- Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, có 3 nguyên nhân chính khiến việc chỉ định xét nghiệm bị lạm dụng, trong đó nguyên nhân thứ nhất là do nhận thức và trình độ của người chỉ định xét nghiệm...

Gửi câu hỏi chất vấn về lĩnh vực y tế, đại biểu Nguyễn Hữu Thông (Bình Thuận) cho biết: Theo Báo cáo số 3006 của Tổng Thư ký Quốc hội và qua phản ánh của cử tri thì hiện nay tình trạng lạm dụng chỉ định các dịch vụ kỹ thuật lâm sàng như: xét nghiệm, nội sôi, chẩn đoán hình ảnh, chỉ định các dịch vụ kỹ thuật cao và thuốc quá mức và không cần thiết trong khám, chữa bệnh, gây tốn kém cho người dân, nhất là người nghèo. “Trước thực trạng trên trách nhiệm của Bộ Y tế như thế nào và Bộ Y tế có giải pháp gì căn cơ để khắc phục?” - đại biểu Nguyễn Hữu Thông đặt câu hỏi.

Báo cáo Quốc hội về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan thừa nhận, trong thời gian vừa qua và đặc biệt những thời gian trước đây, có hiện tượng lạm dụng việc xét nghiệm quá mức cần thiết đối với người bệnh. Điều này đã gây lên những tốn kém về mặt chi phí, về mặt tâm lý và bức xúc đối với người bệnh. Việc đẩy chi phí xét nghiệm hoặc sử dụng các dịch vụ kỹ thuật cao quá mức cũng sẽ ảnh hưởng đến Quỹ bảo hiểm y tế.

“Quỹ bảo hiểm y tế là quỹ của toàn dân và tất cả các cơ quan ban, ngành cũng như người dân cũng như các cơ sở y tế đều phải có trách nhiệm để quỹ ổn định và phát triển để phục vụ cho nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe cho người dân, chia sẻ giữa những đối tượng tham gia bảo hiểm y tế được tốt hơn” - Bộ trưởng cho biết.

Người đứng đầu ngành Y tế cũng cho biết đã thống kê sơ bộ 3 nhóm nguyên nhân chính.

Thứ nhất, đó là nhận thức và trình độ của người chỉ định xét nghiệm. Nhiều khi làm sao muốn nhanh, muốn chính xác cũng đẩy việc xét nghiệm nhiều hơn. phải có sự chỉ đạo trong vấn đề nhận thức để làm sao chúng ta xét nghiệm nhưng phải ở tính hợp lý cao nhất. Việc này là một điều chúng tôi nghĩ trong nhận thức cũng cần phải có điều chỉnh.

Thứ hai, trước đây chúng ta đã sử dụng vấn đề xã hội hóa liên doanh, liên kết rất nhiều, và để làm sao thu hồi được nhiều tiền bỏ ra thì cũng đã đẩy xét nghiệm lên. Việc này thời gian vừa qua cũng đã có các vụ việc, vụ án và đã được chấn chỉnh.

Thứ ba, ngay bản thân người bệnh cũng có nhu cầu được xét nghiệm. Hiện nay, Bộ Y tế cũng đã có những việc phải đi theo các vụ người dân kiện là tại sao 2 tháng trước chúng tôi đi khám chưa phát hiện ra bệnh, bây giờ để như thế này?... Nếu chúng ta không có những xét nghiệm phù hợp thì người dân cũng không hài lòng” - Bộ trưởng Bộ Y tế lý giải nguyên nhân của tình trạng lạm dụng xét nghiệm.

Để khắc phục tình trạng này, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, Bộ Y tế đã tăng cường các văn bản chỉ đạo liên quan đến việc tránh lạm dụng xét nghiệm cũng như nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh. Điển hình là Luật Khám bệnh, chữa bệnh được Quốc hội thông qua trong thời gian vừa qua, đã có rất nhiều các quy định mới liên quan đến nội dung này.

Cùng với đó là Quyết định 316/2016 của Thủ tướng Chính phủ về việc nâng cao chất lượng của các cơ sở xét nghiệm, vấn đề liên thông giữa các cơ sở xét nghiệm, tránh việc người dân phải xét nghiệm nhiều lần… từ năm 2016 đến nay và sẽ được triển khai đến năm 2025.

“Chúng tôi nghĩ đây là những giải pháp hết sức thiết thực định hướng cho các cơ sở y tế triển khai thực hiện. Bên cạnh đó, các thông tư, các quy định liên quan đến các định mức kinh tế kỹ thuật, các trần thanh, quyết toán cũng đã được ban hành, công tác tăng cường giám định bảo hiểm y tế, kết nối liên thông về công nghệ thông tin giữa bảo hiểm y tế, Bảo hiểm xã hội Việt Nam với các cơ sở y tế để kiểm soát được các chi phí cũng đã được triển khai trong thời gian vừa qua.” – Bộ trưởng báo cáo và nhấn mạnh, trong thời gian tới sẽ tiếp tục chỉ đạo những giải pháp này để thực hiện một cách có hiệu quả hơn, tránh phiền hà cho người dân nhưng vẫn đảm bảo đáp ứng được nhu cầu chăm sóc, khám, chữa bệnh cho người dân.