- Nhân kỷ niệm 77 năm Quốc khánh (2/9/1945-2/9/2022), từ ngày 1-30/9/2022 tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam, Hà Nội, sẽ diễn ra chuỗi hoạt động tháng Chín này với chủ đề "Vui Tết Độc lập". Qua đó giới thiệu những nét văn hóa, phong tục tập quán của cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam tại “Ngôi nhà chung”. Đồng thời góp phần quảng bá, bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa đặc sắc và tăng cường giao lưu giữa các dân tộc, góp phần thu hút khách du lịch, hình thành điểm đến tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam.

Hoạt động tháng 9 với sự tham gia của hơn 200 đồng bào, nghệ sỹ, diễn viên của 17 dân tộc (Pà Thẻn, Cor, Nùng, Tày, Mông, Dao, Mường, Thái, Khơ Mú, Tà Ôi, Ba Na, Xơ Đăng, Gia Rai, Cơ Tu, Raglai, Ê Đê, Khmer) có sự tham gia của các địa phương hoạt động hàng ngày và phối hợp huy động, cùng sự tham gia của Liên đoàn Xiếc Việt Nam. Huy động khoảng 45 nghệ nhân dân tộc Dao, Pà Thẻn, Mông tỉnh Tuyên Quang trong đó dân tộc Dao: 20 người, dân tộc Pà Thẻn: 15 người, dân tộc Mông: 10 người; 15 người dân tộc Thái tỉnh Sơn La ngày 01,02,03,04/9/2022. Huy động khoảng 20-25 người dân tộc Cor tỉnh Quảng Ngãi ngày 02,03/9/2022. Huy động khoảng 25 nghệ sĩ diễn viên Liên đoàn Xiếc Việt Nam ngày 03,04/9/2022. Mời một số nghệ nhân làng nghề cho chương trình “Trung thu cho em”.

Chuỗi sự kiện tháng Chín này gồm hai nhóm hoạt động theo hai chủ đề "Sắc màu xứ Tuyên" và "Sắc màu Tây Nguyên." Trong đó, chủ đề "Sắc màu xứ Tuyên" nổi bật là "Chợ phiên vùng cao-Sắc màu xứ Tuyên," tái hiện không gian văn hóa đậm sắc màu các dân tộc vùng Đông Bắc với điểm nhấn là không gian văn hóa chợ phiên vùng cao Tuyên Quang, kết hợp giữa các hoạt động xuống chợ, vui chơi gắn với các hoạt động dân ca, dân vũ, trò chơi dân gian, thưởng thức ẩm thực, giới thiệu mua bán sản vật với sắc màu của dân tộc Mông, Dao, Tày, Thái...

Tạo điểm nhấn trang trí không gian chụp ảnh gắn với những cảnh sắc ấn tượng của Tuyên Quang. Không gian chợ với 50 gian hàng và khu vực nhà dân tộc Phù Lá bao gồm 33 gian hàng tại khu vực Chợ vùng cao: Điểm nhấn không gian hoạt động tại chợ là sắc màu văn hóa Tuyên Quang: Khoảng 15-20 gian hàng giới thiệu sản vật địa phương, các sản phẩm OCOP, ẩm thực truyền thống của các dân tộc Tuyên Quang: Thắng cố, mèn mén, rượu ngô, rau củ quả, lạp sườn, thịt trâu treo gác bếp...với hoạt động giới thiệu nghề truyền thống dệt thổ cẩm, thêu hoa văn trên vải, nấu rượu ngô, nấu thắng cố mèn mén..,10 gian hàng của tỉnh Sơn La và một không gian đậm sắc màu do chính các chủ thể văn hóa thực hiện.

Với Nhóm hoạt động: “Sắc màu Tây Nguyên” sẽ có hoạt động tái hiện Lễ ăn trâu của dân tộc Cor, tỉnh Quảng Ngãi: Lễ ăn trâu của đồng bào Cor gọi là xa ố kpiêu, đây là lễ hội lớn mang đậm bản sắc văn hoá Cor được tổ chức trong nhiều ngày với các giai đoạn khác nhau. Người Cor tổ chức lễ ăn trâu khi làm ăn khấm khá được mùa, mừng nhà mới hoặc di dời làng đến nơi ở mới hay khi làng có nhiều người ốm đau dịch bệnh mục đích để cảm tạ thần linh và cầu bình an, sung túc. Trong lễ hội ăn trâu, văn hoá cổ truyền như nghệ thuật diễn xướng với chiêng và múa nhảy múa, hát cà lu, nghệ thuật ẩm thực, lễ thức dân gian...hết sức phong phú được phô diễn, lan toả để củng cố mối quan hệ cộng đồng. Và đặc biệt, phải có dựng cây nêu, cây nêu là tâm điểm của lễ hội và là một nét văn hoá rất đặc sắc của đồng bào Cor.

Nhóm hoạt động "Sắc màu Tây Nguyên" còn trình diễn nghệ thuật đấu chiêng của dân tộc Cor: Nghệ thuật đấu chiêng là một trong những sinh hoạ độc đáo của người Cor. Người ta sử dụng hai chiêng (gọi là chiêng chồng và chiêng vợ, được chế tác bằng đồng) và một trống (có dạng hình trụ tròn, căng mặt bằng da) để giữ nhịp và làm trọng tài cho hai chiêng đấu tài nghệ với nhau. Mỗi chiêng chỉ có 1 âm. Muốn thể hiện tiết mục đánh chiêng, múa cà đáo phải có 3 nam và 8 nữ. Nam sử dụng hai chiêng và một trống. Mở đầu tiết tấu đấu chiêng, tiếng trống và tiếng chiêng hoà quyện chậm rãi, sau đó tăng dần tốc độ và càng về sau càng thúc giục, dồn dập hơn. Người đánh chiêng luôn thể hiện rõ tài năng ứng tác của mình, biết kết hợp các thể loại nhuần nhuyễn mới tạo được âm thanh lúc trầm hùng, vui nhộn hay khoan thai... Thông qua tiếng chiêng, cách trình diễn đấu chiêng, người Cor bày tỏ lòng thành kính biết ơn đối với thần linh, cầu nguyện cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.

Ngoài ra, khách tham quan còn được thưởng thức chương trình biểu diễn nghệ thuật của Liên đoàn Xiếc Việt Nam với các tiết mục xiếc đặc sắc như: Xiếc thú, ảo thuật, hề xiếc, tung hứng, lắc vòng, uốn dẻo… nhằm mang tới tiếng cười và những phút giây thoải mái cho du khách, đặc biệt là các em thiếu niên nhi đồng tới tham quan tại “Ngôi nhà chung” nhân dịp Quốc khánh.

Chương trình “Trung Thu cho em” giới thiệu trình diễn và tương tác nghề thủ công truyền thống “Em tập làm nghệ nhân” như làm đèn ông sao, làm trống, làm mặt nạ, nặn tò he; Tổ chức các hoạt động “Trung Thu cho em” qua các trò chơi truyền thống: Ô ăn quan, đánh chắt chơi chuyền, nhảy bao bố, bịt mắt đánh trống…; Trưng bày khoảng 20 bức ảnh về thế giới trong trẻo của tuổi thơ qua góc nhìn của các nhà nhiếp ảnh Nguyễn Phú Đức, Phạm Quốc Dũng…với chủ đề “Ký ức tuổi thơ”; Mời thêm các nghệ nhân làm chuồn chuồn tre, nghệ nhân nặn tò he, nghệ nhân viết thư pháp.

Bên cạnh đó là các hoạt động hoạt động hàng ngày, cuối tuần của 13 cộng đồng dân tộc, chương trình du lịch trải nghiệm, giới thiệu làm bánh, gói bánh phục vụ du khách, trò chơi dân gian; hoạt động cầu an, chúc phúc tại các không gian tâm linh chùa Khmer, tháp Chăm... nhằm giới thiệu nét văn hóa, phong tục tập quán của đồng bào, cùng các hoạt động trải nghiệm tại “Ngôi nhà chung” của cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam.

P.V