- Ngày 6/11, tại Quốc hội, sau phần giải trình một số vấn đề mà ĐBQH quan tâm của Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh và Bộ trưởng Bộ NN&PTNN, ĐB Ksor Phước Hà (Ksor H’Bơ Khăp) - Gia Lai đã tranh luận lại, cho rằng Bộ trưởng Công Thương “chưa làm đúng trách nhiệm của mình”, còn Bộ trưởng NN&PTNT “rất vô lý và có gì đó sai sai”.
VnMedia xin giới thiệu toàn văn phần phát biểu của hai vị Bộ trưởng và phần tranh luận lại của ĐBQH Ksor Phước Hà.
Nguyễn Xuân Cường - Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp & PTNT
![]() |
Bộ trưởng Bộ NN&PTNN Nguyễn Xuân Cường |
Kính thưa các đồng chí lãnh đạo,
Kính thưa toàn thể quý vị đại biểu Quốc hội,
Trước hết, chúng tôi xin được tiếp thu 7 ý kiến các đồng chí, trong đó có 4 ý kiến đóng góp trực tiếp cho lĩnh vực nông nghiệp. Chúng tôi xin gửi đến các đồng chí các nội dung kỹ, cụ thể để đảm bảo chi tiết thông tin đến các đồng chí.
Còn thời gian ngắn, chúng tôi chỉ xin khái quát báo cáo một số nội dung liên quan này.
Một là, nền nông nghiệp chúng ta đang vận hành theo một hướng là nền nông nghiệp tạo ra các sản phẩm sạch. Nếu như năm 2016, Quốc hội chất vấn 2 điều lớn, một vấn đề đầu vào sản xuất phân bón và thuốc bảo vệ thực vật. Chúng ta biết là nền nông nghiệp chúng ta hằng năm, những năm như năm 2016, cần khoảng trên 10 triệu tấn phân bón, trong đó chủ yếu là phân vô cơ, một tin vui báo cáo đến nay, sau kết quả giám sát Quốc hội, chúng ta đã tăng tỷ lệ phân hữu cơ hiện nay là gần 4 triệu tấn. Đây là một xu hướng rất tích cực. Đó là việc thứ nhất.
Việc thứ hai nữa là, 710 nhà máy sản xuất phân bón không cho tặng thêm một nhà máy nào để đảm bảo quản lý được chất lượng. Đó là cố gắng thứ hai,
Việc thứ ba nữa, chúng ta hiện nay đã có tới 243.000 hecta canh tác ở 45 tỉnh sản xuất theo hướng hữu cơ và năm 2019, chúng ta xuất khẩu tới 235 triệu USD nông sản hữu cơ. Đây thể hiện quyết tâm chung của hệ thống chúng ta. Đó là điểm thứ nhất về phân bón.
Điều thứ hai, về thuốc bảo vệ thực vật. Những năm trước đây, 1 năm chúng ta nhập 120.000 tấn thuốc bảo vệ thực vật, đến năm 2019 vừa qua, chúng ta chỉ còn nhập 75.000 tấn và trong đó 20% là thuốc sinh học. Đây cũng biểu hiện một quyết tâm chung của chúng ta, chúng ta cũng giảm số danh mục và số thuốc thương phẩm. Đây là cố gắng chung của chúng ta, trong đó 75.000 tấn nhập về có một phần năm ngoái chúng ta đã tái xuất bằng các sản phẩm chế biến được 125 triệu đôla. Như vậy là, chúng ta rất cố gắng trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều hạn chế trong lĩnh vực này, kể cả phân bón, kể cả lĩnh vực thuốc bảo vệ thực vật, tới đây chúng ta cần phải tiếp tục hoàn chỉnh hơn, kể cả thể chế chặt hơn, chế tài chặt hơn, hướng dẫn tốt hơn để cố gắng vận hành một nền nông nghiệp đúng hướng là phát triển nhưng phải bền vững, dinh dưỡng cao và sạch để tăng cường xuất khẩu. Câu thứ nhất thì chúng tôi xin được trả lời như vậy.
Câu thứ hai về rừng, đến nay tổng diện tích rừng của chúng ta là 14,6 triệu hecta, trong đó rừng tự nhiên là 10,3 triệu hecta, rừng trồng là 4,3 triệu hecta. Đây là một sự cố gắng vượt bậc, cả hệ thống chính trị và toàn dân, bởi vì năm 1990, Việt Nam chỉ có 9 triệu hecta rừng. Lúc đó hệ số che phủ chỉ 27% mà trong vòng 30 năm một đất nước GDP còn thấp như vậy, chúng ta quyết tâm xây dựng một nền kinh tế bền vững, phát triển rừng là trọng yếu để bảo vệ môi trường.
Do đó, đến hôm nay chúng ta đã có tới 14,6 triệu hecta rừng, hệ số che phủ gần 42%, thế giới bình quân 29%. Đây là sự cố gắng vượt bậc của nhân dân và hệ thống chúng ta. Chính vì thế, về nguyên liệu trong 4,3 triệu ha rừng, chúng ta đã sản xuất nguyên liệu 30 triệu m3 để xây dựng một ngành kinh tế công nghiệp về lâm nghiệp, 4.600 doanh nghiệp chế biến, năm nay chúng ta có thể xuất khẩu tới 13 tỷ USD tiền lâm sản. Đây là một cố gắng ở vùng nguyên liệu.
Còn rừng tự nhiên thì Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ luôn có chính sách để bà con giữ hơn 1 triệu hecta rừng có chế độ ngày càng được tăng lên. Trước đây, chúng ta 50.000/ha khoán khoanh nuôi bảo vệ. Bây giờ nâng lên 250.000, nhưng Quốc hội yêu cầu thời gian tới phải nâng lên 1 triệu nữa thì mới đảm bảo từng bước một cho chất lượng, khu vực 10,3 triệu hecta khoanh nuôi bảo vệ rừng tự nhiên chúng ta phát triển, cùng với đó là chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng.
Mỗi năm chúng ta cũng xã hội hóa thu được 3000 tỷ. Ngày 20/10/2020 Việt Nam chính thức ký với đối tác về carbon của thế giới, chúng ta bán được 10 triệu m3 CO2, 1 m3 là 5 USD. Thế giới thừa nhận, Việt Nam tham gia sự phát triển bền vững và nếu được chỗ này chúng ta được hơn 1.000 tỷ nữa của 6 tỉnh miền Trung. Đây cũng là cam kết của Việt Nam, chứng tỏ rằng Việt Nam quyết tâm đi theo con đường phát triển bền vững.
Tuy nhiên, mặt trái của vấn đề ở đây là trong 30 năm phát triển rừng tự nhiên không thể phục hồi như ngày xưa bởi vì thời gian quá ngắn. Trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ cứu nước, đế quốc Mỹ đã rải 77 triệu lít thuốc hóa học hủy hoại 2 triệu hecta rừng của miền Trung thì bây giờ phục hồi phải từng bước, kể cả rừng tự nhiên cũng phải từng bước thì mới đạt hệ số che phủ theo kiến tạo như ngày xưa của tự nhiên.
Về vấn đề Tây Nam Bộ. Đây là một thách thức chung của chúng ta. Chính phủ, Trung ương, Quốc hội đã có Nghị quyết 120 bao trùm, có một tin vui là chúng ta từ chỗ phát triển theo hướng khai thác nặng về tự nhiên sang hướng thích ứng thuận thiên. Do đó, từ 1,8 triệu hecta đất lúa đã chuyển 4 năm vừa qua 400.000 sang cơ cấu thủy sản và cây ăn quả. Đây là một bước tiến trong lĩnh vực lâm nghiệp của 13 tỉnh đồng bằng sông Cửu Long. Chính vì thế, chúng ta không những năm vừa qua giảm sản lượng, kể cả xuất khẩu mà còn tăng sản lượng xuất khẩu ở chính khu vực này.
Thứ hai là, chúng ta tái cơ cấu lại từng thời vụ một, năm vừa rồi hạn mặn như thế mà 13 tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Hội nghị 20/7 rất sớm, 20/9/2019 chúng ta né được một phần và đảm bảo cho vụ Đông Xuân vừa rồi kết quả rất là cao. Tuy nhiên, vụ Thu Đông vừa rồi còn một phần diện tích khoảng 7.000 hecta ở ven biển, bởi vì mưa cuối vụ nhiều do đó đúng là chỗ này bị mất mùa vì thóc nảy mầm ngay trên ruộng, vì mưa lớn như thế máy không vào thu hoạch được.
Vì vậy, chúng ta một mặt tái cơ cấu theo hướng thích ứng, căn cứ thị trường, căn cứ vào nguồn nước để chúng ta bố trí lại cơ cấu sản xuất, thủy sản lên trên hết, cây ăn quả là thế mạnh, lúa gạo phải tái cơ cấu lại. Đi theo 3 trục đó, từng vùng, vùng thượng nguồn, vùng trung, vùng ven biển, căn cứ vào đó để chúng ta có cái thích ứng, cùng với đưa khoa học, công nghệ vào, cùng với kinh nghiệm của dân gian để chúng ta cố gắng làm sao đúng theo phương châm “Thủy Tinh dâng đến đâu thì Sơn Tinh dâng đến đó để thích ứng”.
Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh
![]() |
Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh |
Kính thưa Quốc hội
Tôi xin cảm ơn ý kiến của 2 đại biểu Quốc hội Lưu Bình Nhưỡng và Dương Trung Quốc trong phần tranh luận buổi làm việc ngày hôm qua nói về vấn đề liên quan đến thủy điện và các vấn đề liên quan đến môi trường trong dự án thủy điện. Tôi xin được báo cáo bổ sung với đại biểu và các đại biểu Quốc hội một số ý kiến như sau:
Thứ nhất là, đại biểu Lưu Bình Nhưỡng có nêu đánh giá là các dự án thủy điện thì cũng đều có 2 mặt tích cực và hạn chế. Vậy thì dự án nào coi là chủ đạo và dự án nào là tính tạm thời. Chúng tôi báo cáo với đại biểu Quốc hội rằng, chúng ta có những quy trình về pháp luật, pháp lý rất quan trọng và có thể nói rất bài bản để quản lý trong các dự án đầu tư, để đảm bảo được hiệu quả của các dự án và cụ thể ở đây căn cứ theo Luật Đầu tư, chúng ta có báo cáo về kinh tế, kỹ thuật bên cạnh đó là báo cáo đánh giá tác động môi trường.
Những nhân tố này là những nhân tố cơ bản để giúp cho các cấp có thẩm quyền quyết định đầu tư sẽ đánh giá xem những dự án, dự án nào là chủ đạo và có hiệu quả hay không và mức độ tác động tiêu cực còn có gì. Nhưng quan trọng không chỉ dừng ở đó, mà các dự án này phải được thỏa mãn cả những giải pháp và biện pháp để khắc phục và giảm bớt những hạn chế, tiêu cực để khai thác tốt những ưu thế cũng như những lợi ích từ các dự án này. Chúng tôi xin báo cáo với đại biểu như vậy.
Ý kiến thứ hai, liên quan đến các vấn đề về quản lý đất, nhất là trong xâm dụng đất rừng tự nhiên. Chúng tôi xin báo cáo với đại biểu và Quốc hội rằng trên thực tế đối với các dự án thủy điện thì có những khâu rất quan trọng, đầu tiên là phải bổ sung quy hoạch và khâu bổ sung quy hoạch thì xuất phát từ địa phương và địa phương đều phải căn cứ theo các Thông tư hướng dẫn như là Thông tư 43 của Bộ Công Thương để hướng dẫn về việc xem xét các dự án thủy điện để bổ sung quy hoạch.
Trong đó, nói rõ tiêu chí để sử dụng đất là như thế nào và nếu như vượt quá 10 hecta đất cho 1MW như tôi đã trình bày hôm qua thì không được xem xét. Hoặc là đất rừng tự nhiên cũng đã có hướng dẫn cụ thể thì không được xem xét này thế. Vì vậy, khi chúng tôi bố trí để bổ sung vào quy hoạch, chúng tôi phải làm thủ tục để xin ý kiến của tất cả các bộ, ngành liên quan từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Xây dựng cũng như là Bộ Công an và nhiều cơ quan khác để đảm bảo sự phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cũng như mục tiêu ưu tiên trong các quy hoạch.
Vì vậy, đây là chú trọng đầu tiên, sau đó quy trình đầu tư bao gồm cấp có thẩm quyền phê duyệt dự án đầu tư và sau đó là quản lý dự án đầu tư. Điều này căn cứ trong các luật định từ Luật Đầu tư, Luật Xây dựng cho đến các luật khác đều có hướng dẫn cụ thể và các cơ quan chức năng từ trung ương đến địa phương đều có trách nhiệm, đặc biệt là tại địa phương để kiểm tra việc thực hiện theo đúng các quy định của pháp luật và báo cáo khả thi cũng như báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án.
Tôi xin nhấn mạnh là, báo cáo đánh giá tác động môi trường dự án là một quy định rất quan trọng để giúp các cấp thẩm quyền đầu tư sẽ thông qua, để đảm bảo rằng là quy định của pháp luật, nhất là liên quan đến môi trường được đảm bảo. Vì vậy, các báo cáo đánh giá tác động môi trường đều phải đăng công khai trên các trang thông tin điện tử của cơ quan về thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường và chúng ta hoàn toàn có cơ sở để biết được là đáp án không. Đấy là liên quan đến đại biểu Lưu Bình Nhưỡng.
Còn đại biểu Dương Trung Quốc tôi xin báo cáo ngắn thôi. Tôi có 2 ý kiến:
Một là, các thủy điện nhỏ mà đã hết khấu hao, hết vòng đời của dự án. Chúng tôi báo cáo với đại biểu là căn cứ theo Điều 118 và Điều 127 của Bộ luật Xây dựng cũng như là Nghị định 46 liên quan đến Luật Điện lực, trong này đều có hướng dẫn hết: “Khi các dự án thủy điện mà hết vòng đời của dự án thì phải thực hiện những yêu cầu của luật định”. Trong đó báo cáo về đánh giá chất lượng của giữa các hồ đập cũng như các hướng sử dụng hoặc là tháo dỡ. Trong đó, có yêu cầu chủ đầu tư chịu trách nhiệm tháo dỡ và cả các phương án báo cáo các cấp có thẩm quyền.
Còn về tấm pin quang điện, chúng tôi cũng báo cáo là Thủ tướng Chính phủ, ngay quyết định của Thủ tướng trong phiên họp từ ngày 07/02/2020, đã có quyết định giao cho Bộ Khoa học và Công nghệ nghiên cứu xây dựng hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn về tấm pin quang điện cũng như phương án xử lý các tấm pin sau khi dự án hết thời hạn. Nhưng còn 9 quy tắc của luật định thì hiện nay tất cả các chủ đầu tư đều phải chịu trách nhiệm về xử lý các tấm pin quang điện, trên thực tế chỉ có 3% một số khoáng chất có thể liên quan đến môi trường thì các nhà cung cấp cho các tấm pin quang điện đều có những hợp đồng với các chủ đầu tư các dự án pin mặt trời, các dự án điện mặt trời để chịu trách nhiệm thu hồi và xử lý các vi mạch điện.
ĐB Ksor Phước Hà (Ksor H’Bơ Khăp) - Gia Lai
![]() |
ĐB Ksor Phước Hà |
Kính thưa Quốc hội,
Tôi xin được tranh luận với Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Một, Bộ trưởng nói từ lúc 9 triệu mà lên 14 triệu, đúng là con số đó là con số đáng phấn khởi, nhưng rất vô lý và có gì đó sai sai. Bởi vì, ít nhất là trong nhiệm kỳ Quốc hội này, mỗi một kỳ họp chúng ta liên tục được nghe những dự án, công trình để chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, tức là chuyển đổi rừng đầu nguồn, rừng phòng hộ. Đó là rừng tự nhiên, làm gì có chuyện con số 14 triệu đấy mà rừng tự nhiên lại có thể tăng lên được và cây cao su, cây cà phê, tiêu cũng được tính vào tỷ lệ che phủ rừng.
Vậy tỷ lệ che phủ rừng là gì? Rừng là nơi chứa CO2 để thải ra O2, nhưng cây cao su loại cây mà tôi đã từng là phát biểu rồi, cây cao su là hút O2 và thải ra CO2, không có một con gì sống ở rừng đó được. Cây cao su không chỉ đối với Tây Nguyên mà còn là những dự án đối với lại Tây Bắc nữa, cho nên tôi nghĩ rằng Bộ trưởng cần phải nghiên cứu lại xem là các dự án này phải điều chỉnh như thế nào đối với cây gỗ rừng tự nhiên.
Thứ hai, đối với Bộ trưởng Bộ Công Thương, tôi nhận thấy là sáng nay Bộ trưởng trả lời như thế là Bộ trưởng chưa làm đúng trách nhiệm của mình. Bộ trưởng không thể đổ thừa cho địa phương, cũng không thể nói rằng có quy định của luật về việc xử lý, rồi là chủ đầu tư sẽ có trách nhiệm xử lý pin năng lượng mặt trời đó.
Cái chúng tôi đang cần đó là người đứng đầu ngành đã có phương án gì đối với việc đó. Hiện nay, cán bộ và nhân dân những địa phương mà có pin năng lượng này rất hoang mang. Ngay kể cả bản thân tôi, Ayun Pa của tôi là lòng chảo, phải nói là nắng cực, mỗi một lần mà lên TV là thời tiết Ayun Pa lúc nào cũng lên, 10 giờ đêm rồi vẫn 37 độ, bây giờ điện năng lượng, pin năng lượng dùng tràn lan. Sau này pin đó dùng nó làm gì? Dùng để nướng bò một nắng hay sao? Bởi vì, vùng lòng chảo của chúng tôi có đặc sản là bò một nắng, heo một nắng. Vậy những tấm pin đó sẽ xử lý ở đâu? Đưa lên mặt trăng hay là dùng để tiếp tục làm món đặc sản bò một nắng? Tôi xin hết. Cảm ơn Quốc hội.