- Hôm nay (25/10), nước Anh sẽ đón nhận vị thủ tướng thứ ba chỉ trong vòng chưa đầy 2 tháng qua. Đáng chú ý, tân Thủ tướng Rishi Sunak, 42 tuổi, sẽ trở thành vị thủ tướng da màu đầu tiên đồng thời là thủ tướng trẻ nhất xứ sở sương mù trong hơn 200 năm qua.

Ông Rishi Sunak sẽ trở thành Thủ tướng mới của Vương quốc Anh trong ngày hôm nay, thay thế bà Liz Truss – vị Thủ tướng tại vị ngắn nhất trong lịch sử nước Anh.

Ông Sunak hôm qua (24/10) đã giành chiến thắng trong cuộc đua vào chiếc ghế Thủ tướng Anh sau khi đối thủ chính của ông – bà Penny Mordaunt không nhận được đủ sự ủng hộ của 100 nghị sĩ Đảng Bảo thủ trước 2 giờ chiều.

Khi rút ra khỏi cuộc đua, bà Mordaunt đã đưa ra một tuyên bố trên Twitter trong đó bày tỏ sự ủng hộ hoàn toàn của bà đối với ông Sunak và kêu gọi Đảng Bảo thủ đoàn kết phía sau tân Thủ tướng. “Tất cả chúng ta đều mắc nợ đất nước, chúng ta phải cùng với ông Rishi đoàn kết, hợp tác với nhau vì lợi ích của quốc gia. Còn nhiều việc phải làm”, bà Mordaunt đã viết như vậy.

Cựu Thủ tướng Vương quốc Anh Boris Johnson - người tuyên bố có đủ sự ủng hộ cho sự trở lại số 10 Phố Downing của mình, đã tuyên bố rút khỏi cuộc đua hôm 23/10. Ông Johnson cho biết trong một tuyên bố rằng: “Đó không phải là điều đúng đắn để làm”.

Bà Truss từ chức thủ tướng vào ngày 20/10 sau khi kế hoạch hành động của chính phủ Anh nhằm giảm lạm phát tăng cao và giải quyết cuộc khủng hoảng năng lượng đã thất bại và khiến thị trường rơi vào tình trạng hỗn loạn. Bà Truss chỉ tại vị có sáu tuần, trở thành Thủ tướng có thời gian phục vụ ngắn nhất trong lịch sử đất nước.

Ông Sunak, 42 ​​tuổi gốc Ấn Độ, là đối thủ của bà Truss trong cuộc đua thay thế ông Johnson, nhưng đã không thành công trong cuộc đua lần đầu tiên.

Tân Thủ tướng “thừa hưởng” nền kinh tế trong khủng hoảng

Thủ tướng mới của Anh kế thừa nền kinh tế đang tiến tới suy thoái, thậm chí ngay cả trước khi xảy ra cuộc khủng hoảng gần đây do chính quyền của Liz Truss gây ra.

Thủ tướng sắp mãn nhiệm Truss đã từ chức sau khi kế hoạch của chính phủ trong việc vay thêm hàng trăm tỷ bảng Anh để tài trợ cho kế hoạch cắt giảm thuế và hóa đơn năng lượng đã gây ra một làn sóng chấn động khắp các thị trường, làm sụp đổ đồng bảng Anh.

Diễn biến đó đã khiến chính phủ của bà Truss phải hủy bỏ kế hoạch, bao gồm cả việc giảm giá trần đối với các hóa đơn năng lượng tăng vọt. Điều này đã góp phần khiến cho cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt của hàng chục triệu người dân Anh thêm trầm trọng.

Các dữ liệu được đưa ra ngày hôm qua (24/10) cho thấy suy thoái kinh tế của Anh đã trở nên tồi tệ hơn trong tháng 10, với sản lượng của khu vực tư nhân ở mức thấp nhất trong 21 tháng.

Ông Chris Williamson, nhà kinh tế trưởng của S&P Global Market Intelligence, nhận định: " Chỉ số Quản lý Thu mua (PMI) trong tháng 10 của Anh cho thấy tốc độ suy giảm động lực kinh tế sau những biến động trên chính trường và thị trường tài chính gần đây". Chỉ số Quản lý Thu mua (PMI) hay còn gọi là Chỉ số Purchasing Managers Index là chỉ số đo lường “sức khỏe” kinh tế của ngành sản xuất, được Viện Quản lý Cung ứng (The Institute of Supply Management) công bố mỗi tháng.

"Sự bất ổn chính trị và kinh tế gia tăng đã khiến hoạt động kinh doanh giảm ở tốc độ chưa từng có kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2009 nếu loại trừ các tháng đóng cửa vì đại dịch", ông Williamson nói thêm. Ông này cũng cho rằng dữ liệu sắp tới có thể cho thấy nước Anh đã rơi vào suy thoái kinh tế.

Tân Thủ tướng Anh Sunak từng cảnh báo trong cuộc đua với bà Truss trước đây rằng kế hoạch cắt giảm thuế mà bà cam kết đưa ra khi nợ chính phủ đã tăng vọt vì các biện pháp can thiệp trong đại dịch Covid là chính sách sai lầm. Ông Sunak đã được chứng minh là đúng khi kế hoạch của bà Truss đã đẩy đồng bảng Anh xuống mức thấp kỷ lục gần bằng với đồng đô la và khiến lợi suất trái phiếu chính phủ tăng vọt.

Ôn Sunak hiện tại được coi là nhân tố mang lại sự ổn định cho thị trường. Đồng bảng Anh hôm qua đã tăng trở lại và lợi suất trái phiếu chính phủ giảm.

Nhà phân tích tài chính Danni Hewson của AJ Bell cho biết: “Các nhà đầu tư rõ ràng hy vọng tân Thủ tướng Sunak sẽ ổn định nền kinh tế và tình hình chính trị - mặc dù rất khó để giải quyết vấn đề trong thời điểm hiện tại”.