- Khi cuộc chiến ở Ukraine tiếp tục không có hồi kết, sự đoàn kết vốn được tôn vinh trong liên minh quân sự NATO phải đối mặt với những thử thách mới khi các nhà lãnh đạo tập trung cho hội nghị thượng đỉnh thường niên của họ vào tuần này tại Vilnius, Litva.

Liên minh an ninh lớn nhất thế giới đang gặp khó khăn trong việc đạt được thỏa thuận kết nạp Thụy Điển là thành viên thứ 32 của mình. Chi tiêu quân sự của các quốc gia thành viên giảm so với các mục tiêu dài hạn được đặt ra. NATO còn không thể thỏa hiệp về việc ai sẽ là nhà lãnh đạo tiếp theo của NATO và thực tế này đã buộc liên minh quân sự phương Tây phải kéo dài nhiệm kỳ của Tổng thư ký hiện tại thêm một năm.

Có lẽ những câu hỏi khó nhất lúc này là làm thế nào để Ukraine dễ dàng gia nhập NATO. Một số nước cho rằng việc kết nạp Ukraine vào NATO sẽ giúp họ thực hiện lời hứa được đưa ra nhiều năm trước và là một bước cần thiết để ngăn chặn sự xâm lược của Nga ở Đông Âu. Những người khác sợ rằng một bước đi như vậy sẽ bị coi là một sự khiêu khích có thể dẫn đến một cuộc xung đột thậm chí còn rộng hơn.

“Tôi không nghĩ rằng Ukraine đã sẵn sàng để trở thành thành viên của NATO,” Tổng thống Mỹ Joe Biden đã nói như vậy với hãng tin CNN trong một cuộc trả lời phỏng vấn được phát sóng vào ngày hôm qua (9/7). Ông Biden cho biết việc gia nhập NATO đòi hỏi các quốc gia phải “đáp ứng tất cả các tiêu chuẩn, từ dân chủ hóa đến toàn bộ các vấn đề khác”.

Ông chủ Nhà Trắng nói rằng Mỹ nên cung cấp hỗ trợ an ninh dài hạn cho Ukraine - "khả năng tự vệ" - như đã làm với Israel.

Mâu thuẫn giữa những người bạn không phải là hiếm, và những mâu thuẫn hiện tại là không đáng kể gì so với những lo ngại trong quá khứ rằng ông Donald Trump sẽ quay lưng lại với liên minh quân sự phương Tây trong nhiệm kỳ Tổng thống của ông này. Nhưng những thách thức hiện tại xuất hiện vào thời điểm mà Tổng thống Biden và những người đồng cấp của ông đang nỗ lực đầu tư rất nhiều công sức vào việc thể hiện sự hòa hợp, đoàn kết giữa các thành viên trong NATO.

Ông Douglas Lute - Đại sứ Mỹ tại NATO dưới thời Tổng thống Barack Obama, cho rằng: “Bất kỳ rạn nứt nào, bất kỳ sự thiếu đoàn kết nào đều tạo cơ hội cho những người chống lại liên minh”.

Tổng thống Nga Vladimir Putin được cho là đang rất muốn khai thác sự chia rẽ trong NATO khi ông đang tìm cách giành được lợi thế ở chiến trường và đối mặt với những thách thức chính trị trong nước, bao gồm cả hậu quả từ cuộc nổi dậy ngắn ngủi của lực lượng quân sự tư nhân Wagner.

“Bạn không muốn lộ ra bất kỳ sơ hở nào,” Đại sứ Lute nói. “Bạn không muốn để lộ bất kỳ sự mâu thuẫn hay rạn nứt nào”.

Bằng một số biện pháp, cuộc chiến ở Ukraine đã tiếp thêm sinh lực cho NATO, tổ chức được thành lập vào đầu Chiến tranh Lạnh như một bức tường thành chống lại Moscow. Các thành viên NATO đã đổ khí tài quân sự vào Ukraine để giúp nước này phản công, và Phần Lan đã chấm dứt lịch sử không liên kết để trở thành thành viên thứ 31 của NATO.

Lãnh đạo Đảng Cộng hòa tại Thượng viện Mỹ Mitch McConnell đã nói với hãng tin AP rằng: “Tôi nghĩ đây là lúc thích hợp để nhìn vào tất cả thành công vừa qua. Tôi cho rằng cuộc xâm lược đã củng cố NATO - hoàn toàn ngược lại với những gì ông Putin dự đoán."

Ông McConnell lưu ý đến việc Đức chuyển sang chính sách quốc phòng mạnh mẽ hơn cũng như tăng chi tiêu quân sự ở các nước khác.