy định đánh thuế đối với hộp nhựa xốp đóng gói, chứa đựng thực phẩm.

Theo Bộ Tài chính, hiện nay, sản phẩm hộp nhựa xốp đóng gói, chứa đựng thực phẩm đang được sử dụng rất rộng rãi. Loại vật dụng này được các cơ sở chế biến thực phẩm, các nhà hàng kinh doanh ăn uống ưa chuộng vì ngoài việc sử dụng tiện lợi, nhẹ thì loại sản phẩm này có giá thành rất rẻ.

Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo việc sử dụng hộp nhựa xốp để đựng thực phẩm ẩn chứa rất nhiều nguy cơ tổn hại sức khỏe và môi trường.

Cũng giống như túi ni lông, các sản phẩm hộp nhựa xốp rất khó phân hủy và thường mất rất nhiều thời gian trong việc phân hủy ngoài môi trường (thường phải mất từ 400-1.000 năm).

Mặc dù, hiện nay, Nhà nước đã triển khai thực hiện nhiều giải pháp để hạn chế việc sử dụng hộp nhựa xốp nhưng do giá thành rẻ, cộng thêm thói quen sử dụng và vứt bỏ rác thải sinh hoạt của người dân Việt Nam vẫn còn tương đối mất kiểm soát nên tình trạng sử dụng và xả thải hộp nhựa xốp vẫn tràn lan.

Bộ Tài chính cũng dẫn chứng kinh nghiệm các nước cho thấy. nhiều nước đã bắt đầu đánh thuế đối với bao bì nhựa như: Anh (từ tháng 4/2022, Chính phủ Anh đã đánh thuế đối với bao bì nhựa);

Tại Ý (Luật thuế đối với bao bì nhựa được thông qua vào năm 2020, tuy nhiên vẫn chưa chính thức có hiệu lực sau nhiều lần bị trì hoãn do ảnh hưởng của dịch Covid-19. Dự kiến dự luật này sẽ có hiệu lực vào đầu năm 2023.

Đối tượng chịu thuế bao gồm các sản phẩm nhựa sử dụng một lần, hộp nhựa đựng thức ăn được làm từ polyethylene, bao bì được làm từ nhựa EPS và nắp nhựa. Các loại sản phẩm được làm từ nhựa tái chế, bao bì nhựa sử dụng cho thuốc men, thiết bị y tế được miễn thuế);

Tại Tây Ban Nha (Luật thuế đối với bao bì nhựa không thể tái sử dụng sẽ có hiệu từ ngày 01/01/2023), đối tượng chịu thuế bao gồm bao bì nhựa không thể tái chế, nhựa bán thành phẩm được dùng để sản xuất bao bì nhựa không thể tái chế. Các loại sản phẩm được sử dụng trong lĩnh vực y tế, các doanh nghiệp nhỏ nhập khẩu bao bì nhựa không thể tái sử dụng được miễn thuế. Mục tiêu chính của dự luật mới là giảm thiểu việc sử dụng cốc và chai nhựa trong các nhà hàng đồ ăn nhanh và bán đồ ăn mang về).

“Qua tổng hợp ý kiến của các Bộ ngành, địa phương cho thấy nhiều ý kiến đề nghị đánh thuế BVMT đối với tất cả các loại túi ni lông.” – Bộ Tài chính cho hay.

Để phù hợp với pháp luật về BVMT, đảm bảo việc hạn chế việc sản xuất và sử dụng các sản phẩm, hàng hóa khi sử dụng gây ô nhiễm môi trường; đảm bảo bao quát các trường hợp phát sinh trên thực tế, đảm bảo tính công bằng, đúng nguyên tắc thu thuế BVMT đối với hàng hóa khi sử dụng gây ô nhiễm môi trường (không phân biệt theo mục đích sử dụng), phù hợp với mục tiêu cải cách chính sách thuế BVMT theo hướng mở rộng đối tượng chịu thuế tại Chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2030, góp phần tăng thu NSNN, Bộ Tài chính đề nghị bổ sung “hộp nhựa xốp đóng gói, chứa đựng thực phẩm” vào đối tượng chịu thuế BVMT và sử dụng cụm từ chung là “bao bì nhựa khó phân hủy sinh học” thay “túi ni lông thuộc diện chịu thuế” để bao quát đối tượng chịu thuế gồm túi ni lông khó phân hủy sinh học, hộp nhựa xốp đóng gói, chứa đựng thực phẩm (bỏ quy định tên gọi, khái niệm túi ni lông thuộc diện chịu thuế BVMT).