- Tại Luật Giá (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua chiều ngày 19/6, Quốc hội giữ áp trần đối với giá vé máy bay và sách giáo khoa.

“Trên cơ sở căn cứ bối cảnh thực tế, nghiên cứu thận trọng các luồng ý kiến khác nhau, dựa trên nguyên tắc quyết định theo đa số, tại thời điểm hiện nay, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin Quốc hội cho phép quy định giá trần đối với dịch vụ vận chuyển hành khách bằng đường hàng không nội địa” - Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính- Ngân sách Lê Quang Mạnh cho hay.

Theo giải thích của Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính- Ngân sách Lê Quang Mạnh, việc chưa bỏ khung giá và để mặt hàng này theo cơ chế thị trường là vì thị trường hàng không còn mang tính cạnh tranh hạn chế.

Trong khi đó, việc thúc đẩy các loại hình vận tải phát triển đồng bộ, hiện đại còn phải phấn đấu, đặc biệt là khi đường sắt Bắc - Nam tốc độ cao chưa được triển khai, vận hành.

“Khi chưa đánh giá được tác động và hệ quả của việc bỏ quy định về giá trần, một mặt đảm bảo quyền chủ động của các hãng hàng không, mặt khác vẫn bảo vệ quyền lợi của người dân, Nhà nước vẫn cần giữ quy định giá trần đối với dịch vụ vận chuyển hành khách hàng không nội địa.” - Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính- Ngân sách Lê Quang Mạnh nói.

Theo Ủy ban Tài chính- Ngân sách, việc này mang tính chất là công cụ quản lý nhà nước về giá nhằm bảo đảm trách nhiệm của Nhà nước trong ổn định thị trường, giữ được cạnh tranh lành mạnh, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Với mặt hàng sách giáo khoa, Ủy ban Tài chính- Ngân sách giải thích, theo Luật Giá hiện hành, đây không phải là mặt hàng do Nhà nước định giá, tuy nhiên, từ Quốc hội khóa 14 đến nay, nhiều ý kiến ĐBQH đề nghị Nhà nước cần kiểm soát giá mặt hàng này nhằm bảo vệ lợi ích người dân, tránh tác động tăng giá từ các nhà xuất bản.

Tiếp thu ý kiến ĐBQH, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo quy định giá trần và không quy định giá sàn đối với mặt hàng này. Lý do sách giáo khoa là mặt hàng thiết yếu, tác động trực tiếp đến số đông người dân, trong đó có người thu nhập thấp.

Tuy nhiên, trong phương pháp tính giá sách giáo khoa, hiện các nhà xuất bản cộng cả chi phí phát hành sách, mức chiết khấu rất cao dẫn đến đẩy giá sách lên cao so với thu nhập của nhiều người dân. Thực tế, năm học 2022-2023, mức chiết khấu đối với sách giáo khoa là 28,5% giá bìa, sách bài tập là 35% giá bìa. Do vậy, cần thiết phải có công cụ kiểm soát để bảo đảm không tác động tiêu cực người dân.

Về việc không quy định giá sàn với sách giáo khoa, theo giải thích của Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách, đây là mặt hàng có tính đặc thù, đối tượng tiêu dùng mang tính bắt buộc, trong đó có cả đối tượng yếu thế. Nếu quy định giá sàn, các đơn vị phát hành sách không thể bán cho người dân với giá thấp hơn giá sàn, từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người dân, nhất là người có thu nhập thấp.

Đối với mặt hàng thịt lợn, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho biết, đây là mặt hàng có nhu cầu tiêu dùng cơ bản lớn trong đời sống của người dân đúng như ý kiến ĐBQH đã nêu. Tuy nhiên, UBTVQH nhận thấy, tỷ lệ sử dụng thịt lợn trong cơ cấu bữa ăn của các gia đình có xu hướng giảm trong thời gian gần đầy, chỉ ở mức 40-45% so với mức 65-70% như trước đây. Việc áp dụng bình ổn giá đồng nghĩa với việc phải kê khai giá và khó khả thi khi có rất nhiều tổ chức, cá nhân kinh doanh; giá biến động từng ngày...