- Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Li Shangfu vừa lên tiếng tuyên bố sẽ tăng cường quan hệ quân sự với một loạt quốc gia trên thế giới nhưng đồng thời loại Mỹ - đối thủ kinh tế và địa chính trị lớn nhất của quốc gia châu Á, khỏi danh sách hợp tác nói trên.

“Chúng tôi sẵn sàng tăng cường hợp tác quân sự với các nước láng giềng, bao gồm các thành viên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN),” Bộ trưởng Li Shangfu cho biết tại một hội nghị an ninh ở thủ đô Moscow của Nga hôm 15/8. Ông Li nhấn mạnh rằng Bắc Kinh cũng muốn nâng cao quan hệ với châu Âu.

Trung Quốc sẽ “củng cố hơn nữa tình bạn truyền thống với các quốc gia châu Phi, Mỹ Latinh, Caribe và Nam Thái Bình Dương,” ông Li Shangfu nói thêm trong phát biểu được phát trên truyền hình nhà nước Nga.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đình chỉ đối thoại quân sự cấp cao với Mỹ sau khi căng thẳng giữa hai cường quốc hạt nhân leo thang sau chuyến thăm của Chủ tịch Hạ viện Mỹ lúc bấy giờ là bà Nancy Pelosi tới Vùng lãnh thổ Đài Loan vào năm ngoái. Kể từ đó, Trung Quốc đã từ chối cho phép Bộ trưởng Quốc phòng Li Shangfu nói chuyện với người đồng cấp Mỹ cho đến khi chính quyền Tổng thống Joe Biden dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với ông vào năm 2018.

Tháng trước, vị tướng Trung Quốc đã đổ lỗi cho “một số người” ở Mỹ về sự rạn nứt trong quan hệ quân sự Mỹ-Trung khi ông này có cuộc gặp cựu Ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger ở thủ đô Bắc Kinh. Bộ trưởng Li đã thẳng thừng công kích Washington trong bài phát biểu hôm 15/8 ở thủ đô của Nga, nói rằng “hành vi bá quyền” can thiệp vào công việc nội bộ của các nước khác đang ngày càng bị phản đối trên toàn cầu.

Chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc tới Moscow là tín hiệu mới nhất cho thấy cam kết của Chủ tịch Tập Cận Bình với Tổng thống Vladimir Putin không suy giảm khi cuộc chiến của Nga tiếp tục kéo dài ở Ukraine, bất chấp một cuộc tranh cãi hiếm hoi giữa các công dân Trung Quốc và các quan chức tại một trạm kiểm soát biên giới của Nga hồi đầu tháng này.

Bộ trưởng Quốc phòng Li mới đây đã gọi mối quan hệ quân sự của Trung Quốc với Nga là một “mô hình hợp tác”, nói rằng mối quan hệ của họ được đặc trưng bởi sự “không đối đầu” và không “nhắm mục tiêu vào bất kỳ bên thứ ba nào”.

Nga và Trung Quốc đã tổ chức cuộc tập trận quân sự song phương lần thứ bảy vào đầu tháng này, đánh dấu số lượng cuộc tập trận chung cao nhất của hai quốc gia trong hai thập kỷ qua, theo dữ liệu được tổng hợp bởi Đại học Quốc phòng Mỹ và Bloomberg News.

Ngoài ra, Trung Quốc và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất gần đây đã tuyên bố họ sẽ tổ chức các cuộc tập trận không quân chung đầu tiên trong những tuần tới, khi Bắc Kinh và Washington ngày càng tranh giành ảnh hưởng ở Trung Đông.

Quan hệ quân sự giữa Mỹ và Trung Quốc nhiều lần lên xuống thất thường và thỉnh thoảng lại bị gián đoạn, đặc biệt thường do nguyên nhân xuất phát từ vấn đề Đài Loan. Mỹ thường xuyên có nhiều hành động ủng hộ, hậu thuẫn cho Đài Loan trong đó việc Mỹ cung cấp vũ khí cho Đài Loan luôn khiến Bắc Kinh tức giận cao độ. Mỗi lần Mỹ cung cấp vũ khí cho Vùng lãnh thổ Đài Loan thì nước này đều vấp phải những phản ứng hết sức mạnh mẽ từ phía Trung Quốc. Năm 2010, Trung Quốc từng tạm ngưng các quan hệ quân sự với Mỹ và đe dọa dùng đòn trừng phạt kinh tế để đáp trả việc Quốc hội Mỹ thông qua hợp đồng bán vũ khí trị giá 6,4 tỉ USD cho Vùng lãnh thổ Đài Loan.