- Trung tướng Lê Quốc Hùng - Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, luật đã quy định rõ tùy vào trường hợp cấp mới, cấp lại căn cước công dân sẽ có hướng dẫn, đảm bảo nhanh chóng kịp thời, không qua trung gian hay phiền hà nào khi cấp mới, cấp lại...

Sáng nay (25/12), tại Hà Nội, Văn phòng Chủ tịch nước họp báo công bố Lệnh của Chủ tịch nước về 7 luật vừa được Quốc hội khóa XV thông qua tại kỳ họp thứ 6, trong đó có Luật Căn cước với nhiều nội dung đáng chú ý.

Các luật được công bố, gồm: Luật Tài nguyên nước; Luật Nhà ở; Luật Căn cước; Luật Viễn thông; Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự; Luật Kinh doanh bất động sản và Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự tại cơ sở.

Tại buổi họp báo, thông tin về Luật Căn cước, Trung tướng Lê Quốc Hùng, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, Luật Căn cước 2023 có hiệu lực từ 1/7/2024 quy định mở rộng, tích hợp nhiều thông tin khác của công dân và người gốc Việt Nam trong các cơ sở dữ liệu khác vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu căn cước so với Luật Căn cước công dân năm 2014 để phục vụ cho việc ứng dụng tiện ích của thẻ căn cước, căn cước điện tử, kết nối, chia sẻ thông tin người dân.

Luật Căn cước 2023 cũng quy định các nội dung trên thẻ căn cước, trong đó đổi tên thẻ "Căn cước công dân" thành "Căn cước", sửa đổi, bổ sung theo hướng lược bỏ vân tay và sửa đổi quy định về thông tin số thẻ căn cước, dòng chữ "căn cước công dân, quê quán, nơi thường trú, chữ ký của người cấp thẻ" thành "số định danh cá nhân, căn cước, nơi đăng ký khai sinh, nơi cư trú trên thẻ căn cước...".

Việc thay đổi, cải tiến như trên để tạo thuận lợi hơn cho người dân trong quá trình sử dụng thẻ căn cước, hạn chế việc phải cấp đổi thẻ căn cước và bảo đảm tính riêng tư của người dân; các thông tin căn cước của người dân cơ bản sẽ được lưu trữ, khai thác, sử dụng thông qua chíp điện tử trên thẻ căn cước. 

Ngoài ra, bên cạnh quy định về thời hạn sử dụng Căn cước công dân đang còn giá trị sử dụng thì khoản 2 Điều 46 Luật Căn cước cũng có thông tin về giá trị sử dụng của Chứng minh nhân dân.

Để tạo điều kiện cho người dân, luật đã quy định chuyển tiếp theo hướng căn cước công dân đã được cấp trước ngày luật có hiệu lực thi hành sẽ có giá trị sử dụng đến hết thời hạn được in trên thẻ. Người dân khi có nhu cầu được cấp đổi sang căn cước. Các loại giấy tờ có giá trị pháp lý đã phát hành có sử dụng thông tin từ chứng minh nhân dân, căn cước công dân được giữ nguyên giá trị sử dụng.

Căn cước công dân, chứng minh nhân dân hết hạn sử dụng từ ngày 15/1/2024 đến trước ngày 30/6/2024 tiếp tục có giá trị sử dụng đến hết ngày 30/6/2024. Đối với những căn cước công dân đã cấp vẫn còn nguyên giá trị sử dụng, không bị tác động bởi quy định này.

Có thể thấy, đây là một trong những thay đổi quan trọng của Luật Căn cước từ 1/7/2024 so với Luật Căn cước công dân 2014. Theo quy định mới, mọi chứng minh nhân dân đều phải thực hiện việc đổi sang thẻ căn cước từ 1/1/2025.

Luật Căn cước năm 2023 còn bổ sung giấy tờ là Giấy chứng nhận căn cước. Đây là điểm mới hoàn toàn so với quy định cũ tại Luật Căn cước công dân. Theo đó, Giấy chứng nhận căn cước là giấy tờ tùy thân chứa đựng thông tin về căn cước của người gốc Việt Nam chưa xác định được quốc tịch, do cơ quan quản lý căn cước cấp theo quy định của Luật này.

Đối tượng cấp là người gốc Việt Nam chưa xác định được quốc tịch đang sinh sống tại cấp xã, cấp huyện (nếu không có đơn vị hành chính cấp xã) từ 6 tháng trở lên.

Về giá trị sử dụng, khi người gốc Việt Nam xuất trình giấy chứng nhận căn cước thì không phải xuất trình giấy tờ hoặc thông tin đã được chứng nhận trong giấy chứng nhận căn cước trừ trường hợp thông tin bị thay đổi hoặc không thống nhất với thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Tại họp báo, Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quốc Hùng cũng cho biết, với trường hợp cấp đổi, cấp lại thẻ căn cước; trình tự, thủ tục cấp, đổi lại thẻ căn cước, Luật Căn cước năm 2023 quy định bổ sung việc cấp lại thẻ căn cước được thực hiện trực tuyến trên cổng dịch vụ công, ứng dụng định danh quốc gia, người dân không phải đến cơ quan quản lý căn cước để thực hiện thủ tục. 

Với trường hợp yêu cầu cấp lại sau thời gian dài thì ngoài khai báo online các trường thông tin cần thiết, thu thập sinh trắc học phải đến cơ quan công an gần nhất vì ở đó mới có phương tiện thu thập.

Về việc lấy mống mắt, Luật đã quy định rõ tùy vào trường hợp cấp mới, cấp lại sẽ có hướng dẫn, đảm bảo nhanh chóng kịp thời, không qua trung gian hay phiền hà nào khi cấp mới, cấp lại. Cơ quan quản lý căn cước sử dụng thông tin về ảnh khuôn mặt, vân tay, mống mắt đã được thu nhận lần gần nhất và thông tin hiện có trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu căn cước để cấp lại thẻ căn cước cho người dân.

P.Mai