Tân Cổ học tinh hoa: Dùng chó và dùng người

14:51, 21/03/2017
|

(VnMedia) - Theo sách Cổ học tinh hoa, ngày xưa có chuyện rằng: Một người có tài xem tướng chó, được một đại gia nhờ tìm mua giúp một con chó săn. Ít hôm anh ta mang đến cho đại gia một con chó và bảo rằng: Đây là con chó săn cực tốt, rất hiếm trong thiên hạ. Đại gia mừng lắm và thưởng cho rất hậu.

Một thời gian sau, vị đại gia nọ đến và trách người chọn chó cho mình: Ông lừa tôi, nói hay vậy mà con chó ấy chẳng chịu săn bắt gì cả. Suốt ngày nó nằm ngáp dài, chuột chạy cả đàn qua trước mắt mà nó chẳng bắt một con nào cả.

Người chọn chó kêu lên: Trời ơi, tôi tưởng ngài cần chó săn tốt để săn hưou, nai hay cầy, cáo gì gì thì tôi mới công phu mà kiếm cho ngài con chó quý hiếm như thế chứ. Chó này không phải chó săn tầm thường. Nó chỉ săn thú lớn thôi, không thích bắt chuột đâu.

Đại gia nói: Tôi chỉ cần chó bắt chuột thôi, ông làm thế nào cho nó chịu bắt chuột cho tôi là được. Người chọn chó suy nghĩ một lát rồi bảo: Con chó này không chịu bắt chuột vì nó còn hy vọng được đi bắt hươu, nai… Bây giờ ông về chặt một chân của nó đi. Nó hết hy vọng săn được thú lớn thì sẽ chịu bắt chuột đấy.

Đại gia nghe lời, về chặt đi một chân của con chó ấy. Quả nhiên một thời gian sau, nó đã chăm chỉ bắt hết chuột cho đại gia.

Thời nay, ở một gia đình nọ, có ông chồng vốn là người học hành giỏi giang, đạo đức trong sáng, văn võ kiêm toàn, trên thông thiên văn, dưới tường địa lý; từ khoa học tự nhiên, lý luận chính trị xã hội đến văn hóa nghệ thuật, triết học, tôn giáo, tâm linh, nho y lý số, đông tây kim cổ... hay chuyện kinh bang tế thế, hỏi cái gì cũng nói thông vanh vách. Anh ta nuôi chí lớn, chỉ mong có ngày giúp dân, giúp nước mà lập được công lao làm vẻ vang cho gia tộc. Vì chỉ thích bàn mưu tính kế làm việc lớn nhưng việc lớn lại chẳng được giao, còn việc nhỏ thì lại không chịu làm, nên ở đâu anh ta cũng không làm nên cơm cháo gì cả.

Ảnh minh họa
Ảnh minh họa

 

Vợ anh ta thấy chồng mình thông minh mà lại vô dụng như thế thì buồn lắm. Biết tôi là người có chuyên môn về (TCCB) phép dùng người, mới nhờ người dẫn đến xin gặp và hỏi rằng: Thầy có cách gì để nhà em chấp nhận chịu làm việc nhỏ mà đỡ đần cho vợ con ít nhiều được không? Tôi mới kể câu chuyện trên cho chị ta nghe rồi bảo: Vì anh ấy vẫn còn hy vọng có ngày gặp được minh chúa để vẫy vùng chí lớn, mong đem tài đức mà cống hiến cho non sông, lập nên công lao mà ghi tên vào sử sách, cho nên mới thế. Bây giờ muốn anh ấy chăm làm việc nhỏ thì chỉ có cách làm cho anh ấy bớt tài, giảm đức, suy sức, đần trí đi. Khi biết mình không thể nào có cơ làm việc lớn được nữa, anh ta sẽ chăm làm việc nhỏ thôi mà.

Chị vợ nghe lời. Từ đó trở đi, thay vì chăm lo sức khỏe cho chồng thì chị lại tiếp tay cho anh ta ăn uống thất thường, rượu chè vô độ, thức đêm ngủ ngày không theo giờ giấc gì cả. Thay vì động viên chồng học tập mở mang tri thức thì chị chỉ khuyến khích chơi điện tử, đánh tổ tôm, chơi đề, xóc đĩa. Đàn sáo côn kiếm thì không cho tập nữa, chỉ cho đeo tai nghe nhạc Kpop, Rock, Rap suốt ngày. Bạn bè thì không cho giao du với trí thức và các nhà khoa học nữa, chỉ cho đàn đúm tụ bạ với bọn trộm cắp, vô học, cờ bạc, nghiện hút, lừa đảo, chơi bời trác táng sa đọa... mà thôi.

Sau một vài năm, mọi người không ai còn nhận ra con người trước đây của anh ta nữa.

Một hôm, anh ta vô tình gặp lại một người bạn học phổ thông, ngày xưa học dốt lắm, chỉ nhờ chép bài của anh ta mới được lên lớp, nay đã là một quan chức hàng tỉnh. Trò chuyện một hồi, người bạn cũ thương hại bảo: Ngày xưa đi học thì tôi phải nghe ông, nhưng giờ thì ông nên nghe tôi. Ông nên thức thời, được làm gì thì cố mà làm cái ấy cho vợ con đỡ khổ, đừng mơ cống hiến cho quốc gia với nhân loại làm gì nữa ông ạ. Ông hãy nhìn lại ông xem, ông không có tài giỏi đức độ gì đâu mà cứ ngưỡng thiên, ngưỡng địa mãi như thế. Ông nên vào cơ quan tôi mà làm quân cho tôi đi, không thì vô dụng cả đời đấy.

Anh ta như bị dội gáo nước lạnh, bỗng tỉnh cả người. Từ đó trở đi trở nên chăm chỉ làm lụng hẳn. Hàng ngày đến cơ quan từ sáng sớm, quét nhà, rửa chén pha trà cho thủ trưởng, sắp xếp giấy tờ, photo đánh máy, chuyển phát công văn, đi mua thức ăn cho vợ sếp, đi mua quà cho con sếp, đi mua thuốc cho bố mẹ sếp…, đi lấy văn phòng phẩm, làm đủ mọi thứ việc loăng quăng…. Trong cơ quan có ai sai gì cũng chịu khó làm chẳng nề hà gì cả. Về đến nhà thì giặt giũ quần áo, nấu cơm rửa bát, quét nhà dọn cơm, tranh thủ đi giao hàng, gãi lưng bóp chân cho vợ, lại còn dậy sớm luộc khoai đem ra hè phố mà bán; buổi tối thì vót tăm, gấp giấy đựng rác… tận dụng mà kiếm thêm tiền, lúc nào cũng luôn chân luôn tay, tuyệt đối không quan tâm gì đến chuyện lớn chính sự hay vận mệnh quốc gia gì nữa. Ở nhà thì vợ con phấn khởi, ở cơ quan thì thủ trưởng hài lòng lắm.

Bẵng đi mấy năm, gần đây, anh ta được lên chức Phó phòng. Vợ anh ta phấn khởi ra mặt, thỉnh thoảng lại mang quà đến tôi biếu để tạ ơn thầy.

Tôi thì “được“ nhận quà, mặt ngoài tỏ ra mừng cho gia đình anh ta, nhưng trong lòng thì buồn bã vô cùng, chỉ thấy tiếc vì bất đắc dĩ mà đã phải xui người ta “chặt chân một con chó săn quý hiếm” như thế. Chợt nghĩ, không biết ngoài “con” này, có còn “con” nào như thế nữa không?

Trần Văn Sỹ


Ý kiến bạn đọc