- Trong năm 2022, các Tòa án đã xử lý nhiều vụ án kinh tế, tham nhũng do những người có chức vụ, quyền hạn gây ra các thiệt hại đặc biệt lớn, được dư luận xã hội quan tâm...

Gần 2.000 bị cáo trong các vụ án kinh tế, tham nhũng

Theo Báo cáo của Tòa án nhân dân tối cao, năm 2022, mặc dù số lượng các loại vụ việc mà Tòa án phải thụ lý, giải quyết gia tăng (tăng gần 6% so với năm trước) với tính chất đa dạng, phức tạp và phải triển khai thực hiện nhiệm vụ trong bối cảnh tình hình an ninh chính trị, kinh tế, xã hội có nhiều biến động khó lường, chịu tác động sâu sắc của đại dịch COVID-19 nhưng Ban cán sự đảng, lãnh đạo Tòa án nhân dân tối cao đã kịp thời ban hành các Nghị quyết, Chỉ thị với nhiều chủ trương, giải pháp đột phá nên đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ Quốc hội giao và đạt được nhiều kết quả nổi bật. Số lượng, chất lượng, hiệu quả giải quyết, xét xử các loại vụ việc tiếp tục nâng lên, đạt và vượt các chỉ tiêu, yêu cầu đề ra.

Năm 2022, các Tòa án đã thụ lý 567.521 vụ việc, đã giải quyết được 504.681 vụ việc, đạt 88,9%. Tỉ lệ bản án, quyết định bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan của Tòa án là 0,9%, đáp ứng nghị quyết của Quốc hội và tòa án đề ra. Đồng thời, các Tòa án đã xử lý nhiều vụ án kinh tế, tham nhũng do những người có chức vụ, quyền hạn gây ra các thiệt hại đặc biệt lớn, được dư luận xã hội quan tâm; đã tuyên thu hồi tài sản đối với 840 vụ, 1.995 bị cáo trong các vụ án kinh tế, tham nhũng với số tiền trên 4.000 tỉ đồng và nhiều tài sản khác.

Tại Hà Nội, TAND hai cấp đã chủ động thực hiện nhiều biện pháp khắc phục khó khăn, đẩy nhanh tiến độ giải quyết các loại án, đã giải quyết được 34.807 vụ việc các loại, tăng 7.294 vụ việc so với cùng kỳ năm 2021, trong đó có nhiều vụ án hình sự trọng điểm; đặc biệt là các vụ án kinh tế, tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi đã được TAND TP Hà Nội phối hợp tốt với các cơ quan tố tụng tại Trung ương và Thành phố khẩn trương nghiên cứu hồ sơ và đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh, đáp ứng yêu cầu chính trị của địa phương, được dư luận đồng tình ủng hộ.

Điển hình như vụ án Nguyễn Quốc Anh (nguyên Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai) và đồng phạm bị truy tố về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” xảy ra tại Bệnh viện Bạch Mai;

Vụ án Trương Quốc Cường (nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế) và đồng phạm bị truy tố về các tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, “Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh” xảy ra tại Cục Quản lý Dược Bộ Y tế và một số tỉnh, thành phố;

Vụ án Trần Văn Nam (nguyên Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương) và các bị cáo khác bị truy tố về các tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” và “Tham ô tài sản” xảy ra tại Tổng Công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu Bình Dương.

Các vụ án hình sự xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không để xảy ra trường hợp kết án oan người vô tội hoặc bỏ lọt tội phạm. Bản án của tòa án được lập luận chặt chẽ, sắc bén, hình phạt áp dụng nghiêm khắc đối với đối tượng chủ mưu, cầm đầu, khoan hồng đối với những đồng phạm giúp sức có vai trò thứ yếu, thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, chú trọng đến việc thu hồi tài sản tham nhũng. Việc cho bị cáo hưởng án treo, cải tạo không giam giữ có căn cứ, đúng quy định của pháp luật.

Đưa ra xét xử những vụ án rất lớn trong năm 2023

Phát biểu tại hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai công tác Tòa án năm 2023 hồi cuối tháng 12/2022, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình đánh giá, năm 2022 là năm hệ thống Tòa án nhân dân tiếp tục phải hoàn thành nhiều nhiệm vụ chính trị quan trọng trong bối cảnh tình hình an ninh chính trị, kinh tế, xã hội trên thế giới và trong nước có nhiều khó khăn, thách thức mới. Chánh án Nguyễn Hòa Bình đề cập đến một số nội dung mà Tòa án thực hiện tốt trong năm 2022, đồng thời nhấn mạnh, năm 2022, Tòa án nhân dân đã hoàn thành khối lượng công việc lớn với nhiều nội dung quan trọng, như: Hoàn thành tất cả các Đề án mà Trung ương giao cho Tòa án thực hiện, trong đó có Đề án Cải cách tư pháp, Tòa án điện tử, Đổi mới cơ chế nhân dân tham gia vào hoạt động xét xử…

Điểm sáng thứ hai, theo Chánh án Tòa án nhân dân tối cao là xét xử các vụ án tham nhũng. Theo đó, tham gia vào tiến trình giải quyết các vụ án do Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực chỉ đạo, hệ thống Tòa án đã làm tốt chức năng, nhiệm vụ của mình... Các bản án đúng người, đúng tội, tâm phục, khẩu phục, rất nghiêm khắc nhưng cũng nhân đạo, nhân văn, thu hồi được nhiều tài sản. Điều này có sự đóng góp của tất cả các cơ quan trong khối nội chính, dưới sự chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương do Tổng Bí thư đứng đầu.

Theo người đứng đầu ngành Tòa án cho biết, đến năm 2023, sẽ lần lượt đưa ra xét xử những vụ án rất lớn. 

Chánh án Nguyễn Hòa Bình cũng nhấn mạnh, Ban Cán sự đảng, lãnh đạo Tòa án nhân dân tối cao sẽ triển khai nhiều nội dung công việc quan trọng, có tầm ảnh hưởng sâu rộng và tác động trực tiếp tới tổ chức và hoạt động của các Tòa án nhân dân.

Trong đó có phương hướng thực hiện quyết liệt các giải pháp để nâng cao chất lượng, hiệu quả giải quyết, xét xử các vụ việc thuộc thẩm quyền. Đây là nhiệm vụ trọng tâm, cốt lõi và quan trọng nhất của hệ thống Toà án để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, từ đó xây dựng Tòa án trong sạch, vững mạnh. Vì vậy, các Tòa án phải tập trung đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng xét xử, đảm bảo không làm oan người vô tội, không bỏ lọt tội phạm; hạn chế đến mức thấp nhất tỉ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan của Tòa án; bảo đảm các vụ việc được giải quyết trong thời hạn luật định.

Trong năm 2023, TAND TP Hà Nội cho biết, sẽ đẩy nhanh tiến độ giải quyết các vụ án, phấn đấu kết thúc năm công tác 2023 sẽ giảm đáng kể án tồn đọng để kéo dài; phấn đấu đạt và vượt các chỉ tiêu của Quốc hội giao cho về tỷ lệ giải quyết các loại vụ việc. Trong công tác xét xử các vụ án hình sự, bảo đảm xét xử nghiêm minh, đúng pháp luật, không để xảy ra oan, sai, bỏ lọt tội phạm. Đẩy nhanh tiến độ, đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh các vụ án tham nhũng, kinh tế nghiêm trọng, phức tạp và các vụ án dư luận xã hội quan tâm...

P.Mai