- Các nội dung trong dự án Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự sẽ không thay thế các luật hiện hành mà bổ sung vào những khoảng trống của hệ thống pháp luật…

Sáng 16/3/2023, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội tiến hành xem xét cho ý kiến về dự án Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự.

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình Dự án Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự tại phiên họp, Thượng tướng Nguyễn Tân Cương - Tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng cho biết, công trình quốc phòng và khu quân sự (CTQP và KQS) là tài sản nhà nước, giao cho Quân đội và chính quyền các cấp tổ chức xây dựng, quản lý, sử dụng, bảo vệ để phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Việc quản lý, bảo vệ CTQP và KQS là trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền các cấp và toàn thể Nhân dân, nòng cốt là lực lượng quân đội.

Ngày 19/5/1994, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Pháp lệnh Bảo vệ CTQP và KQS (Pháp lệnh); quá trình triển khai thực hiện Pháp lệnh, công tác quản lý, bảo vệ CTQP và KQS đã đạt được những kết quả quan trọng, bảo đảm cho thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, góp phần tích cực vào củng cố, xây dựng thế trận khu vực phòng thủ, tăng cường tiềm lực quốc phòng để bảo vệ Tổ quốc và phát triển kinh tế - xã hội.

Tuy nhiên, sau 28 năm thực hiện, Pháp lệnh đã bộc lộ những vướng mắc, bất cập, một số nội dung chưa theo kịp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội và các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Bên cạnh đó, thời gian qua, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật tiếp tục được ban hành mới hoặc sửa đổi, bổ sung; trong đó, có nhiều nội dung liên quan đến công tác quản lý, bảo vệ CTQP và KQS. Vì vậy, việc xây dựng Luật Quản lý, bảo vệ CTQP và KQS là cần thiết nhằm khắc phục những tồn tại, bất cập của Pháp lệnh; đồng thời, để thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về hoàn thiện hệ thống pháp luật về quốc phòng, góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.

Bố cục dự thảo Luật: Gồm 06 chương, 33 điều. Nội dung của Dự thảo Luật được xây dựng trên cơ sở 04 nhóm chính sách đã được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 50/2022/QH15 ngày 13/6/2022 và chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 22/NQ-CP ngày 28/02/2022, gồm:

Chính sách 1: Hoàn thiện quy định về nội dung quản lý, xác định phạm vi bảo vệ CTQP và KQS.

Chính sách 2: Chế độ quản lý, bảo vệ đối với khu vực cấm, khu vực bảo vệ, vành đai an toàn, vành đai an toàn kho đạn dược, hành lang an toàn kỹ thuật hệ thống anten quân sự của các CTQP và KQS.

Chính sách 3: Chuyển đổi mục đích sử dụng, phá dỡ, di dời CTQP và KQS.

Chính sách 4: Chế độ, chính sách đối với địa phương, cơ quan, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân tại địa bàn, khu vực phạm vi bị ảnh hưởng do yêu cầu của công tác quản lý, bảo vệ CTQP và KQS.

Về cơ bản, các nội dung quy định tại dự thảo Luật bảo đảm phù hợp, thống nhất và không trái với quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành có liên quan.

Các nội dung trong dự án Luật sẽ không thay thế các luật hiện hành mà sẽ bổ sung vào những khoảng trống của hệ thống pháp luật; trường hợp pháp luật đã có quy định cụ thể liên quan đến quản lý, bảo vệ CTQP và KQS (như Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, Luật Đất đai, Luật Bảo vệ bí mật nhà nước,… ) thì áp dụng theo quy định của pháp luật đó; trường hợp pháp luật hiện hành không có quy định cụ thể thì áp dụng các nguyên tắc, biện pháp được quy định tại Luật Quản lý, bảo vệ CTQP và KQS. Với nguyên tắc áp dụng pháp luật như trên, các quy định của dự thảo Luật sẽ bảo đảm không chồng chéo, mâu thuẫn với các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan.

Trình bày Báo cáo thẩm tra sơ bộ Dự án Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng (CTQP) và khu quân sự (KQS), Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới cho biết, về hồ sơ dự án Luật, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo khẩn trương bổ sung đầy đủ dự thảo các văn bản này theo quy định; bổ sung Báo cáo lồng ghép vấn đề bình đẳng giới; cung cấp thêm thông tin về pháp luật, kinh nghiệm của nước ngoài, tạo thuận lợi khi cho ý kiến về dự án Luật.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới đề nghị cần rà soát kỹ lưỡng từng luật, pháp lệnh có liên quan, trong đó có những dự án Luật đang được sửa đổi, bổ sung, ban hành mới để xác định cụ thể các nội dung nào chồng chéo, mâu thuẫn, xung đột và đề xuất phương án xử lý; rà soát các quy định chuyển tiếp giữa Pháp lệnh Bảo vệ CTQP và KQS và dự thảo Luật Quản lý, bảo vệ CTQP và KQS để tránh có khoảng trống pháp lý trong triển khai thực hiện Luật; nghiên cứu bổ sung quy định về áp dụng pháp luật.

Về chính sách của Nhà nước trong quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự, Thường trực UBQPAN cơ bản nhất trí như dự thảo Luật và đề nghị tiếp tục rà soát kỹ lưỡng để thể chế hóa đầy đủ các chính sách của Đảng và Nhà nước có liên quan, bảo đảm thống nhất, chặt chẽ.

Liên quan về những hành vi bị nghiêm cấm, nhiều ý kiến nhất trí như dự thảo Luật; có ý kiến đề nghị nghiên cứu, bổ sung các hành vi cấm: lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt, chiếm giữ và sử dụng trái phép CTQP và KQS.

Có đề nghị bổ sung quy định về thẩm quyền của UBND cấp tỉnh cũng như rà soát các quy định khác đối với đất sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh, bảo đảm tính thống nhất với pháp luật về đất đai. Đồng thời đề nghị rà soát quy định cho thống nhất; nghiên cứu, quy định về bảo đảm an toàn, bảo vệ môi trường; trách nhiệm của các bên trong việc việc phá dỡ, di dời CTQP và KQS; xử lý sự cố trong quá trình phá dỡ, di dời CTQP và KQS.

Về xác định phạm vi bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự, Thường trực UBQPAN cơ bản nhất trí như dự thảo Luật, nhưng đề nghị làm rõ thêm về các quy định này và tiếp tục rà soát quy định chặt chẽ, cụ thể, thống nhất giữa các khoản và bảo đảm tính khả thi.