- Cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài trong những năm vừa qua vẫn tiếp tục phát triển, tăng về số lượng, đa dạng về thành phần và mở rộng về địa bàn. Hiện có khoảng 5,3 triệu người Việt Nam sinh sống, làm việc trên 130 quốc gia và vùng lãnh thổ. Vai trò, vị thế và uy tín của cộng đồng trong xã hội sở tại ngày càng được nâng cao; đại bộ phận bà con đã có cuộc sống ổn định, hội nhập sâu rộng vào xã hội sở tại trên tất cả các lĩnh vực.

Cộng đồng ngày càng gắn bó với quê hương và trở thành một trong những nguồn lực quan trọng đóng góp cho quá trình phát triển đất nước. Tuy nhiên, cuộc sống của một bộ phận người Việt Nam ở nước ngoài tại một số địa bàn còn khó khăn, địa vị pháp lý chưa vững chắc. Tình hình phạm tội trong cộng đồng cũng có xu hướng gia tăng. Một bộ phận còn giữ định kiến, vẫn có những hoạt động đi ngược lại lợi ích quốc gia – dân tộc.

Cùng với sự phát triển của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, công tác bảo hộ công dân và pháp nhân Việt Nam ở nước ngoài luôn được quan tâm. Các cơ quan đại diện đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan trong nước thực hiện tốt công tác bảo hộ công dân, chia sẻ kinh nghiệm, đề xuất biện pháp xứ lý phù hợp với từng khu vực trong tình hình mới. Các cơ quan đại diện thường xuyên trao đổi với cơ quan chức năng sở tại để tìm giải pháp tối ưu cho công dân; vận động phía sở tại tạo thuận lợi cho công dân ta sinh sống, học tập, làm ăn hợp pháp, kịp thời bảo hộ công dân bị bắt do vi phạm pháp luật sở tại; vận động hội đoàn người Việt hỗ trợ tích cực cho công tác bảo hộ công dân; cử cán bộ trực số điện thoại đường dây nóng 24/7 để kịp thời có biện pháp bảo hộ trong trường hợp khủng hoảng.

Trong giai đoạn từ năm 2018 đến 2021, Bộ Ngoại giao và các cơ quan đại diện đã thực hiện bảo hộ 40.594 công dân gặp sự cố, bị bắt giam, bắt giữ ở nước ngoài; thực hiện bảo hộ đối với các trường hợp tàu cá của Việt Nam gặp sự cố trên biển; tìm kiếm cứu nạn, hỗ trợ, cứu hộ đối với 27 vụ/40 tàu/422ngư dân gặp nạn trên biển; hỗ trợ thủ tục đưa 613 ngư dân về nước thông qua Quỹ Bảo hộ công dân; tổ chức đưa gần 200.000 công dân bị ảnh hưởng bởi Covid-19 từ hơn 60 quốc gia/vùng lãnh thổ về nước.