- Công nghệ 5G và hệ sinh thái 5G mặc dù đã được nhắc tới nhiều trong thời gian gần đây nhưng ngay cả những nước phát triển nhất về viễn thông trên thế giới vẫn đang ở trong giai đoạn đầu của quá trình thương mại hóa 5G.

Năm 2023 là thời điểm cho sự chuyển sang phát triển mạng 5G

Các nước có tốc độ phát triển 5G nhanh nhất trong năm 2022 đều bỏ ra một nguồn kinh phí lớn nhằm mở rộng vùng phủ sóng 5G. Một số nước có mức đầu tư cho triển khai 5G rất lớn như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Hoa Kỳ, Tây Ban Nha…

Tuy nhiên chưa có nước nào đạt được vùng phủ sóng 5G tuyệt đối cho toàn bộ dân số. Chẳng hạn như Nhật Bản đặt mục tiêu phát triển mạng 5G, đến năm 2025 xây dựng mạng 5G phủ sóng 97% dân số Nhật Bản (tương đương 300.000 trạm phát 5G), xây dựng mạng 5G phủ sóng 99% dân số Nhật Bản (tương đương đến 600.000 trạm gốc) vào năm 2030.

Theo báo cáo của Ericsson trong năm 2022, 30% dân số thế giới đã được phủ sóng 5G và dự kiến đến năm 2028 con số này là 85%. Nhiều nhà mạng hiện đang triển khai kiến trúc 5G NSA trong giai đoạn ban đầu và có kế hoạch dịch chuyển sang kiến trúc 5G SA khi có nhu cầu tăng cao trong trải nghiệm của người dùng.

Sự phát triển thuê bao 4G đã đạt mức ngưỡng cao nhất vào cuối năm 2022 và bắt đầu suy giảm trong giai đoạn tới để chuyển dần sang thuê bao 5G. Số lượng thuê bao 2G/3G tiếp tục suy giảm. Điều này cho thấy năm 2023 là thời điểm cho sự chuyển sang phát triển mạng 5G.

Đa số các nước sẽ lựa chọn áp dụng công nghệ Mạng truy nhập vô tuyến mở (Open Ran). Công nghệ này giúp giảm 30% chi phí đầu tư nên nâng cao năng lực cạnh tranh. Để sớm phổ biến 5G cần phải xây dựng một hệ sinh thái ứng dụng 5G trưởng thành từ tần số thấp đến tần số cao.

Những chính sách của Bộ Thông tin và Truyền thông để thương mại hóa 5G thành công

Theo ông Nguyễn Phong Nhã, Phó Cục trưởng Cục Viễn thông, Bộ Thông tin và Truyền thông, so với các thế hệ mạng 3G, 4G trước đây, 5G được thiết kế để tạo ra một nền tảng thuận lợi giúp thúc đẩy đổi mới và phát triển nhiều ngành, lĩnh vực khác nhau như giải trí, giao thông vận tải, sản xuất công nghiệp, chăm sóc sức khỏe, giáo dục, năng lượng, nông nghiệp, thành phố thông minh… Do đó, cả cơ quan quản lý, các nhà mạng, nhà cung cấp giải pháp cần quan tâm, hợp tác mãnh mẽ để xác định các ứng dụng tiềm năng cùng với các mô hình kinh doanh trên cơ sở hạ tầng và dịch vụ mạng 5G cho giai đoạn đầu và dài hạn của quá trình phát triển 5G.

ITU đã đưa ra khuyến nghị về ba trường hợp sử dụng chính sẽ được xem xét trước khi thảo luận về các ứng dụng trong một số ngành khi ứng dụng công nghệ 5G gồm: Băng thông rộng di động nâng cao (eMBB); Giao tiếp kiểu máy khối lượng lớn (mMTC); Truyền thông có độ trễ thấp siêu đáng tin cậy (URLLC).

Từ khuyến nghị này và 08 ngành, lĩnh vực trọng điểm  để phát triển kinh tế số và xã hội số toàn diện theo Chiến lược quốc gia phát triển kinh tế số và xã hội số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 (Quyết định số 411/QĐ-TTg ngày 31/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ), một số phương hướng cụ thể đã được Bộ TT&TT xây dựng.

Thứ nhất, quá trình ứng dụng 5G là quá trình thúc đẩy chuyển đổi số toàn xã hội và mở rộng nền kinh tế số. Ở Việt Nam có rất nhiều ngành, lĩnh vực mức độ chuyển đổi số và giai đoạn phát triển của mỗi ngành, mỗi doanh nghiệp là khác nhau, nhu cầu rất khác nhau, và tính cá thể hóa càng khác nhau. Vì vậy, Bộ TT&TT đề nghị các nhà mạng, nhà cung cấp giải pháp cần chủ động tìm hiểu nhu cầu của từng ngành, lĩnh vực để việc phát triển các ứng dụng 5G kết hợp chặt chẽ với đặc điểm và nhu cầu phát triển của ngành, lĩnh vực, dần dần hướng vào một số ngành trọng điểm có nhu cầu ứng dụng 5G đen lại hiệu quả tốt; sau đó sẽ được quảng bá, giới thiệu rồi từng bước nhân rộng sang các ngành, lĩnh vực khác.

Thứ hai, việc các địa phương và doanh nghiệp sử dụng mạnh mẽ 5G cũng như các mô hình công nghệ mới sẽ giúp thay đổi mô hình sản xuất kinh doanh, nâng cao năng suất đảm bảo mục tiêu phát triển bền vững. Do đó, các bộ, ngành, địa phương, hiệp hội cần tăng cường phối hợp với các nhà mạng, nhà cung cấp giải pháp để nghiên cứu, xây dựng các ứng dụng 5G phù hợp,có kết hợp các đặc điểm, lợi thế của vùng, ngành, lĩnh vực của mình và đẩy nhanh triển khai các ứng dụng 5G đó vào thực tế.

Thứ ba, hệ thống tiêu chuẩn ứng dụng 5G đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ, thúc đẩy việc nhân rộng và quảng bá các ứng dụng 5G trên quy mô lớn. Do đó, các bộ, ngành, hiệp hội cần phối hợp với các nhà mạng, nhà cung cấp giải pháp để nghiên cứu, xây dựng hệ thống tiêu chuẩn ứng dụng tích hợp 5G trong các ngành, lĩnh vực chính như tiêu chuẩn chung cơ bản, tiêu chuẩn thiết bị tích hợp và tiêu chuẩn ứng dụng công nghệ mới vào 5G như AI, Big Data, IoT,....

Thứ tư, hệ sinh thái 5G không phải chỉ có mạng di động 5G mà còn liên quan đến nhiều công nghệ khác nhau như IoT, Cloud, Big Data, AI,… do đó nếu mỗi doanh nghiệp đi theo cách riêng của mình, kết quả sẽ tạo ra một số lượng lớn các ứng dụng khác nhau, không thể hình thành lợi thế theo quy mô kinh doanh và không thể giảm chi phí R&D. Vì vậy, trong thời gian tới chúng ta cần chung tay xây dựng quan hệ đối tác, hợp tác mạnh mẽ giữa các bên liên quan trong hệ sinh thái Use-case 5G (Nhà mạng viễn thông, Nhà cung cấp giải pháp và Nhà sản xuất thiết bị) để nhanh chóng giải quyết nhu cầu của người dân và doanh nghiệp.

Phạm Lê