- Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr hôm qua (20/10) đã bày tỏ sự ủng hộ đối với quyết định của người tiền nhiệm về việc hủy bỏ thỏa thuận mua 16 máy bay trực thăng hạng nặng của quân đội Nga và cho biết chính quyền của ông đang hướng tới Mỹ để “đảm bảo một nguồn cung thay thế”.

Tổng thống Marcos Jr cho biết tại một cuộc họp báo rằng chính phủ Philippines sẽ đàm phán để nhận lại một phần khoản thanh toán đã trả trước cho nhà sản xuất máy bay của Nga.

Đây là lần đầu tiên Tổng thống Marcos Jr., người vừa nhậm chức hồi tháng 6 vừa rồi, đã bình luận công khai về vấn đề nhạy cảm liên quan đến Nga. Người tiền nhiệm của ông - cựu Tổng thống Rodrigo Duterte, đã ký thỏa thuận mua máy bay trực thăng Mi-17 nhưng quyết định hủy hợp đồng trước khi hết nhiệm kỳ do lo ngại có thể bị phương Tây trừng phạt.

 “Tôi cho rằng chính quyền trước đó đã quyết định không thực hiện thỏa thuận mua bán. Vì thế, thỏa thuận này sẽ không tiếp tục nữa”, ông Marcos Jr cho biết khi được yêu cầu bình luận về việc Đại sứ Nga tại Manila kêu gọi chính phủ Philippines tôn trọng thỏa thuận đã ký về việc mua bán trực thăng hạng nặng Mi-17.

 “Chúng tôi đã đảm bảo được một nguồn cung thay thế từ Mỹ,” Tổng thống Marcos Jr nói. Ông này cũng nói thêm rằng máy bay mà Philippines đặt hàng từ Mỹ sẽ được sản xuất tại Ba Lan. Tuy nhiên, Nhà lãnh đạo Philippines không cung cấp thêm thông tin gì về hợp đồng với Mỹ.

Đại sứ Nga tại Manila - ông Marat Pavlov trước đó đã nói với các phóng viên rằng chính phủ Philippines chưa chính thức thông báo cho Moscow về quyết định hủy bỏ hợp đồng mua trực thăng và một công ty của Nga vẫn đang tiến hành sản xuất máy bay trực thăng Mi-17 sau khi Philippines thực hiện khoản thanh toán ban đầu.

Ông Marat Pavlov tiết lộ, các phi công Philippines vận hành máy bay trực thăng Mi-17 đã trải qua quá trình đào tạo của Nga.

Nhà sản xuất máy bay Nga đã sẵn sàng giao một trong những chiếc trực thăng vào tháng 6 “nhưng thật không may, nó đã không được chính phủ của bạn chấp nhận,” ông Pavlov nói thêm.

 “Chúng tôi sẵn sàng thực hiện mọi nghĩa vụ của mình với tư cách là đối tác tin cậy của phía Philippines trong lĩnh vực hợp tác quân sự kỹ thuật và chúng tôi cho rằng điều đó cũng sẽ được phía Philippines thực hiện”, ông Pavlov nhấn mạnh.

Tuy nhiên, Bộ Quốc phòng Manila cho biết họ đã chính thức thông báo cho nhà sản xuất máy bay Nga Sovtechnoexport vào tháng 6 và tháng trước về quyết định hủy hợp đồng của Philippines với Nga. Bộ quốc phòng Philippines đã triệu tập một ủy ban để làm rõ các chi tiết của việc rút khỏi thỏa thuận, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Philippines Arsenio Andolong cho biết.

 “Thật không may, chúng tôi đã thực hiện một khoản trả trước mà chúng tôi hy vọng sẽ đàm phán để nhận lại ít nhất một phần số tiền đó,” Tổng thống Marcos Jr. cho hay.

Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana và hiện là Đại sứ Philippines tại Washington Jose Manuel Romualdez lần đầu tiên xác nhận quyết định của chính phủ về việc chấm dứt thỏa thuận với Nga là trong cuộc phỏng vấn với hãng tin AP hồi tháng 7.

Theo ông Romualdez, quyết định hủy bỏ hợp đồng được ông Duterte đưa ra trong bối cảnh lo ngại về các lệnh trừng phạt của phương Tây có thể bao gồm các hạn chế làm chậm việc chuyển khoản ngân hàng đối với số tiền khổng lồ mà người lao động Philippines gửi về nước từ Mỹ và các nước phương Tây khác.

Một trong những thành viên nội các dưới thời Tổng thống Duterte - Bộ trưởng Tài chính Sonny Dominguez khi đó đã cảnh báo ông Duterte rằng các nước phương Tây có thể ngừng các hoạt động hỗ trợ - những hoạt động có thể giúp Philippines đối phó và phục hồi sau đợt bùng phát coronavirus, hai quan chức Philippines giấu tên cho AP biết.