- Góp ý cho Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), ĐB Trần Văn Tiến (Vĩnh Phúc) đề nghị đánh giá kỹ tác động về mặt xã hội với quy định: “Xem xét bồi thường bằng đất khác mục đích sử dụng đất với loại đất bị thu hồi hoặc nhà ở”…

Góp ý cho Dự thảo Luật Đất đai, ĐB Trần Văn Tiến (Vĩnh Phúc) cho biết, về thu hồi đất, theo dự thảo luật thu hồi đất có 2 hình thức:  nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế - xã hội, vì lợi ích quốc gia, cộng đồng. Hình thức thứ hai là thông qua thỏa thuận về nhượng quyền sử dụng đất.

Theo ĐB, khi nhà nước thu hồi đất thì dự thảo luật quy định rất cụ thể, chi tiết tại nhiều điều về thẩm quyền thu hồi, trình tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ tái định cư, phân công nhiệm vụ thu hồi, tổ chức cưỡng chế, v.v. nhưng với hình thức thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất, Dự thảo luật không có quy định cụ thể về trình tự, thủ tục thỏa thuận nhận quyền sử dụng đất cũng như việc thu hồi cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, v.v. dẫn đến thực tế là doanh nghiệp, người dân khi thực hiện các dự án có liên quan đến đất đai tự thỏa thuận rất vướng mắc về trình tự, thủ tục trong việc thỏa thuận và thu hồi quyền sử dụng đất để thực hiện dự án.

ĐB đề nghị cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu bố cục thành một mục riêng về thỏa thuận nhận quyền sử dụng đất, trong đó có các điều khoản quy định về trình tự, thủ tục thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất, giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và trách nhiệm, nghĩa vụ của các bên có liên quan.

Về nguyên tắc bồi thường khi nhà nước thu hồi, Điều 90 khoản 2 quy định "việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi. Nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do UBND cấp tỉnh quyết định tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Đối với người có đất bị thu hồi có nhu cầu và địa phương có điều kiện về quỹ đất, quỹ nhà thì được xem xét bồi thường bằng đất khác mục đích sử dụng đất với loại đất bị thu hồi hoặc nhà ở".

Với quy định này, việc bồi thường bằng đất có cùng mục đích sử dụng hoặc bằng tiền được kế thừa từ Luật Đất đai năm 2013, còn việc bồi thường bằng đất khác mục đích sử dụng với loại đất bị thu hồi hoặc nhà ở. Như vậy, nội dung của nguyên tắc này được mở rộng so với Luật Đất đai năm 2013.

Theo ĐB Trần Văn Tiến, về lý thuyết thì nội dung nguyên tắc này là rất tốt, sẽ được người dân đón nhận và đồng tình ủng hộ, nhưng thực tế khi thực hiện sẽ rất khó khăn và vướng mắc, hoặc vướng mắc hơn rất nhiều lần so với bồi thường bằng đất có cùng mục đích sử dụng, hoặc bồi thường bằng tiền. Bởi lẽ, không những thống nhất được với người bị thu hồi về khối lượng, số lượng, đơn giá đối với đất và tài sản mà còn phải thống nhất với người bị thu hồi về khối lượng, số lượng và đơn giá nơi đến đối với đất hoặc nhà ở.

“Do vậy, đối với nội dung của nguyên tắc này, cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu đánh giá kỹ lưỡng tác động về mặt xã hội và đảm bảo luật có tính khả thi.” – ĐB Trần Văn Tiến góp ý cho Dự thảo.

Về giá bồi thường khi nhà nước thu hồi đất. Điều 158 quy định về nguyên tắc, căn cứ, phương pháp định giá đất. Đề nghị làm rõ đây là nguyên tắc, căn cứ, phương pháp định giá đất cho bảng giá đất hay cho giá đất cụ thể, vì tại khoản 3 Điều 159 quy định "bảng giá đất được áp dụng cho 10 trường hợp, trong đó không có trường hợp giá đất tính tiền bồi thường về đất khi bị thu hồi".

Tại điểm a khoản 1 quy định "nguyên tắc định giá đất là định giá theo nguyên tắc thị trường", ĐB đề nghị cần thể hiện và quy định cụ thể về nguyên tắc thị trường trong việc xác định giá đất ngay trong dự thảo luật.

“Điều 160 xuất hiện từ ngữ mới "giá đất cụ thể", đề nghị giải thích cụm từ "giá đất cụ thể" là giá đất như thế nào.