Việt Nam: Bệnh U lympho ác tính có chiều hướng gia tăng

06:45, 25/03/2015
|
( VnMedia) - Giáo sư Nguyễn Anh Trí, Viện trưởng Viện Huyết học-Truyền máu Trung ương cho biết, bệnh U lympho ác tính là một trong những nhóm bệnh rất phổ biến và đang có chiều hướng gia tăng tại Việt Nam.

Đó là thông tin được Giáo sư Nguyễn Anh Trí đưa ra tại buổi ra mắt chính thức Dự án tăng cường năng lực chẩn đoán và điều trị U lympho ác tính tại Việt Nam tại Hà Nội ngày 24/3.
 

Bệnh U lympho ác tính là cụm từ chung để chỉ các bệnh ung thư có nguồn gốc từ hệ bạch huyết là hệ thống có vai trò bảo vệ cơ thể chống lại bệnh tật và các nhiễm trùng từ bên ngoài. Theo thống kê của Globocan năm 2012, ở nước ta mỗi năm có khoảng gần 2.700 trường hợp mắc mới bệnh U lympho, bệnh nhân có thể ở mọi vùng miền đất nước và thường gặp ở tuổi trung niên.

Trong 10 năm gần đây, việc chẩn đoán và điều trị bệnh U lympho ác tính ở Việt Nam đã có những bước tiến dài và có thể nói là ngang tầm với nhiều nước có nền y học tiên tiến trong khu vực. Trong công tác chẩn đoán bệnh đã triển khai đồng bộ các xét nghiệm về tế bào - tổ chức học, huyết tủy đồ, hóa mô miễn dịch thậm chí là cả sinh học phân tử. Trong công tác điều trị bệnh đã áp dụng các phác đồ điều trị, hóa trị liệu mới nhất, sử dụng các loại thuốc tốt nhất (thuốc điều trị nhắm đích) và đặc biệt phương pháp ghép tế bào gốc là phương pháp hiện đại nhất đã được thực hiện thường xuyên tại Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương và một số bệnh viện khác.

Theo các chuyên gia, nhằm tối ưu hóa kết quả chăm sóc bệnh nhân mắc bệnh trên, Việt Nam cần thêm nhiều bác sỹ có trình độ cao phân bổ rộng khắp nhằm đáp ứng được nhu cầu chẩn đoán và điều trị cho bệnh nhân trên cả nước.

Dự án trên ra đời là cơ sở để thúc đẩy việc đào tạo, trao đổi kinh nghiệm trong lĩnh vực chẩn đoán và điều trị U lympho  đến các bệnh viện tuyến trước, nhằm chăm sóc các bệnh nhân mắc bệnh trên trong toàn bộ hệ thống y tế. Đây là dự án đào tạo tiên phong trong lĩnh vực chẩn đoán và điều trị U lympho ác tính được hình thành dựa trên sự hợp tác của các trung tâm điều trị U lympho  uy tín gồm Viện Huyết học-Truyền máu Trung ương, Bệnh viện Chợ Rẫy và Bệnh viện Ung bướu Thành phố Hồ Chí Minh.

Dự án đã khởi động vào cuối năm 2014 với hai chuyến tập huấn tại các trung tâm quốc tế dành cho các cán bộ chủ chốt. Trong năm 2015 và 2016, nhiều hoạt động tiếp theo của dự án sẽ được đẩy mạnh như: bồi dưỡng nhóm chuyên gia nòng cốt thông qua các khóa đào tạo trong và ngoài nước, tổ chức các khóa đào tạo tại chỗ cho các bệnh viện tuyến trước, thành lập các phòng xét nghiệm tham chiếu, xúc tiến hợp tác quốc tế trong lĩnh vực nghiên cứu.

Giáo sư Trí cho hay, dự án được thực hiện trong ba năm (từ 2014-2016) với nguồn kinh phí hơn 413.000 USD dưới sự tài trợ của Văn phòng đại diện Hoffmann-La Roche tại Việt Nam. Mục tiêu của dự án là giúp bệnh nhân có thể dễ dàng tiếp cận hơn quy trình chẩn đoán và điều trị chuẩn căn bệnh U lympho  ác tính.

Triệu chứng lâm sàng

Hạch to (mang đặc điẻm của hạch ác tính): đây là triệu chứng cơ bản thường gặp nhất
– Vị trí hạch: Hạch to có thể xuất hiện ban đầu ở bất cứ vị trí nào ở ngoại vi hoặc nội tạng ( trung thất, ổ bụng ), nhưng trong phần lớn các trường hợp là từ vùng cổ và thượng đòn.
- Hạch không nóng, không đỏ, không đau, không hoá mủ (trừ khi bị bội nhiễm).
- Hạch lúc đầu nhẵn, có thể đơn độc, về sau thường có xu thế dính với nhau thành chùm, chuỗi, kém di động (do dính vào da và tổ chức dưới da)
- Hạch to nhanh nhưng không đau (giai đoạn muộn có thể đau do chèn ép tuỳ thuộc vào vị trí phát triển của hạch).
- Mật độ chắc.

Sốt: Mỗi lần sốt hạch thường to ra, và sau khi hết sốt hạch có thể nhỏ lại một ít nhưng không nhỏ như ban đầu. Sốt trong bệnh này thường xuất hiện sớm. Tuy nhiên không phải lúc nào sốt cũng điển hình mang tính chất hồi quy như đã miêu tả trên đây.

Ra mồ hôi trộm
: Triệu chứng này tương tự như trong bệnh lao. Mồ hôi ra nhiều về đêm có thể làm ướt đẫm quần áo lót. Ra mồ hôi này không liên quan đến nhiệt độ môi trường hoặc hoạt động thể lực.

 Gầy sút cân : Giảm sút >10% trọng lượng cơ thể trong 6 tháng gần nhất mà không lý giải được là 1 triệu chứng quan trọng để tiên lượng bệnh.

Ngứa:
Thường gặp nhiều hơn trong bệnh Hodgkin, ít trong u lympho ác tính nonHodgkin. Ngứa không đáp ứng với các thuốc kháng Histamin. Cơ chế của ngứa hiện tại chưa giải thích được, một số tác giả cho rằng có thể do tế bào ác tính thâm nhiễm vào tổ chức da.

Các triệu chứng khác

- Lách to: Triệu chứng này gặp trong 3 trường hợp:
U lympho ác tính thể lách (khi chỉ có lách to).
U lympho ác tính có cả hạch to và lách to.
U lympho ác tính ở giai đoạn muộn (lách to sau khi đã có hạch to).

- Gan to: Tỷ lệ gặp ít hơn (20- 25%), thường ít khi to đơn độc mà thường kèm hạch to và /hoặc lách to. 

- Tổn thương da (dầy từng đám, mụn…) có thể gặp nhưng tần suất ít hơn.

-  Đau xương, rối loạn tiêu hoá đôi khi xuất hiện sớm ngay từ đầu (nếu bệnh khởi phát đầu tiên từ đây).

-   Nhiễm khuẩn: thờng gặp vào giai đoạn muộn của bệnh.

- Thiếu máu: Thường là hậu quả sau điều trị hoặc trong giai đoạn muộn khi tế bào xâm lấn tuỷ xương.

- Xuất huyết: Thường ở giai đoạn muộn khi bệnh chuyển lơxemi cấp hoặc là hậu quả sau điều trị

U lympho ác tính ngoài hạch chiếm khoảng 10- 20% tổng số các trường hợp u lympho ác tính: Có thể gặp các thể: U lympho ác tính ở dạ dày, U lympho ác tính ở tinh hoàn, U lympho ác tính ở da, U lympho ác tính ở hệ thần kinh trung ương, U lympho ác tính ở hốc mắt, U lympho ác tính ở niêm mạc ruột…

Phạm Minh

Ý kiến bạn đọc