- Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn cho biết, con số trực tiếp chi cho đổi mới giáo dục bao gồm: Việc biên soạn chương trình giáo dục phổ thông mới 2018, việc thẩm định sách giáo khoa (SGK), việc tập huấn cho giáo viên toàn quốc, tổng số hết 395,2 tỷ đồng.

Phát biểu giải trình tại phiên họp Quốc hội sáng ngày 1/11, ông Nguyễn Kim Sơn - Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cho biết, các đại biểu rất quan tâm đến một vấn đề mới, vấn đề lớn, đó là trong Báo cáo kinh tế - xã hội của Chính phủ có đề cập là trong thời gian tới ngành công nghiệp bán dẫn được dự báo sẽ cần nguồn nhân lực rất lớn, có thể cần đến 50.000-100.000 từ nay đến năm 2030. Nhiều đại biểu bày tỏ sự lo ngại không biết ngành giáo dục và đào tạo sẽ làm như thế nào để có thể cung cấp được nguồn nhân lực chất lượng cao rất mới và đầy thách thức này.

Bộ trưởng nhấn mạnh: Ngành giáo dục và đào tạo nhận thức đây là một trọng trách của ngành, một sứ mệnh để phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và đổi mới các đầu tư nước ngoài vào Việt Nam.

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cho biết đã nhận chỉ đạo của Thủ tướng và đã lên kế hoạch để triển khai trong lĩnh vực này. Hiện nay, với dự đoán 50.000-100.000 nhân lực, trong đó yêu cầu nhiều trình độ và nhiều nhóm chuyên môn, ưu tiên cho nhóm nhân lực trong lĩnh vực thiết kế vi mạch bán dẫn.

Hiện nay có tới 35 cơ sở giáo dục đại học của Việt Nam đang đào tạo những lĩnh vực trực tiếp hoặc ngành gần đối với lĩnh vực này. Trong đó, các lĩnh vực gần như về công nghệ thông tin, về điện tử, viễn thông, đấy là những lĩnh vực sinh viên có chuyển đổi, bổ túc thì có thể có ngay những nhân lực đảm nhiệm trong lĩnh vực này. Các trường đã tổ chức một mạng lưới để cùng chia sẻ kinh nghiệm thiết kế chương trình và ngày 19/10 vừa rồi tại Đà Nẵng, Bộ GD&ĐT đã tổ chức một hội nghị để triển khai công việc quan trọng này và đang tăng cường những điều kiện từ đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất để có thể đảm nhiệm được lượng công việc này.

Bộ GD&ĐT đã ký một hiệp định với Intel và với nhiều doanh nghiệp để vừa xác định chính xác nguồn nhân lực cho các nhóm cũng như có những đào tạo cho sát để tránh việc chúng ta ào ào đào tạo rồi cuối cùng lại thừa, đó là một chuyện không tốt. Dự kiến trong năm 2024 sẽ tuyển sinh đào tạo trên 1.000 nhân lực trực tiếp trong lĩnh vực thiết kế vi mạch bán dẫn, các lĩnh vực liên quan sẽ tuyển khoảng trên 7.000 và sẽ tăng dần số này từ 20-30% hàng năm.

“Với một sự tập trung cao độ giải quyết các vướng mắc dự kiến đến năm 2030, con số như dự kiến là có thể đáp ứng được. Tuy nhiên, đây là một lĩnh vực công nghệ cao, đòi hỏi cao nhưng cũng mong rằng cần phải có một sự đầu tư cao, nếu không thì không thể tay không bắt chip trong lĩnh vực này và cũng cần Quốc hội, Chính phủ đầu tư các phòng thực hành thì mới có thể đáp ứng được” - Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh.

Vấn đề thứ hai mà các đại biểu rất quan tâm vấn đề thừa thiếu giáo viên, một yếu tố quyết định đến chất lượng đào tạo. Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, tính cho đến ngày hôm nay, theo số liệu ngành giáo dục, cả nước còn thiếu 127.583 giáo viên. Con số này gia tăng không ngừng, vì riêng đầu năm học vừa rồi số lượng học sinh tăng lên rất nhiều.

Lấy ví dụ từ con số ở Bình Dương là trong năm học mới đã tăng 35.000 học sinh, Bộ trưởng cho biết, như vậy, số trẻ em đi học tăng lên rất lớn, yêu cầu về giáo viên cũng tăng lên. Bên cạnh đó tiếp tục tình trạng giáo viên nghỉ việc. Tính cho đến tháng 9 này, toàn quốc có 17.278 giáo viên nghỉ việc, chuyển việc.

“Tuy nhiên, theo thống kê của Bộ Nội vụ, hiện nay các tỉnh vẫn còn lại 64.000 chỉ tiêu chưa dùng” - ông Nguyễn Kim Sơn thông tin và cho biết, có nhiều lý do, có nơi để dành để trừ vào 10% cắt giảm, để sẵn nếu cần có sẵn để trừ. Nhưng cũng có nơi không có nguồn để tuyển.

“Vừa qua ngành giáo dục trong 3 năm liền cũng đã sắp xếp lại hệ thống các điểm trường, đã giảm 3.033 điểm trường, là con số rất đáng kể để có thể chăm sóc và giáo dục trẻ em tốt hơn. Nhưng đó cũng là một giải pháp, không thể cứ tăng mãi việc sắp xếp này được và cũng mong rằng trong thời gian các tỉnh lưu ý để chuyển hết chỉ tiêu. Bộ Nội vụ cũng đã xác định trong năm 2023-2024 giao 27.800 chỉ tiêu cho các tỉnh. Đây cũng là một bước để có thể cải thiện được câu chuyện về giáo viên.” – người đứng đầu ngành Giáo dục và Đào tạo giải trình trước các đại biểu.

Liên quan đến vấn đề sách giáo khoa, ông Nguyễn Kim Sơn cho biết: “Mọi người cũng có băn khoăn thông tin về tài chính chi cho đổi mới giáo dục, con số đưa ra trong báo cáo là 213.449 tỷ, đây là con số thống kê bao gồm cả chi thường xuyên và cả chi cho đầu tư phát triển. Còn con số trực tiếp chi cho đổi mới giáo dục bao gồm: việc biên soạn chương trình giáo dục phổ thông mới 2018, việc thẩm định sách giáo khoa, việc tập huấn cho giáo viên toàn quốc thì tổng chi phí cho mấy mục này, trực tiếp nhất là chi hết 395,2 tỷ.

“Ccon số cũng cung cấp thêm để cho các đại biểu có thêm thông tin. Các đại biểu quan tâm về việc Nghị quyết của Đoàn giám sát giao cho Bộ GD&ĐT chuẩn bị trình Quốc hội vấn đề phương án có liên quan đến việc soạn một bộ sách giáo khoa. Chúng tôi nghĩ rằng từ nay đến năm 2024, việc quan trọng nhất cần ưu tiên là thẩm định chất lượng của các sách giáo khoa lớp 5, lớp 9, lớp 12 cho thật tốt, đảm bảo đủ sách giáo khoa trước năm học mới. Còn vấn đề được giao thì chúng tôi sẽ có nghiên cứu đề xuất và cố gắng trong 1-2 năm tới, khi chu trình đổi mới sách được hoàn tất thì sẽ có những đánh giá sâu và đề đạt phương án với Quốc hội sau” - Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói.