- Tại Việt Nam, ung thư tuyến giáp đứng hàng thứ 9 trong tổng số bệnh lý ung thư. Và tỉ lệ mắc hàng năm là 5.814, tỉ lệ tử vong là 528 ca, tỉ lệ mắc là 3,59/100.000 dân.
Trả lời về vấn đề tỉ lệ mắc ung thư tuyến giáp tại Việt Nam những năm qua và tại Bệnh viện K trong số những người tới khám tầm soát, TS.BS Hàn Thị Vân Thanh - Trưởng khoa Khám bệnh Tân Triều, Bệnh viện K - cho biết, trước tiên cần nhìn bức tranh toàn cảnh trên thế giới về ung thư tuyến giáp.
Đây là bệnh lý ung thư hay gặp nhất trong hệ nội tiết và có chiều hướng gia tăng trong những năm gần đây.
Theo Globocan (Tổ chức Ung thư Toàn cầu), tỉ lệ mắc ung thư tuyến giáp là 3,1%, đứng hàng số 11 trong tổng số bệnh lý ung thư hay gặp. Tỉ lệ ung thư tuyến giáp hay gặp ở nữ giới với tỉ lệ mắc là 10,2/100.000 dân, cao gấp 3 lần so với nam giới. Trên thế giới, hàng năm có khoảng 567.033 ca mắc mới và 40.017 ca tử vong.
Tại Việt Nam, ung thư tuyến giáp đứng hàng thứ 9 trong tổng số bệnh lý ung thư. Và tỉ lệ mắc hàng năm là 5.814, tỉ lệ tử vong là 528 ca, tỉ lệ mắc là 3,59/100.000 dân.
Tại Bệnh viện K, tỉ lệ bệnh nhân đến khám, tầm soát ung thư tuyến giáp có chiều hướng gia tăng trong những năm gần đây. Và thường rơi vào 3 nhóm bệnh nhân: Người bệnh chủ động đến tầm soát ung thư tuyến giáp do có nhận thức và hiểu biết qua truyền thông; Người bệnh phát hiện u tuyến giáp trước đó và mong muốn đến để xác chẩn; Người bệnh đến khám vì những bệnh lý khác/tái khám định kỳ và tình cờ phát hiện.
"Có thể thấy, ung thư tuyến giáp ngày càng được phát hiện sớm. Nếu cách đây 30 năm, ung thư tuyến giáp được phát hiện qua việc sờ thấy hạch hoặc khối u ở vùng cổ thì ngày nay dễ dàng phát hiện qua siêu âm.
 |
Dưới đây là 11 dấu hiệu khả nghi liên quan đến bệnh lý tuyến giáp:
1. Có thay đổi hình thể của cổ:
Tuyến giáp là một tuyến nội tiết, hình cánh bướm, thường nằm ở phía trước, dưới của cổ vì vậy, nếu phát hiện phía cổ trước đầy hoặc to hơn bình thường thì rất có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý tuyến giáp.
2. Có sự thay đổi về nuốt hay nói:
Do các bệnh lý tuyến giáp không rõ ràng nhưng nếu lâu dài gây ra tình trạng khó nói hoặc khàn tiếng hay nuốt nghẹn.
3. Biểu hiện đau cơ khớp, yếu cơ, hay bị chuột rút:
Khi có biểu hiện đau cơ khớp, yếu cơ hoặc hay bị chuột rút...thì rất có thể là một trong những triệu chứng của suy tuyến giáp. Giải thích vấn đề này, theo BS Hậu là do thiếu hụt lượng hormone tuyến giáp sản xuất dẫn đến giảm tốc độ dẫn truyền thông tin từ thần kinh đến các cơ.
Bệnh lý tuyến giáp phổ biến nhưng ít có biểu hiện rõ ràng, dưới đây là 11 dấu hiệu cảnh báo liên quan đến căn bệnh này - Ảnh 1.
Phía cổ trước đầy hoặc to hơn bình thường thì rất có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý tuyến giáp.
4. Xuất hiện tóc xơ, da khô:
Nếu thấy tóc xơ, giòn, dễ gãy hơn, đồng thời da trở nên khô, dễ bong tróc, có thể bạn mắc các bệnh lý tuyến giáp. BS Hậu cho biết đây là do rối loạn sản xuất hormone tuyến giáp (thường là suy chức năng tuyến giáp).
5. Kinh nguyệt không đều, có nguy cơ bị vô sinh:
Bệnh lý tuyến giáp tác động tới chu kỳ kinh nguyệt. Vì vậy, theo BS Hậu, nếu chu kỳ kinh nguyệt thường xuyên không đều hoặc thậm chí mất kinh, bạn có thể đã bị suy giáp.
Còn nếu kỳ kinh không đều, thường thưa hoặc ít kinh thậm chí vô kinh, bạn có thể bị cường giáp. Do nồng độ hormone bị biến đổi, ảnh hưởng đến kinh nguyệt khiến chu kỳ thay đổi. Do đó, đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn tới quá trình thụ tinh và sinh con trở nên khó khăn.
6. Biểu hiện giảm ham muốn tình dục:
Bệnh lý tuyến giáp ảnh hưởng trực tiếp đến hormone. Vì thế, theo BS hậu, nếu bệnh lý tuyến giáp không được phát hiện sớm sẽ làm mất cân bằng nội tiết tố. Điều này khiến người bệnh không còn ham muốn chuyện chăn gối. Bệnh lý tuyến giáp đặc biệt có tác động tới quá trình sinh tinh cũng như chu kỳ rụng trứng.
7. Lượng cholesterol máu thay đổi:
Những người bệnh mắc các bệnh lý tuyến giáp, thường tỷ lệ cholesterol trong máu thay đổi thất thường. BS Hậu cho biết, lượng cholesterol trong máu tăng hoặc giảm phụ thuộc vào các nguyên nhân gây ra tình trạng suy hoặc cường giáp tương ứng.
8. Có sự thay đổi thói quen đại tiện:
Hormone tuyến giáp ảnh hưởng tới hầu hết các bộ phận trong cơ thể, chính vì thế hệ tiêu hóa cũng không ngoại lệ. Nếu tình trạng bị táo bón thường xuyên có thể đã mắc suy giáp. Nếu thường bị tiêu chảy và đau bụng có thể bạn đã mắc cường giáp, BS Hậu nhấn mạnh.
9. Huyết áp tăng hoặc giảm:
Tuyến giáp có ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động tim mạch. Do đó, huyết áp có thể thay đổi tăng hoặc giảm tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng cường giáp hoặc suy giáp.
10. Biểu hiện mệt mỏi, trầm cảm và lo âu không lý do:
Nếu bạn không rõ lý do về tình trạng trầm cảm, mệt mỏi, lo lắng và hoảng sợ. Hoặc bạn từng gặp dấu hiệu này nhưng chữa trị mãi vẫn không khỏi thì bạn nên sàng lọc bệnh lý tuyến giáp vì có khả năng bạn bị rối loạn hormone tuyến giáp. Vì theo BS Hậu, khi mắc các bệnh lý tuyến giáp, hormone bị suy giảm gây ra tình trạng mệt mỏi. Đặc biệt, cường giáp còn có thể gây ra các triệu chứng mất ngủ hoặc ngủ không sâu giấc. "Có mối liên quan đã được chứng minh giữa hoạt động của tuyến giáp và hệ thống điều hòa hormone serotonin - một loại hormone trong não bộ có tác dụng giúp cơ thể cảm thấy thoải mái. Do đó, khi tuyến giáp rối loạn chức năng sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thống serotonin dẫn tới bệnh nhân cảm thấy chán nản và mệt mỏi."- BS Hậu phân tích thêm.
11. Thay đổi cân nặng:
Khi bị cường giáp, các hormone sản sinh liên tục, khiến bạn nạp năng lượng nhiều hơn bình thường nhưng cân nặng vẫn giảm. Khi bị suy giáp, cân nặng tăng bất thường dù bạn không có cảm giác muốn ăn hay không ăn. Vậy nên BS. Hậu khuyến cáo, nếu cân nặng đột nhiên thay đổi thất thường hoặc đột nhiên thay đổi khẩu phần ăn thì có thể bạn đã gặp các bệnh lý tuyến giáp.
Chẩn đoán bệnh tuyến giáp dựa vào các biểu hiện, khám lâm sàng và xét nghiệm. Các triệu chứng của bệnh lý tuyến giáp rất dễ bị nhầm lẫn với triệu chứng của các vấn đề sức khỏe khác.
Vì vậy, khi có các biểu hiện nghi ngờ cần đến cơ sở y tế để được thăm khám và tư vấn cụ thể. Tuyệt đối không tự điều trị, điều trị theo mách bảo dẫn đến hệ lụy cho sức khỏe.
Tổng hợp (SKĐS, Lao động)
