- Một vị tướng cấp cao của Nga đã biết trước về kế hoạch tiến hành một cuộc binh biến của thủ lĩnh lực lượng quân sự tư nhân Wagner - ông Yevgeny Prigozhin nhằm chống lại giới lãnh đạo quân sự của Nga, các quan chức Mỹ đã nói như vậy về thông tin tình báo của Mỹ liên quan đến cuộc nổi dậy đầy bất ngờ ở Nga hồi cuối tuần trước. Thông tin này đã đặt ra câu hỏi về việc liệu có sự hỗ trợ nào trong giới chức quân sự cấp cao nhất của Nga dành cho cho người đứng đầu lực lượng đánh thuê Wagner.

Các quan chức Mỹ tiết lộ họ đang cố gắng tìm hiểu xem liệu Tướng Sergei Surovikin - cựu chỉ huy hàng đầu của Nga ở Ukraine, có giúp lập kế hoạch cho các hành động của ông Prigozhin vào cuối tuần trước hay không. Vụ binh biến được báo chí phương Tây miêu tả là mối đe dọa nghiêm trọng nhất đối với chính quyền của Tổng thống Vladimir Putin trong 23 năm cầm quyền của ông này.

Các nhà phân tích cho biết Tướng Surovikin là một nhà lãnh đạo quân sự đáng kính ở Nga. Ông là người đã giúp củng cố hệ thống phòng thủ trên khắp các chiến tuyến sau cuộc phản công của Ukraine vào năm ngoái. Ông Surovikin đã không còn giữ vai trò chỉ huy hàng đầu của Nga trong chiến dịch ở Ukraine từ tháng 1 đầu năm nay nhưng vị tướng này vẫn giữ được ảnh hưởng trong việc điều hành các hoạt động chiến tranh và vẫn được quân đội yêu thích.

Các quan chức Mỹ cũng cho biết có những dấu hiệu cho thấy các tướng lĩnh khác của Nga cũng có thể đã ủng hộ nỗ lực của ông Prigozhin nhằm thay đổi bộ máy lãnh đạo trong Bộ Quốc phòng Nga bằng vũ lực. Các quan chức hiện tại và trước đây của Mỹ cho biết ông Prigozhin sẽ không phát động cuộc nổi dậy của mình trừ khi ông tin rằng những người khác ở các vị trí quyền lực sẽ hỗ trợ ông.

Nếu Tướng Surovikin thực sự tham gia vào các sự kiện cuối tuần trước thì đó sẽ là dấu hiệu mới nhất của cuộc đấu đá nội bộ đặc trưng cho giới lãnh đạo quân sự của Nga kể từ khi bắt đầu cuộc chiến của Putin ở Ukraine và có thể báo hiệu sự rạn nứt lớn hơn giữa những người ủng hộ ông Prigozhin và hai cố vấn quân sự cấp cao của Tổng thống Putin: Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu và Tướng Valery Gerasimov - Tổng tham mưu trưởng quân đội Nga.

Các quan chức Mỹ cho rằng, Tổng thống Putin bây giờ phải quyết định liệu ông có tin rằng Tướng Surovikin đã giúp đỡ ông Prigozhin hay không và ông nên phản ứng thế nào nếu tình huống này được xác nhận là có thật.

Hôm thứ Ba (25/6), cơ quan tình báo nội địa Nga cho biết họ đang hủy bỏ các cáo buộc hình sự liên quan đến “cuộc binh biến có vũ trang” đối với ông Prigozhin và các thành viên trong lực lượng của ông ta. Nhưng nếu Tổng thống Putin tìm thấy bằng chứng Tướng Surovikin đã trực tiếp giúp đỡ ông Prigozhin thì ông chủ điện Kremlin sẽ không có lựa chọn nào khác ngoài việc loại bỏ vị tướng này khỏi bộ máy chỉ huy của mình, các quan chức và nhà phân tích Mỹ cho biết.

Một số cựu quan chức nói rằng ông Putin có thể quyết định giữ Tướng Surovikin nếu Nhà lãnh đạo Nga kết luận rằng ông này biết một số điều về kế hoạch của ông Prigozhin nhưng không giúp đỡ ông ta. Hiện tại, các nhà phân tích cho biết, Tổng thống Putin dường như có ý định quy kết cuộc binh biến chỉ cho ông Prigozhin.

Ông Alexander Baunov - một thành viên cấp cao tại Trung tâm Á-Âu Carnegie Nga, cho biết: “Tổng thống Putin không muốn thay đổi người vào lúc này. Nhưng nếu cơ quan mật vụ đặt các hồ sơ lên ​​bàn của ông Putin và nếu có một số hồ sơ liên quan đến Tướng Surovikin, thì điều đó có thể thay đổi.”

Các quan chức cấp cao của Mỹ gợi ý rằng liên minh giữa ông Surovikin và ông Prigozhin có thể giải thích tại sao ông Prigozhin vẫn còn sống, mặc dù đã chiếm giữ một trung tâm quân sự lớn của Nga và ra lệnh hành quân vũ trang đến thủ đô Moscow.

Các quan chức Mỹ và những người khác được phỏng vấn để cung cấp thông tin cho bài báo này đều tiết lộ thông tin với điều kiện giấu tên vì tính nhạy cảm của vấn đề. Họ nhấn mạnh rằng phần lớn những gì Mỹ và các đồng minh biết chỉ là thông tin sơ bộ. Các quan chức Mỹ đã tránh thảo luận công khai về cuộc nổi dậy, vì sợ sẽ dẫn đến việc Tổng thống Putin cáo buộc tình trạng bất ổn vừa rồi ở Nga là do phương Tây dàn dựng.