- Chủ tịch Quốc Vương Đình Huệ cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội yêu cầu thực hiện giảm thuế GTGT nhưng không được làm giảm thu ngân sách theo dự toán đã được duyệt và không được tăng bội chi ngân sách của 2023.

Sáng 13/5, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội tiến hành xem xét, cho ý kiến Dự thảo Nghị quyết về giảm thuế giá trị gia tăng.

Trình bày Tờ trình, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, Nhằm mục tiêu kích cầu tiêu dùng, phục hồi và phát triển kinh tế, năm 2022 Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, trong đó có chính sách giảm 2% thuế suất thuế GTGT năm 2022.

Việc giảm thuế GTGT tổng cộng khoảng 44 nghìn tỷ đồng đã góp phần kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển.

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, trong quá trình triển khai thực hiện đã gặp khó khăn cho cả người nộp thuế và cơ quan thuế khi xác định hàng hóa, dịch vụ không thuộc đối tượng được giảm thuế. Quy định loại trừ một số nhóm hàng hóa, dịch vụ như tại Nghị quyết số 43/2022/QH15 tăng chi phí tuân thủ cho người nộp thuế và chi phí hành thu của cơ quan thuế.

Do vậy, năm 2023 Chính phủ đề xuất giảm 2% mức thuế suất thuế GTGT đối với tất cả các hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng áp dụng thuế suất 10% (còn 8%); giảm 20% mức tỷ lệ % để tính thuế GTGT đối với cơ sở kinh doanh (bao gồm cả hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh) khi thực hiện xuất hóa đơn đối với tất cả các hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế GTGT 10%.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, thực hiện theo phương án này nhằm đảm bảo đúng mục tiêu kích cầu tiêu dùng, phù hợp với bối cảnh kinh tế hiện nay, qua đó thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh sớm phục hồi và phát triển để đóng góp trở lại cho NSNN cũng như nền kinh tế.

Việc giảm thuế GTGT dự kiến số giảm thu NSNN khoảng 5,8 nghìn tỷ/tháng, nếu áp dụng trong 06 tháng cuối năm thì tương đương khoảng 35 nghìn tỷ đồng.

Trình bày Báo cáo thẩm tra về dự thảo Nghị quyết về giảm thuế giá trị gia tăng (GTGT), Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách (TCNS) Nguyễn Vân Chi cho biết, để việc giảm thuế GTGT có thể kịp thời đi vào thực hiện để hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân, Thường trực Uỷ ban TCNS và Thường trực Ủy ban Pháp luật tán thành về việc trình Quốc hội xem xét, thông qua Nghị quyết theo trình tự, thủ tục rút gọn.

Tuy nhiên, để bảo đảm đầy đủ về cơ sở pháp lý của việc thực hiện quy trình rút gọn, đề nghị Chính phủ bổ sung nội dung giải trình rõ lý do đề nghị xây dựng Nghị quyết theo trình tự, thủ tục rút gọn trong hồ sơ dự án Nghị quyết trình Quốc hội.

Thường trực Ủy ban TCNS cũng nêu rõ, thời hạn Chính phủ gửi hồ sơ dự án Nghị quyết và đề nghị bổ sung dự án vào Chương trình ở thời điểm sát kỳ họp Quốc hội, chưa tuân thủ quy định tại Nghị quyết số 50/2022/QH15 của Quốc hội, ảnh hưởng đến chất lượng hồ sơ và gây bị động cho các cơ quan trong quá trình thẩm tra.

Nêu ý kiến, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, thời gian tới, doanh nghiêp tiếp tục gặp nhiều khó khăn nên việc tiếp tục thực hiện chính sách này là rất cần thiết.

“Tuy nhiên, Chính phủ đề nghị giảm thuế GTGT đối với tất cả hàng hóa dịch vụ có thuế suất 10%, nhưng việc đánh giá tác động chính sách của Chính phủ còn định tính nên cơ quan thẩm tra và đại biểu không đủ thông tin. Nếu làm rõ việc giảm thuế sẽ giúp kích thích tiêu dùng, tác động lan tỏa các lĩnh vực khác thì có thể mở rộng giảm thuế đối với tất cả các mặt hàng.” - Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nêu ý kiến.

Ngoài ra, ông đánh giá, Báo cáo đánh giá tác động chính sách của Chính phủ còn tương đối sơ sài, hoàn toàn thiếu các đánh giá tác động về kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy hoạt động sản xuất, kinh doanh như mục tiêu đặt ra. Vì vậy, đề nghị Chính phủ hoàn hoàn thiện hơn nữa Báo cáo đánh giá tác động.

Với quan điểm không mở rộng phạm vi áp dụng của Nghị quyết so với năm 2022, Thường trực Uỷ ban TCNS đề nghị nội dung giảm thuế GTGT của dự thảo Nghị quyết về cơ bản lấy theo Nghị quyết số 43/2022/QH15.

Về hướng dẫn triển khai thực hiện Nghị quyết, do các văn bản hướng dẫn thực hiện việc giảm thuế đã được quy định đầy đủ khi triển khai Nghị quyết số 43/2022/QH15 năm 2022, Thường trực Uỷ ban TCNS đề nghị trong nội dung dự thảo Nghị quyết sẽ giao Chính phủ tổ chức thực hiện và chịu trách nhiệm bảo đảm nhiệm vụ thu và khả năng cân đối của ngân sách trong phạm vi bội chi NSNN năm 2023 đã được Quốc hội thông qua.

Thường trực Ủy ban TCNS đề nghị UBTVQH trình Quốc hội ban hành Nghị quyết theo hướng tiếp tục áp dụng chính sách giảm thuế GTGT như đã được quy định tại Nghị quyết số 43/2022/QH15. Thời hạn áp dụng từ thời điểm Nghị quyết được thông qua cho đến hết 31/12/2023.

Phát biểu tại phiên thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị Chính phủ nghiêm túc rút kinh nghiệm việc trình chậm hồ sơ tài liệu khiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội bị động trong việc chuẩn bị. Đến nay dự kiến nội dung chương trình kỳ họp Quốc hội không có nội dung.

Phân tích quy trình để xem xét các nội dung trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội đòi hỏi nhiều bước chặt chẽ, Chủ tịch Quốc hội lưu ý nếu chậm gửi hồ sơ thì các cơ quan của Quốc hội không có đủ thời gian để nghiên cứu thẩm tra.

Mặt khác, giảm thuế là chủ trương lớn phải có đánh giá tác động, báo cáo cấp có thẩm quyền, quy trình đòi hỏi nhiều thời gian. Do đó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Tổng Thư ký Quốc hội cùng Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội tiếp tục chấn chỉnh rút kinh nghiệm về vấn đề này, siết chặt kỉ luật kỉ cương.

Bày tỏ đồng tình với chủ trương giảm thuế VAT, song Chủ tịch Quốc hội đề nghị phạm vi áp dụng như Nghị quyết 43/2022/QH15. Chủ tịch Quốc hội làm rõ các nội dung của Nghị quyết 43/2022/QH15 đã đánh giá tính toán kỹ lưỡng, tư duy giảm để kích cầu để tăng thu là đúng đắn. Tuy nhiên, tình hình hiện nay khác với thời điểm ngay sau đại dịch, tình hình thu của năm 2023 là rất khó khăn, doanh nghiệp khó khăn, người dân khó khăn nên điều băn khoăn là liệu khi ban hành chính sách có thực sự kích cầu hay không.

Chủ tịch Quốc hội cho rằng lấy phần tăng thêm doanh thu, tăng thêm tổng mức bán lẻ để tăng bù lại thì đánh giá chưa rõ. Do đó, trên cơ sở thực tiễn đã có, Chủ tịch Quốc hội đề nghị áp dụng phạm vi như Nghị quyết 43/2022/QH15.

Chủ tịch Quốc hội lưu ý trong dự thảo Nghị quyết cần quy định Chính phủ có trách nhiệm triển khai kịp thời. Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội yêu cầu không được làm giảm thu ngân sách theo dự toán đã được duyệt và không được tăng bội chi ngân sách của 2023. Nhấn mạnh yêu cầu tổ chức thực hiện như nào đó để khả thi vừa có phần giảm để kích cầu, lấy phần kích cầu đấy để bù vào phần hụt thu, có lợi cho cả người dân, doanh nghiệp nhưng không làm giảm thu ngân sách.

Phát biểu tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc tiếp thu ý kiến của Thường vụ Quốc hội và sẽ thực hiện theo ý kiến của Thường vụ Quốc hội để trình ra Quốc hội tại kỳ họp tới.